O‘zbeкiston respubliкasi

Sof so„z-gap
ga 
albatta, alhamdulilloh; eh, hoy, oh, o„h; ha, yo„q, 
mutlaqo
; 
ma, mang 
kabi modal, undov, tasdiq/inkor, taklif/ishora so‗zi 
mansub. O‗zbek substansial tilshunosligida so‗z-gap W

-lashgan 
(modallashgan, 
undovlashgan 
tasdiq/inkorlashgan, 
taklif/ishoralashgan) so‗zlar, [W

]-lashayotgan (modallashayotgan, 
undovlashayotgan, tasdiq/inkorlashayotgan, taklif/ishoralashayotgan 
so‗zlar, [W

] - simon (modalsimon, undovsimon, tasdiq/inkorsimon) 
so‗z-gapga ajratilib, mufassal o‗rganilgan. 
[W

]-lashgan (so‗z-gaplashgan) so‗z o‗z semantik-funksional 
xususiyati bilan har xil guruhning markaziy leksemasiga juda yaqin 
turadi, lekin o‗z aloqasini boshqa so‗z turkumlaridan to‗la-to‗kis 
uzmagan bo‗ladi. Chunonchi, modallashgan so‗zga 
chamasi, chog„i, 
ehtimol
; undovlashgan so‗zga 
ura, olg„a, dod, voydod; 
tasdiq 
/inkorlashgan 
so‗zga 
bo„pti, 
ma‟qul, 
aksincha, 
mutlaqo
; 
taklif/ishoralashgan so‗zga 
qani 
kabi leksema misol bo‗ladi. 
[W

]-lashayotgan (so‗z-gaplashayotgan) so‗z so‗z-gapga to‗la- 
to‗kis o‗tgan bo‗lmaydi va «o‗tish yo‗lida» turgan so‗zdir. Bu o‗rinda 
modallashayotganga 
balki, hatto, aftidan; 
undovlashayotganga 
yashang, voy o„lay; 
tasdiq /inkorlashayotganga 
durust, to„g„ri, rost, 
aslo, hargiz; 
taklif/ishoralashayotganga 
mana mundoq 
kabi so‗zni 
misol keltirish mumkin. Chunonchi, 1. 
Balki 
siz aytarsiz nima 
bo„lganini? 
(P.Tur.) 2. 
Nafsi uchun emas, 
balki 
qadri uchun yig„laydi- 
da. 
(O‗.Usm.) 3. 
– Qayerga borish, kimga uchrashishni u yaxshi 

---

300 
biladi. –