O‘zbekiston respublikasi

Tayanch iboralar: boshqaruv qarorlari, qarorni ishlab chiqish va qabul qilish, tashkiliy qarorlar, oqilona boshqaruv qarorlari, qaror modeli.

Nazorat uchun savollar

1. 
   Qarorlarning bajarilishini tashkil etish.
   
2. 
   Qarorlarni ishlab chiqish, qabul qilish, ijrosini ta’minlash qanday amalga
   

oshiriladi.

3. 
   Ijrochilarga topshiriqlar berish jarayoni haqida nimalar bilasiz?
   
4. 
   Boshqaruv qarorlariga qo‘yiladigan talablar nimalardan iborat?
   
5. 
   Boshqaruv qarorlarining tasniflang.
   

Adabiyotlar

1. 
   Peter Tannenbaum. Excursions in Modern Mathematics: Pearson New International Edition 8th Edition. Pearson Education Limeted, 2014. 544 pages
   
2. 
   Lauren Telesz. The Excursion: A Vocabulary Building Book Paperback –
   

March 25, 2016

3. 
   Micah Solomon. The Heart of Hospitality: Great Hotel and Restaurant Leaders Share Their Secrets Kindle Edition. Copyright ©2016. SelectBooks, Inc New York.
   
4. 
   John R. Walker. Exploring Hospitality Industry-3rd edition.Prentice Hall, Inc.2016
   

4. BOB.MEHMONXONA XIZMATLARINI BOSHQARISHDA STANDARTLASHTIRISH VA SERTIFIKATLASHTIRISH.

1. 
   Mehmonxona xizmatlarini standarlashtirish va sertifikatlashning ahamiyati
   
2. 
   Mehmonxona xizmatlarini standartlash jarayonlari
   
3. 
   Mehmonxona xizmatlarini sertifikatsiyalash jarayonlari
   

1. Mehmonxona xizmatlarini standarlashtirish va sertifikatlashning

ahamiyati

Standartlashtirish. Standartlashtirish – ijro etish majburiy bo‘lgan hamda ijro etish tavsiya etiladigan talablar, normalar, qoidalar va shartlarni ishlab chiqish va belgilashga yo‘naltirilgan, iste’molchining lozim darajadagi sifatli xizmatlarni ma’qul narxda xarid qilish huquqini, shuningdek mehnatning xavfsizligi va qulayligini ta’minlovchi faoliyat.
Standartlashtirishning maqsadi – amalda mavjud, rejalashtirilgan yoki mo‘ljal qilingan vazifalarni hal qilish uchun muayyan sohada belgilangan qoidalar, talablar, normalardan keng va ko‘p karra foydalanish yo‘li bilan oqilona tartib o‘rnatilishiga erishish. Standartlashtirishning umumiy va tor maqsadlari farqlanadi.
Umumiy maqsadlar, eng avvalo, tushunchaning mazmunidan kelib chiqadi. Umumiy maqsadlarning muayyanlashtirilishi majburiy hisoblangan standartlarning talablari bajarilishi bilan bog‘liq. Ularga odamlar hayoti va sog‘lig‘i, atrof-muhit va mol-mulk uchun xizmatlarning xavfsizligini, fan-texnika taraqqiyotining rivojlanish darajasiga muvofiq xizmatlar sifatini, barcha turdagi resurslarning tejalishini, xo‘jalik obyektlarining har xil (tabiiy va texnogen) ofatlar va favqulodda holatlar yuzaga kelishining oldini olish bilan bog‘liq xavfsizligini ta’minlovchi normalar, talablar va qoidalarni ishlab chiqish kiradi.
Standartlashtirishning tor (muayyan) maqsadlari ma’lum faoliyat sohasiga,
umuman xizmatlar sohasiga, u yoki bu korxonaga, muayyan xizmatga va hokazolarga
talluqli. Standartlashtirish standartlashtirish obyekti (predmeti) va standartlashtirish sohasi kabi tushunchalar bilan bog‘liq.
Standartlashtirish obyekti – muayyan talablar, shartlar, parametrlar, qoidalar va sh.k. ishlab chiqiladigan xizmat, xizmat ko‘rsatish jarayoni. Standartlashtirish umuman obyektga yoki uning tarkibiy qismlariga taalluqli bo‘lishi mumkin.
Standartlashtirish sohasi – standartlashtirishning o‘zaro bog‘liq obyektlari majmui. Masalan, mehmonxona sanoati standartlashtirish sohasi hisoblanadi, muayyan mehmonxona xizmatlari: mehmonlarni rasmiylashtirish va joylashtirish xizmatlari, nomerlarni tozalash xizmatlari, ovqatlantirish xizmatlari standartlashtirish obyektlari bo‘lishi mumkin.
Standartlashtirish har xil darajada amalga oshiriladi. Standartlashtirish darajasi standartni jahonning qaysi jug‘rofiy, iqtisodiy, siyosiy mintaqasi ishtirokchisi qabul qilishiga qarab farq qiladi. Standartlashtirish amalga oshirilayotgan darajaga qarab:

• 
  xalqaro standartlashtirish – istalgan mamlakatning tegishli organlari uchun ochiq faoliyat;
  
• 
  mintaqaviy standartlashtirish – jahonning bir jug‘rofiy, siyosiy yoki iqtisodiy mintaqasida joylashgan davlatlarning tegishli organlari uchun ochiq faoliyat;
  
• 
  milliy standartlashtirish – bir muayyan davlatdagi standartlashtirish farqlanadi. O‘z navbatida, milliy standartlashtirish turli darajada: davlat, tarmoq, iqtisodiyotning muayyan sektori darajasida, uyushmalar, birlashmalar, korxonalar darajasida amalga oshirilishi mumkin.
  

