O’zbekiston respublikasi veterinariya va chorvachilikni rivojlantirish qo’mitasi samarqand veterinariya meditsinasi instituti veteriariya jarrohligi kafedrasi operativ xirurgiya va anesteziologiya fanidan

Shoxdagi operasiyalar.
Shox - muguzlangan organ bo’lib, peshona suyagining uchida o’simta shaklida joylashgan. Shox terining epidermis qatlami uzgarishdan kolib chiqadi. U ikkiga: muguzlashgan tashqi kapsula, va ichki teri asosi qismlarga bo’linadi. Peshona suyagini shox usimtasi joyida suyak usti to’qimasini tagida ekzostaz bo’lib, teri qavatida esa shox ildizi tarraqiyot etadi. Bular shox tepachasini tashkil etadi. Usish jarayonida shox paydo bo’ladi. Shox tuzulishga qarab shox uchi, tapasi va ildiziga bo’linadi.
Shoxsizlantirish ikki usulda o’tkaziladi:
1.Shoxni usimini oldini olish-1-3 xaftali buzoqlarda qo’llaniladi, bir-necha usullarga bo’linadi:
a) Kimyoviy usul-shox tepachasiga kuchli ta’sir etuvchi kimyoviy moddalar qo’llaniladi: natriy yoki kaliy ishqori, nitrat kislota, atrofdagi teri qurimasligi uchun vazelin bilan surtiladi. Ishqorni qon paydo bulguncha ishkalash kerak, kislota surtiladi.6-8 kundan keyin qora-qo’tir paydo bo’ladi, 2-3 xaftasidan keyin u tushadi.
b) Ko’ydirish usuli – yoshi 3 xafta buzoqlarda qo’llash mumkin, kuydirgichlar yordamida, davomi 1-2 sekund.
v) Qonli usul 1-3 xaftalik buzoqlarda trepan yoki perforasiya pichog’i yordamida shox tepachasi olib tashlanadi.
2. Shoxni olib tashlash.
a) Qonsiz usul-2-2,5 yoshlar va bunda katta ho’kiz, sigirlarda qo’llash mumkin. Shoxni ildizga rezina xalqa kygizish kerak. Qon aylanish, modda almashinuvi bo’ziladi va shox 3-6 xaftadan keyin tushadi.
b) Qonli usul – yoshi katta hayvolarda qo’llaniladi.
Fiksasiya –tik xolatda stanok yoki stumga bog’lanadi.
Og’riqsizlantirish – shox nervini, buyin o’tkazish uchun, ko’zni tashqi burchagidan, shoxni ildizgacha chiziq o’tkaziladi, o’rtasi topilib 15-20 ml 3% novokain yuboriladi.
Asboblar – arra, simli arra, shpris, novokain.
Texnikasi – shoxni yod bilan so’rtish kerak, keyinchalik arra yordamida shox arralib tashlanadi.
Yonoq amputasiyasi
Tavsiya – davolanish jarayonini tezlashtirish uchun.
Og’riqsizlantirish – shox nervi, neyrolepanalgeziya.
Asboblar – barcha operasiyalarda qo’llaniladigandan tashqari teshigli arra.
Texnikasi- Ueller va griroreskiy usullari qo’llaniladi. Bular kesimiga qarab farq etiladi, birinchisi peshona juyagini va shoxaro taroqlar buyicha kesiladi. Shox olib tashlanadi, qon to’xtatiladi va teriga tugunli chok qo’yiladi.