1
O'ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O'RTA MAXSUS TA'LIM VAZIRLIGI
ALISHER NAVOIY nomidagi
SAMARQAND DAVLAT UNIVERSITETI
TARIX FAKUL’TETI
O’ZBEKISTON TARIXI KAFEDRASI
O’ZBEKISTON TARIXI FANIDAN
Mavzu: Taraqqiyotning “O’zbek modeli” va uning asosiy xususiyatlari
KURS ISHI
2013-2014 o’quv yili
Bajaruvchi 3-kurs 05-guruh talabasi Raimxonov D
Ilmiy rabar: Qo’shbaqov H.A.
Kurs ishi
O’zbekiston tarixi kafedrasi komissiyasida himoya qilindi va _____ga
baholandi. (Bayonnoma №_2014)
Komissiya raisi: _______________
Komissiya a'zolari:
_____________________
_____________________
_____________________
2
Samarqand - 2014
Reja:
KIRISH
Asosiy qism:
1.
O’zbekistonda bozor iqtisodiyotiga o’tish zarurati va uning o’ziga xos
xususiyatlari
2.
Iqtisodiyotni tubdan o’zgartirish va isloh etishda ―o’zbek modeli‖ ning o’rni va
ahamiyati
3.
«O’zbek modeli» ning asosiy tamoyillari
XULOSA.
ADABIYOTLAR RO’YXATI.
3
KIRISH
Ma’lumki, O’zbekiston o’z mustaqilligini qo’lga kiritganidan so’ng sobiq
sho’ro tuzumining umrini o’tab bo’lgan ma’muriy-buyruqbozlik, rejali-taqsimot
tizimidan voz kechilib, butun dunyoda ―o’zbek modeli‖ degan nom bilan haqli
ravishda e’tirof etilayotgan o’ziga xos taraqqiyot yo’li Prezidentimiz Islom
Karimov tomonidan ishlab chiqildi va bugungi kunda o’zini to’la oqlamoqda.
Mazkur model iqtisodiyotni mafkuradan holiligi, uning siyosatdan ustunligi, qonun
ustuvorligi, davlatning bosh islohotchi bo’lishi, islohotlarning bosqichma-bosqich
amalga oshirishi, kuchli ijtimoiy siyosat olib borish kabi muhim tamoyillarni o’z
ichiga oladi.
1
Yurtimiz istiqloli bizning oldimizda ulkan imkoniyatlar ochdi va xalqimiz
uchun munosib hayot barpo etish, dunyo hamjamiyatidan munosib o’rin
egallashdek yuksak maqsadlar yo’lida mustahkam poydevor bo’lib xizmat
qilmoqda.
O’tgan davr mobaynida amalga oshirilgan ulkan ishlar tufayli yurtimizning
barcha hudud va mintaqalari qiyofasi tubdan o’zgarib, obod bo’lib borayotgani,
O’zbekiston o’zining barqaror iqtisodiy o’sish sur’atlari, izchillik bilan hayotga
joriy etilayotgan keng qamrovli ijtimoiy dasturlari bilan jahon miqyosida yuksak
e’tibor va e’tirofga sazovor bo’layotgani hammamizga, avvalambor, shu zaminda
unib-o’sib kelayotgan yoshlarga xursandchilik va ertangi kunga ishonch
bag’ishlamoqda.
Eng
muhimi,
ana
shunday
o’zgarishlar
tufayli
yurtdoshlarimizning dunyoqarashi, ma’naviy olami izchil yuksalib, hayotga,
mehnatga munosabati keskin o’zgarib bormoqda.
2
Mamlakatimiz mustaqil taraqqiyot yo’lida o’z oldiga qo’ygan marralarga
yetish, ya’ni rivojlangan demokratik davlatlar qatoriga kirish, xalqimizning hayot
sifati va darajasini yuksaltirish va yurtimizning jahon hamjamiyatida munosib o’rin
egallashida avvalo juda tez o’zgarib borayotgan bugungi zamon bilan hamnafas
bo’lib, ertaga yo’limizda paydo bo’lishi mumkin bo’lgan turli muammo va
tahdidlarni bartaraf etish haqida doimo o’ylab yashash zaruratini hayotning o’zi
talab qilmoqda.
Shu muqaddas zaminda yashab o’tgan qancha-qancha ajdodlarimizning asriy
orzusi bo’lgan mustaqillik bundan yigirma ikki yil muqaddam Prezidentimiz Islom
Karimov boshchiligida olib borilgan mardona kurashlar natijasida ro’yobga chiqdi.
Tarixan juda qisqa, biroq mazmunan asrlarga teng bu yillar davomida xalqimiz
milliy taraqqiyot yo’lidan izchil va qat’iyat bilan borib, barcha sinov va
mashaqqatlarni yengib o’tib, olamshumul yutuq va marralarga erishdi. Hayotning
o’zi biz tanlagan yo’l juda to’g’ri ekanini ko’rsatdi. Buni bugun jahon ahli e’tirof
etmoqda. Bu yo’l taraqqiyotning o’zbek modeli sifatida keng o’rganilmoqda. Bu
1
Ўзбекистон Республикаси Президенти Ислом Каримовнинг Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси
Қонунчилик палатаси ва Сенатининг 2010 йил 12 ноябрдаги қўшма мажлисидаги ―Мамлакатимизда
демократик ислоҳотларни янада чуқурлаштириш ва фуқаролик жамиятини ривожлантириш концепцияси‖
мавзусидаги маърузаси. -Т., 2010., 4-бет.
2
Н.Тўхлиев. Тараққиѐтнинг ўзбек модели.- Т.:2012. 4-бет.
