11.04.2022
Xo’jalik yurituvchi sub’ektlarning tarkibiy tuzulishi
|
Buxgalteriya hisobi yordamida xo‘jalik yurituvchi subyektlar faoliyatini baholash, foyda va zararlarini aniqlash uchun asos yaratiladi. Buxgalteriya hisobidagi yozuvlar asosida belgilangan muddatlarda hisobot tuziladi. Ishlab chiqarishni tashkil etish xalq xoʻjaligi uchun zarur boʻlgan turdagi, sifatdagi, modeldagi mahsulot, buyumlarni yetkazib berishi, ishlab chiqartishning oʻsishi harajatlarning kamaytirishi, mehnat sharoitining yaxshilanishi va xodimlarning madaniy-texnik darajasini taʼminlashi zarur. Xo`jalik yurituvchi sub’ektlarning raqobatbardoshliligini aniqlash maqsadida ular faoliyatining xarajatlarini hisoblab chiqish va moliyaviy natijalarini aniqlash buxgalteriya hisobining asosiy maqsadihisoblanadi.
|
12.04.2022
Ishlab chiqarishni tashkil etish texnologiyasi va buxgalterya xisobini tashkil etish tizimi
|
Korxonalarda ishlab chikarish ob’ektlari xisobini
yuritish mexanizmi, xususiyatlarini aks ettiruvchi
ishlab chikarish xisobini tashkiliy, texnik va uslubiy
jixatlarini mujassamlashtirgan hisob siyosati
Mazkur Nizomga muvofiq barcha xarajatlar quyidagilarga guruhlanadi:
- mahsulotning ishlab chiqarish tannarxiga kiritiladigan xarajatlar:
a) bevosita va bilvosita moddiy xarajatlar;
b) bevosita va bilvosita mehnat xarajatlari;
v) boshqa bevosita va bilvosita xarajatlar, shu jumladan, ishlab chiqarish
hususiyatlariga ega bo‘lgan ustama xarajatlar;
|
13.04.2022
Xo'jalik yurtuvchi sub'ektning tuzulishi va boshqaruvi jixatdan bo'limlari tarkibi
|
Mamlakatimizda buxgalteriya hisob bo’yicha umumiy rahbarlik vazifasi O‘bekiston Respubhkasi Mohya vazirhgining buxgalteriya hisobi va auditi uslubiyati boshqarmasi zimmasiga yuklati|gan. Bu boshqarma dastlabki hisob masalalari bo‘yicha xalq xo‘jaligi tarmoqlariga umumiy rahbarlik qilib, buxgalteriya hisobi bo‘yicha kadrlar tayyorlash va ular malakasini oshirish bo‘yicha ish olib boradi hamda dastlabki hisobning tipik shakllarini ishlab chiqib, nashr qildiradi, barcha xo’jalik yurituvchi subyektlar uchun majburiy bo’lgan hisob va hisobot masalalari bo’yicha yo’riqnoma, uslubiy ko'rsatmalar ishlab chiqadi.
Buxgalteriya hisobini to‘g‘ri tashkil qilish bo’yicha metodologik rahbarlik ham Moliya vazirligining buxgalteriya hisobi va auditi uslubiyati boshqarmasi tomonidan olib boriladi.
|
14.04.2022
Ishlab chiqarishni tashkil etish texnologiyasining xususiyatlari
|
Iqtisodiyotning turli tarmoqlarida (sanoat, qishloq xo’jaligi, savdo, umumiy ovqatlanish, qurilish va b.) ishlab chiqarilayotgan mahsulotning tannarxi tarkibiga xarajat-larni aks ettirish (kiritish)ning o’ziga xos xususiyatlari mavjud. Tannarxga kiritiladigan xarajatlarning tarkibi, bir tomondan, hayotga tatbiq etilayotgan soliq siyosatiga va ikkinchi tomondan, iqtisodiyotning ahvoli (holati) va tarkibiy tuzilishiga bog’liq.
XYuS faoliyatining shart-sharoitlari va yo’nalishlariga bog’liq ravishda xarajatlar quyidagi ikki yirik guruhga bo’linadi:
ishlab chiqarish va sotish bilan bog’liq xarajatlar;
sotishdan tashqari xarajatlar;
|
15.04.2022 Iqtisodiy va ijtimoiy rivojlantirishning asosiy ko’rsatkichlari
|
Iqtisodiy ko’rsatkichlar asosida ma’lum bir korxona, tarmoq, jamiyat darajasida uning ishlab chiqarish faoliyatining iqtisodiy tahlili asosida rivojlanish darajasiga baho berish mumkin. Iqtisodiy ko’rsatkichlar bir — birlari bilan uzviy bog’liq bo’lishi iqtisodiy tizimlar ko’rsatkichini ifodalaydi.
Iqtisodiy ko’rsatkichlar ikki turga bo’linadi.
makroiqtisodiy ko’rsatkichlar;
mikroiqtisodiy ko’rsatkichlar.
|
16.04.2022
X o'jalik yurituvchi subyektlarda buxgalterya xisobini tashkil etishning me'yoriy xuquqiy asoslari
|
Ishlab chiqarish hisobini tashkil etishning me’yoriy xuquqiy asoslari
negizini 1996 yil 30 avgustida qabul qilingan O‘zbekiston Respublikasining
“Buxgalteriya hisobi to‘g‘risida” gi qonuni tashkil etadi. Ushbu qonun talablari
bo‘yicha hisob ob’ektlaridan biri bo‘lgan ishlab chiqarish hisobini tashkil etish uchun O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Maxkamasining 1999 yil 5 fevraldagi 54 sonli qarori bilan tasdiqlangan “Mahsulot (ishlar, xizmatlar) ni ishlab
chiqarish va sotish xarajatlarining tarkibi hamda moliyaviy natijalarni
shakllantirish tartibi to‘g‘risida” gi Nizom qabul qilingan.
|
|
|
|
|