Xalqaro va mintaqaviy standartlashtirish tegishli xalqaro va mintaqaviy
mehmonxonalarga a’zo mamlakatlarning mutaxassislari tomonidan amalga oshiriladi.
Sertifikatlashtirish – muayyan xizmat qo‘yilgan talablarga javob berishiga uchinchi tomon yozma kafolat berishi bilan bog‘liq taomil. Uchinchi tomon deganda xizmatlar ko‘rsatuvchiga (birinchi tomonga) ham, iste’molchiga (ikkinchi tomonga) ham bog‘liq emas deb e’tirof etilgan shaxs yoki organ tushuniladi.
Taomillar, qoidalar, sinovlar hamda sertifikatlashtirish jarayonining tarkibiy qismi hisoblangan boshqa harakatlar muayyan omillarga qarab har xil bo‘lishi
mumkin. Mazkur omillar orasida standartlashtirish, sifat va bevosita sertifikatlashtirishga taalluqli qonun hujjatlari muhim o‘rin tutadi. Muvofiqlikni isbotlash muayyan sertifikatlashtirish tizimida amalga oshiriladi. ISO�MEK 2 qo‘llanmasiga muvofiq, bu sertifikatlashtirishni o‘z qoidalariga binoan amalga oshiruvchi tizimdir.
Umumiy tarzda sertifikatlashtirish tizimi quyidagi tarkibiy qismlardan tashkil topadi:

• 
  tizimni boshqaruvchi, uning faoliyatini nazorat qiluvchi markaziy organ. U sertifikatlashtirishni amalga oshirish huquqini boshqa organlarga o‘tkazishi ham mumkin;
  
• 
  sertifikatlashtirishni amalga oshirish qoidalari va tartibi;
  
• 
  sertifikatlashtirishni amalga oshirishni tartibga soluvchi _oucher_e hujjatlar;
  
• 
  sertifikatlashtirish taomillari (sxemalari);
  
• 
  inspeksiya nazorati tartibi.
  

Xizmatlarni sertifikatlashtirish markaziy (milliy) organda akkreditatsiyadan o‘tgan organlar tomonidan amalga oshiriladi. Sertifikatlashtirish organi vazifalarini mustaqillik va kasbga layoqatlilik talablariga javob beradigan, kamida ikkita ekspert- auditorga ega bo‘lgan korxona va mehmonxonalar bajarishi mumkin.
Sertifikatlashtirish tizimlari milliy, mintaqaviy va xalqaro miqyoslarda faoliyat ko‘rsatishi mumkin. Agar sertifikatlashtirish tizimi muayyan xizmatlar _oucher muvofiqligini isbotlash bilan shug‘ullansa, bu turdosh xizmatlarni sertifikatlashtirish tizimidir. U o‘z faoliyatida ayni bir xil xizmatlarga taalluqli standartlar, qoidalar va tartib-taomillarni qo‘llaydi.
Sertifikatlashtirish majburiy va ixtiyoriy xususiyatga ega bo‘lishi mumkin.
Majburiy sertifikatlashtirish qonunlar va qonun hujjatlariga muvofiq amalga oshiriladi va mehmondo‘stlik xizmatlari texnik reglamentlarning talablariga, standartlarning majburiy talablariga muvofiqligini tasdiqlashni ta’minlaydi. Bunda odamlarning hayoti, sog‘lig‘i, xavfsizligini saqlashga majburiy talablar qo‘yiladi.
Majburiy sertifikatlashtirish «Iste’molchilarning huquqlarini himoya qilish to‘g‘risida», «Mahsulotlar va xizmatlarni sertifikatlashtirish to‘g‘risida»gi qonunlar bilan belgilangan. Majburiy sertifikatlashtirishni amalga oshirish uchun majburiy sertifikatlashtirish tizimlari tashkil etiladi. Majburiy sertifikatlashtirilishi lozim bo‘lgan obyektlar nomenklaturasi davlat boshqaruvi darajasida belgilanadi.
Ixtiyoriy sertifikatlashtirish yuridik yoki jismoniy shaxslarning tashabbusi bilan arizachi va sertifikatlashtirish organi o‘rtasida tuzilgan shartnoma shartlarida amalga oshiriladi. Ixtiyoriy sertifikatlashtirish haqida qaror qabul qilinishi odatda xizmatlarning raqobatbardoshligi, xizmatlarni bozorga (ayniqsa, xorijiy bozorga) chiqarish, tanlashda ko‘proq sertifikatlashtirilgan xizmatlarga qarab mo‘ljal oluvchi xaridorlarning talablari muammolari bilan bog‘liq.

2.