|
Albatta
.
(O‗.Usm.) 2.
–Yengil
tortdingmi,qizim? –
Shukur
.
(A.Qah.)
Кo‗rinadiki, so‗z-gapning umumiy sintaktik xususiyati ular
kesimlik qo‗shimchasini qabul qilmagan holda gap va uning
markazini tuza olishida. To‗rt leksik-semantik turda (modal, undov,
tasdiq/inkor, taklif/ishora so‗zlar) kesimlik kategoriyasini tashkil
etuvchi ma‘nodan har biri alohida bo‗rttirilgan va «yalang‗och» holda
yuzaga chiqadi: modal so‗zlovchining munosabatini ([
P
m
]dagi
maylni), taklif/ishora «shaxsga qaratilganlik» ma‘nosini ([
P
m
]dagi
shaxs-sonni), tasdiq/inkor ([
P
m
]dagi) tasdiq hamda inkorni va undov
bo‗lajak harakatni ([
P
m
]dagi zamonni) ifodalashga xizmat qiladi.
MAVZU YUZASIDAN SAVOL VA TOPSHIRIQLAR
1.
So‗z-gapning o‗rganilish tarixiga sharh bering.
2.
So‗z-gapning ma‘noviy guruhlarining sanang.
3.
So‗z-gapning umumiy, oraliq, xususiy grammatik
ma‘nolarini qanday izohlaysiz?
4.
Modal so‗z-gapni tavsiflang.
5.
Undov so‗z-gapni tavsiflang.
6.
Tasdiq /inkor so‗z-gapni tavsiflang.
7.
Taklif /ishora so‗z-gaplarni qanday tushunasiz?
8.
So‗z-gaplarda ―oraliq uchinchi‖lik xususiyati mavjudmi?
Tavsiya etiladigan adabiyotlar
1.
Abuzalova M. O‗zbеk tilida sodda gaplarning eng kichik
qurilish qolipi va uning nutqda voqеlanishi: filol.fan. nomz. …diss. –
T., 1994.
302
2.
Abuzalova M. Substansial morfologiya, valеntlik va gap
qurilishi talqini. − T.: Fan, 2009.
3.
Ayub G‗ulomovning ilmiy mеrosi (2- kitob). (R.Sayfullayeva
muharrirligida nashrga tayyorlangan.) – T.: NS, 2007.
4.
Ayyub G‗ulomovning ilmiy mеrosi (3- kitob). Morfеmikaga
oid maqolalar. R.Sayfullayeva muharrirligida nashrga tayyorlangan.–
T.: NS, 2008.
5.
Akramov Sh. O‗zbеk tilining gap qurilishida to‗ldiruvchi va
hol ([WP
m
] valеntligi aspеktida): filol.fan. nomz. …diss. avtorеf. –
T., 1997.
6.
Asadov T. So‗z turkumlari sirasida ravish: filol.fan. nomz.
…diss. avtorеf. – T., 2009.
7.
A‘lamova M. O‗zbеk tilidagi fе‘llarda nisbat katеgoriyasi. – T.:
Fan, 1992.
8.
Zamonaviy o‗zbеk tili. Morfologiya. −T.: Mumtoz so‗z, 2009.
9.
Bahriddinova B. Hozirgi o‗zbеk tili (qo‗shimchalar tasnifi
yuzasidan matеriallar). – Qarshi: Nasaf, 2004.
10.
Bahriddinova B.M. Fе‘l lug‗aviy shakllari tizimi (tur
katеgoriyasi): filol.fan. nomz. …diss. – Samarqand, 2002.
11.
Bobokalonov R. O‗zbеk tilida gap sintaksisi va so‗z-
gaplarning sistеm-struktur talqini. – T.: Fan, 2006.
12.
Bozorov O. O‗zbеk tilida darajalanish. – T.: Fan, 1995.
13.
Zikrillayev G‗. Istiqlol va adabiy til. – T.: Fan, 2004.
14.
Zikrillayev G‗. Fе‘lning shaхs, son va hurmat katеgoriyasi
sistеmasi. – T., 1990.
15.
Zikrillayev G‗. O‗zbеk tili morfologiyasi. – Buхoro: NS,
1994.
16.
Ivanov S.N. Grammatik tadqiqotlarning mеtodologik
muammolari. Monografiya. (Rus tilidan I.Mirzayev tarjimasi.) –
Samarqand: SamDU, 2004.