4
o’z navbatida xalqimizning irodasi, kuch-qudrati va bunyodkorona mehnati
samarasiga, davlatimiz rahbari tomonidan olib borilayotgan siyosatga berilgan
munosib bahodir.
3
"O’zbek modeli" tushunchasining hayotimizga shiddat bilan kirib kelganiga
bu yil roppa-rosa 22 yil to’ldi. O’zbekiston Respublikasi Prezidenta Islom Karimov
dastlab 1992 yilda chop etilgan "O’zbekistonning o’z istiqlol va taraqqiyot yo’li"
asarida o’zbek modelining mohiyati va shakl-shamoyillari hamda tamoyillarini
belgilab bergan edi. Keyinchalik bu g’oya davlatimiz rahbarining 1993 yildagi
"O’zbekiston - bozor munosabatlariga o’tishning o’ziga xos yo’li" kitobida,
"Komsomolskaya pravda" gazetasi muxbiri savollariga bergan javobida, ijtimoiy-
iqtisodiy sohadagi asarlari, nutq va maqolalarida yanada rivojlantirildi.
22 yil tarix uchun katta muddat emas. Lekin ana shu nisbatan qisqa davr
mobaynida bu tushuncha shunchaki oddiy g’oya emas, balki ulkan hayotbaxsh
kuch ekanligini to’la namoyon etdi. O’zbek modeli ikkita katta sinovdan
muvaffaqiyatli o’tdi. Birinchi sinov - o’tgan asrning 90-yillarini o’z ichiga olgan
yosh mustaqil mamlakatimiz boshidan kechirgan o’tish davri edi. Hali o’tish davri
davom etayotgan pallada O’zbekiston postsovet maydonida birinchi bo’lib
makroiqtisodiy barqarorlikka erishdi, sanoat va yalpi ichki mahsulot ishlab
chiqarishda islohotdan oldingi yillardagi ko’rsatkichlardan o’zib ketdi. Boshqacha
aytganda, inqirozdan rivojlanish orqali chiqib ketish birdan-bir to’g’ri yo’l
ekanligini isbotladi. Ikkinchi sinov - 2008 yilda boshlangan global moliyaviy-
iqtisodiy inqiroz bo’ldi. Taraqqiyotning o’zbek modeli nafaqat butun jahonni
qamrab olgan moliyaviy-iqtisodiy inqiroz zarbalariga qarama-qarshi tura oldi,
balki dunyodagi 10 mamlakat qatorida iktisodiy o’sishning eng yuqori
(yiliga
8-9
foizdan
kam
bo’lmagan)
sur’atlarini
ta’minladi.
Yulboshchimizning shu munosabat bilan chop etilgan ―Ja hon moliyaviy-
iqtisodiy inqirozi, O’zbekistan sharoitida uni bartaraf etishning yo’llari va
choradari‖ asarida hamda mamlakatimizda jahon iqtisodiy inqirozining
salbiy oqibatlarini bartaraf etish bo’yicha 2009-2012 yillarga mo’ljallangan
Inqirozga qarshi choralar dasturida O’zbekistan iqtisodiyotining inqirozdan
keyingi yanada kuchli, barqaror va mutanosib rivojlanishi konsepsiyasi
ilgari surildi. Bu iqtisodiyot nazariyasini rivojlantirishga qo’shilgan katta
hissa edi.
4
―Shuni doimo yodda tutishimiz kerakki, hayot hyech qachon bir joyda
to’xtab turmaydi va erishgan natijalari bilan kifoyalanmasdan, dunyoda
kechayotgan tub o’zgarishlar jarayonidagi o’z o’rniga haqqoniy va tanqidiy
baho beradigan, davrning tobora ortib borayotgan talablari va ja hon
bozorida kuchayib borayotgan raqobat kurashiga mos holda qadam
tashlaydigan davlatgina birinchi navbatda muvaffaqiyat qozona oladi‖
5
, -deb
ta’kidlandi Prezidentimiz tomonidan.
3
Ислом Каримов, Асарлар, 17-жилд. - Т.: ―Ўзбекистан‖. 2011. 223- бет
4
И.А.Каримов Жаҳон молиявий-иқтисодий инқирози, Ўзбекистон шароитида уни бартараф этишнинг
йўллари ва чоралари // – Т: Ўзбекистон, 2009. 16-бет
5
Ислом Каримов, Асарлар, 19-жилд. - Т.: ―Ўзбекистан‖. 2011. 333-334- бетлар
5
Ishni bajarishda Prezidentimiz I.A.Karimovning tanlangan asarlari,
shuningdek, O’zbekiston Respublikasi Prezidenti Islom Karimovning
O’zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasi va Senatining 2010 yil
12 noyabrdagi qo’shma majlisidagi ―Mamlakatimizda demokratik islohotlarni
yanada chuqurlashtirish va fuqarolik jamiyatini rivojlantirish konsepsiyasi‖
(Toshkent., 2010), ―Tarixiy xotira va inson omili – buyuk kelajagimizning
garovidir‖ (Toshkent.,2012), ―Buyuk va muqaddassan, mustaqil vatan‖(Toshkent.,
2011), «Qadr qimmatim, tayanchim va iftixorimsan mustaqil O’zbekiston»
(Toshkent., 2013) nomli risolalari, shuningdek, Prezidentimiz I.A.Karimovning
―O’zbekiston
Mustaqillikka
erishish
ostonasida‖
(Toshkent.,
2011),
N.To’xliyevning ―Taraqqiyotning o’zbek modeli‖ (Toshkent.,2012) va davriy
matbuot nashrlaridagi ma’lumotlar asosida yoritib berildi.
1.
Do'stlaringiz bilan baham: |