O’zbekiston respublikasi veterinariya va chorvachilikni rivojlantirish qo’mitasi samarqand veterinariya meditsinasi instituti veteriariya jarrohligi kafedrasi operativ xirurgiya va anesteziologiya fanidan

JN ballari

Maks	1 JN	2 JN	3 JN	4 JN	5 JN	6 JN
1	Amaliy-laboratoriya mashg’ulot lariga qatnashganligi, faolligi, daftarining yuritilishi va holati. Mustaqil ta’lim topshiriqlarini o’z vaqtida sifatli bajarishi.	5						5
2	Og’zaki yoki test savollariga berilgan javoblar va o’zlashtirish darajasi.	25	5	5	5	5	5
	Jami JN ballari	30	5	5	5	5	5	5

Talabalar ON dan to’playdigan ballarning mezonlari

№	Ko’rsatkichlar	ON ballari
		Maks	1-ON	2-ON
1	Ma’ruza darslariga qatnashganligi, faolligi, konspekt daftarining yuritilishi va to’liqligi. Mustaqil ta’lim topshiriqlarini o’z vaqtida va sifatli bajarishi.	10	0-5	0-5
2	Og’zaki, test yoki yozma ish savollariga berilgan javoblar va o’zlashtirish darajasi.	30	0-15	0-15
Jami ON ballari		40	0-20	0-20

“5440100 – veterinariya” va 5111009 – Kasb ta’limi (Veterinariya) ta’lim yo’nalishi ta’lim yo’nalishi talabalari uchun

«Operativ xirurgiya va topografik anatomiya asoslari» fanidan reyting nazoratlari grafiklari

Nazorat turlari	Ball	Nazorat mezonlari (ball hisobida)
		0 - 54	55 - 70	71 - 85	86 – 100
JORIY NAZORAT	30	0-16,2	16,5-21,0	21,3-25,5	25,8-30,0
1-joriy nazorat (1-6 mavzular)	5	0,0 – 2,70	2,75 – 3,50	3,55 – 4,25	4,30 – 5,00
2-joriy nazorat (7-12 mavzular)	5	0,0 – 2,70	2,75 – 3,50	3,55 – 4,25	4,30 – 5,00
3-joriy nazorat (13-18 mavzular)	5	0,0 – 2,70	2,75 – 3,50	3,55 – 4,25	4,30 – 5,00
4-joriy nazorat (19-24 mavzular)	5	0,0 – 2,70	2,75 – 3,50	3,55 – 4,25	4,30 – 5,00
5-joriy nazorat (25-29 mavzular)	5	0,0 – 2,70	2,75 – 3,50	3,55 – 4,25	4,30 – 5,00
6-joriy nazorat (Mustaqil ta’lim va davomat bo’yicha)	5	0,0 – 2,70	2,75 – 3,50	3,55 – 4,25	4,30 – 5,00
ORALIQ NAZORAT	40	0,0 - 21,6	22,0 - 28,0	29,0 - 34,0	34,40 - 40,0
1-Oraliq nazorat	20	0,0 - 10,8	11,0 - 14,0	14,20 - 17,0	17,20 - 20,0
1-8 mavzular	15	0,0 – 8,10	8,25 – 10,50	10,65 – 12,75	12,90–15,0
Mustaqil ta’lim va davomat bo’yicha	5	0,0 – 2,70	2,75 – 3,50	3,55 – 4,25	4,30 – 5,00
2-Oraliq nazorat	20	0,0 - 10,8	11,00 - 14,0	14,20 - 17,0	17,20 - 20,0
9-16 mavzular	15	0,0 – 8,10	8,25 – 10,50	10,65 – 12,75	12,90–15,0
Mustaqil ta’lim va davomat bo’yicha	5	0,0 – 2,70	2,75 – 3,50	3,55 – 4,25	4,30 – 5,00
JORIY VA ORALIQ	70	0,0 – 38,0	39,0 – 49,0	50,0 – 59,0	60,0 – 70,0
YAKUNIY NAZORAT	30	0,0 – 16,2	16,5 – 21,0	21,3 – 25,5	25,8 – 30,0
UMUMIY BALL	100	0,0 – 54,0	55,0 – 70,0	71,0 – 85,0	86,0 - 100

Yakuniy nazorat fakultet dekani tomonidan og’zaki, yozma ish va test shaklida belgilanishi mumkin.
Yakuniy nazoratda "Yozma ish"larni baholash mezoni
Yakuniy nazorat "Yozma ish" shaklida amalga oshirilganda, sinov ko’p variantli usulda o’tkaziladi. Har bir variant 5 ta nazariy savoldan iborat. Nazariy savollar fan bo’yicha tayanch so’z va iboralar asosida tuzilgan bo’lib, fanning barcha mavzularini o’z ichiga qamrab olgan.
Har bir nazariy savolga yozilgan javoblar bo’yicha o’zlashtirish ko’rsatkichi 0–6 ball oralig’ida baholanadi. Talaba maksimal 30 ball to’plashi mumkin.

№	Yozma nazorat	YaN ballari
		maks	O’zgarish oralig’i
1	1-savol	6	0-6
2	2-savol	6	0-6
3	3-savol	6	0-6
4	4-savol	6	0-6
5	5-savol	6	0-6
Jami		30	0-30

Yozma sinov bo’yicha umumiy o’zlashtirish ko’rsatkichini aniklash uchun variantda berilgan savollarning har biri uchun yozilgan javoblarga qo’yilgan o’zlashtirish ballari ko’shiladi va yig’indi talabaning yakuniy nazorat bo’yicha o’zlashtirish bali hisoblanadi.

Yakuniy nazoratda "og’zaki” shakllarni baholash mezoni
Yakuniy nazorat "og’zaki" shaklida amalga oshirilganda, sinov ko’p variantli usulda o’tkaziladi. Har bir variant 3 ta savoldan iborat. Savollar fan bo’yicha tayanch so’z va iboralar asosida tuzilgan bo’lib, fanning barcha mavzularini o’z ichiga qamrab olgan.
Har bir nazariy savolga yozilgan javoblar bo’yicha o’zlashtirish ko’rsatkichi 0–10 ball oralig’ida baholanadi. Talaba maksimal 30 ball to’plashi mumkin.

№	Og’zaki nazorat	YaN ballari
		maks	O’zgarish oralig’i
1	1-savol	10	0-10
2	2-savol	10	0-10
3	3-savol	10	0-10
Jami		30	0-30

Yakuniy nazoratning og’zaki shakli bo’yicha umumiy o’zlashtirish ko’rsatkichini aniklash uchun variantda berilgan savollarning har biri uchun yozilgan javoblarga qo’yilgan o’zlashtirish ballari qo’shiladi va yig’indi talabaning yakuniy nazorat bo’yicha o’zlashtirish bali hisoblanadi.

Yakuniy nazoratda "Test” shakllarni baholash mezoni
Yakuniy nazorat "Test" shaklida amalga oshirilganda, sinov ko’p variantli usulda o’tkaziladi. Har bir variant 30 ta savoldan iborat. Savollar fan bo’yicha tayanch so’z va iboralar asosida tuzilgan bo’lib, fanning barcha mavzularini o’z ichiga qamrab olgan.
Har bir nazariy savolga yozilgan javoblar bo’yicha o’zlashtirish ko’rsatkichi 1 ball bilan baholanadi. Talaba maksimal 30 ball to’plashi mumkin.

№	Test	YaN ballari
		maks	O’zgarish oralig’i
1	Fan bo’yicha test savollari 30 ta	30	0-30

Yakuniy nazoratning test shakli bo’yicha umumiy o’zlashtirish ko’rsatkichini aniklash uchun variantda berilgan savollarning har biri uchun yozilgan javoblarga qo’yilgan o’zlashtirish ballari qo’shiladi va yig’indi talabaning yakuniy nazorat bo’yicha o’zlashtirish bali hisoblanadi.

2. 
   FANNI O’RGANISH BO’YICHA QO’SHIMCHA MATERIALLAR
   

Keys N^o1
Dasturiy boshqaruvga asoslangan stanoklar ishlab chiqarish uchun firma prezidenti marketing tadqiqotlari guruhiga ilgari ishlab chiqarilgan mahsulotni takomillashtirish va bunda uning jahon bozorida raqobatbardoshligini oshirishni nazarda tutishga buyurtma berdi. Topshiriq olgach, tadqiqotlar bo’limi rahbari xodimlar oldiga quyidagi vazifalarni qo’ydi:
1.Guruhini boshqarish tuzilmasini ishlab chiqish va turli yo’nalishlar bo’yicha tadqiqotchilar guruhlari tuzish.
2.Ushbu sohadagi eng malakali mutaxassislardan tashabbuskor guruh tuzish hamda bo’lim faoliyatining maqsad va vazifalarini belgilab olish.
3.Tadqiqotlarning eng ilg’or usullari va ishni bajarish bosqichlarini aniqlash:

• 
  yuzaga kelgan vaziyatni o’rganish, mamlakat ichida va xorijda kerakli klassdagi stanoklar tayyorlash bo’yicha ma’lumotlar to’plash. Patent loyihalarini ishlab chiqish;
  
• 
  tadqiqotlarning ketma-ketlikdagi rejasini tasdiqlash;
  
• 
  yangi stanok modelini ishlab chiqish, uni tanqidiy muhokama qilish hamda bu modelning ilg’orligi va raqobatbardoshligi haqida yakuniy qaror chiqarish.
  

Keys N^o2
Samarali va normal ish faoliyatini tashkil qilish, mraketing tadqiqotlarini o’tkazish uchun xodimlar bo’limi rahbari firma prezidentidan korxonani malakali marketing tadqiqotchi xodimlar bilan ta’minlash vazifasini oldi.
Yangi xodimlar bo’limi funksiyalari boshqa an’anaviy faoliyat ko’rsatuvchi xodimlar bo’limi funksiyalaridan farq qilishini hisobga olib, prezident belgilangan vazifalarni aniq qilib qo’ydi:
1.Xodimlar bo’limi boshqaruv tuzilmasini tasdiqlash va marketing tadqiqotlari funksiyalarni ishlab chiqish.
2.Xodimlarni tanlash va joylashtirish tamoyillarini, xodimlar malakasini oshirish tizimini, korxonani marketing tadqiqotlari uchun zarur kadrlar bilan ta’minlash tizimini ishlab chiqish.
3.Buning uchun quyidagilarni aniqlash:

• 
  kadrlarga bo’lgan talab;
  
• 
  kasb tayyorgarligi darajasi;
  
• 
  mehnatga haq to’lash darajasi.
  

4.Korxona jamoasida ma’naviy-psixologik muhitni shakllantirish uslubiyatini ishlab chiqish.
5.Korxona marketing tadqiqotlari xodimlari mehnatiga haq to’lash va ularga ijtimoiy xizmat ko’rsatish tizimini yaratish.
6.Amal qilayotgan ish bilan ta’minlash tizimiga baho berish hamda korxonani marketing tadqiqotlari xizmatchilari bilan ta’minlashning ichki va tashqi manbalarini aniqlash.
Prezidentdan topshirini olgach, xodimlar bo’limi rahbari bir qator vazifalarni bevosita funksional bo’linmalarga topshirdi. Bunda u kiritiluvchi takliflar muhokama uchun xodimlar bo’limi Kengashiga kiritilish lozimligini aytib o’tdi.
Keys N^o3
Ma’lumki, qo’shma korxona dasturiy boshqaruvga asoslangan stanoklar ishlab chiqaradi. Stanoklarni ommaviy ishlab chiqarish yo’lga qo’yilgach, bu mahsulotlarni ichki va tashqi bozorga chiqarish vazifasi ko’ndalang bo’ldi. Biroq qo’shma korxona Rossiya hududida faoliyat ko’rsatadi, uning xodimlari esa raqobat uchun juda muhim bo’lgan bu masalada unchalik tajribaga ega emas, chunki mahsulot Rossiya hududida va xorijga reja-buyruq asosida jo’natilar edi. Yagona qiyinchilik mahsulotni o’z vaqtida iste’molchiga jo’natib yuborish edi, xolos.
Hozirgi paytda mahsulotning raqobat kuchli bo’lgan Yevropa bozorlariga chiqarilishi sababli korxona prezidenti sotuv bo’limiga vaziyatni tahlil qilish hamda tovarni siljitishni jadallashtirish bo’yicha mos keluvchi tadbirlarni qo’llash vazifasini topshirdi. Aniq va muayyan vazifalar ham belgilandi, xususan:
1.Yangi stanok modelini ommaviylashtirish bo’yicha mahalliy reklama organlari qanday ishlashini baholash.
2.Savdo agentlarini attestasiyadan o’tkazish, ularning ishbilarmonlik xislatlarini baholash va ularning stanoklarni bozorga chiqarishdan qanchalik manfaatdor ekanliklarini aniqlash.
3.Qo’shma korxona mahsulotlarini sotish bilan shug’ullanuvchi vositachilar doirasini aniqlash.
4.Bozordagi savdogarlar funksiyalarini, ularning mehnati qanchalik intesivligini aniqlash.
5.Korxona mahsulotini siljitishning eng samarali usullarini tanlash.
6.Qilingan tahlil natijalari bo’yicha oldindan marketing va sotuv bo’limlari xodimlari bilan muhokama qilgandan so’ng korxona prezidentiga doklad qilish va stanoklarni bozorga siljitish bo’yicha tavsiyalar ishlab chiqish.
Keys N^o4
Ma’lumki, qo’shma korxona, boshqa har qanday korxona kabi, marketing bo’limi va marketing tadqiqotlari guruhini tashkil qilmasdan faoliyat ko’rsata olmaydi. Marketing faoliyat masalasi kutib tura olmasligi sababli qo’shma korxona prezidenti iqtisodiy masalalar bo’yicha vise-prezidentga korxona marketing faoliyatini boshqarish tuzilmasini ishlab chiqish, marketing bo’limi bajarishi lozim bo’lgan funksiyalarni hisobga olgan holda bo’lim uchun kadrlarni tanlab olish vazifasini topshirdi.
O’z navbatida vise-prezident marketing bo’limi rahbariga boshqaruv tuzilmasini ishlab chiqish, bo’lim faoliyati turlarini aniqlash va bundan kelib chiquvchi vazifalarni belgilash vazifasini topshirdi:
1. Bo’limni boshqarish tuzilmasini ishlab chiqish.
2. Kadrlarni tanlash va o’qitish.
3. Marketing bo’limida ichki faoliyat turlarini aniqlash.
4. Ishlab chiqarish xarajatlarini aniqlash, material sarfi va yuklama xarajatlarni hisobga olish tartibini belgilash.
5. Tovar zahiralari va ularning aylanmasi tezligi, tovar zahiralarini nazorat qilish usullarini tahlil qilish.
6. Rejalashtirish va nazorat maqsadida marketing tadqiqotlari byudjetini ishlab chiqish:

• 
  byudjetni ishlab chiqish maqsadlari;
  
• 
  byudjetni tayyorlash bo’yicha ishlarni tashkil etish;
  
• 
  qo’shma korxonaning boshqa bo’limlari bilan marketing bo’limining aloqasi;
  
• 
  kassa byudjeti va undan naqdi pulni boshqarishda foydalanish.
  

7. Kapital xarajatlar rejasini baholash:

• 
  ishlab chiqarishning asosiy vositalariga qo’yilmalar hajmi;
  
• 
  kapital xarajatlarni rejalashtirish;
  
• 
  kapital qo’yilmalar hajmiga ta’sir ko’rsatuvchi omillar;
  
• 
  kapital xarajatlarni tejashni baholash usullari.
  

6. 
   Korxonaning marketing faoliyati haqida hisobot tuzish jarayonini ishlab chiqish. Vaziyatli masalani qo’shma korxonaning marketing bo’limi va ekspertlar yig’ilishida ko’rib chiqish hamda uning faoliyati bo’yicha marketing tadqiqotlari asosida tavsiyalar ishlab chiqish zarur. Vaziyatni tahlil qilish va uslubiy tavsiyalar ishlab chiqish uchun 24 soat vaqt ajratiladi.
   

Keys N^o5
“Kelajak” qoramolchilik fermasida 250 bosh sog’in sigirlar orasida barmoq va shu jumladan tuyoq kasalliklari turli sabablarga ko’ra keng tarqaldi. Bu kasalliklar hayvonlar sog’ligiga jiddiy zarar keltirib, maxsuldorlik pasayishiga olib keldi.
Kasallik sabablarini aniqlash va uni bartaraf etish chora – tadbirlarini ishlab chiqish uchun xo’jalik boshqaruvchisi tegishli mutahassislardan guruh tuzishga va muammoni hal etishga buyurtma berdi.
Topshiriq olgach, guruh rahbari xodimlar oldiga quyidagi vazifalarni qo’ydi:
1. Guruhning boshqarish tuzilmasini ishlab chiqish.
2. Ushbu sohadagi xo’jalikning eng malakali mutaxassislari va chetdan taklif qilinayotgan tadqiqotchilardan tashabbuskor guruh tuzish hamda guruh faoliyatining maqsad va vazifalarini belgilab olish.
3. Tadqiqotlarning eng ilg’or usullari va ishni bajarish bosqichlarini aniqlash:

• 
  yuzaga kelgan vaziyatni o’rganish, mamlakat ichida va xorijda barmoq va shu jumladan tuyoq kasalliklarining etiologiyasi, zamonaviy davolash va oldini olish bo’yicha ma’lumotlar to’plash,
  
• 
  kasallikni davolash va oldini olish bo’yicha tavsiyanoma ishlab chiqish;
  
• 
  tadqiqotlarning ketma-ketlikdagi rejasini tasdiqlash;
  
• 
  davolash va profilaktik usullarni ishlab chiqish, uni tanqidiy muhokama qilish hamda bu usullarning ilg’orligi va raqobatbardoshligi haqida yakuniy qaror chiqarish.