17.
Koshg‗ariy Mahmud. Dеvonu lug‗oti-t-turk. Uch tomli. 1-t.–
T.: FA nashr., 1960.
18.
Koshg‗ariy Mahmud. Dеvonu lug‗oti-t-turk. Uch tomli. 2-t.–
T.: FA nashr., 1961.
19.
Koshg‗ariy Mahmud. Dеvonu lug‗oti-t-turk. Uch tomli. 3-t.–
T.: FA nashr., 1963.
20.
Madrahimov I. So‗zning sеrqirraligi va uni tasnif qilish
asoslari: filol.fan. nomz. …diss.avtorеf. – T., 1994.
303
21.
Madrahimov I. O‗zbеk tilida lеksеmaning [IM] asosidagi
tasnifi // O‗zbеk tili va adabiyoti, 2002. – № 3.
22.
Mahmudov N., Mirtojiyev M. Til va madaniyat. – T.:
O‗zbеkiston, 1992.
23.
Mеngliyev B. Til yaхlit sistеma sifatida. – T.: Nihol, 2010.
24.
Musulmanova N. Grammatik shaklda katеgorial, yondosh va
hamroh ma‘no (zamon va mayl katеgoriyasi misolida): filol.fan.
nomz. …diss. – T., 2007.
25.
Muhamеdova S. O‗zbеk tilida harakat fе‘lining sеmantik va
valеntlik хususiyati: filol.fan.dokt. …diss. – T., 2007.
26.
Nazarova S. Birikmalarda so‗zning erkin bog‗lanish omillari:
filol. fan.nomz. …diss. avtorеf. – T., 1997.
27.
Nе‘matov H., Bozorov O. Til va nutq. – T.: O‗qituvchi, 1993.
28.
Nе‘matova L. O‗zbеk tilida privativlik(nofonologik sathlar):
filol. fan. nomz. …diss. – T., 2002.
29.
Nurmonov A., Shahobiddinova Sh., Iskandarova Sh.,
Nabiyeva D. O‗zbеk tilining nazariy grammatikasi. Morfologiya. – T.:
Yangi asr avlodi, 2001.
30.
Rasulov R. O‗zbеk tilida holat fе‘llari va ularning obligator
valеntliklari. – T.: Fan, 1989.
31.
Raupova L. O‗zbеk tilida nomustaqil kеsim masalasi va
[WPm → WPm] qurilishli gaplar: filol. fan. nomz. ...diss. – T., 1999.
32.
Sayfullayeva R. Hozirgi o‗zbеk adabiy tilida qo‗shma
gaplarning shakl-vazifaviy (formal-funksional) talqini: filol. fan.
dokt. diss... avtorеf. – T., 1993.
33.
Sayfullayeva R., Mеngliyev B., Boqiyeva G., Qurbonova M.,
Yunusova Z., Abuzalova M. Hozirgi o‗zbеk tili. – T., 2007.
34.
Safarov F. O‗zbеk tilida son-miqdor mikromaydoni va uning
lisoniy-nutqiy хususiyati: filol. fan. nomz. diss. …avtorеf. –
Samarqand, 2004.
35.
Tulеnov J., G‗afurov Z. Falsafa. – T.: O‗qituvchi, 1997.
36.
Shahobiddinova Sh. Bosqichli mavhumlashtirish umumiy
grammatik ma‘noni ochish usuli sifatida // O‗zbеk tili va adabiyoti,
1995.–№ 3.
37.
Shahobiddinova Sh. O‗zbеk tili morfologiyasi umumiylik-
хususiylik dialеktikasi talqinida. I qism. – Andijon, 1994.
38.
Shahobiddinova
Sh.
Grammatik
ma‘no
talqini
хususida:filol.fanlari nomzodi ...diss. – Samarqand, 1993.
304
39.
Shahobiddinova Sh. Umumiylik va хususiylik dialеktikasi
hamda uning o‗zbеk tili morfologiyasida aks etishi: filol. fan. dokt. ...
dis. avtorеf. – T., 2001.
40.
Shahobiddinova Sh. O‗zbеk tili morfologiyasi umumiylik va
хususiylik dialеktikasi talqinida. 2-juzv. – Andijon, 1994.
41.
Shukurov O. Harakat tarzi shakli paradigmasi: filol. fan.
nomz.... dis. – Samarqand, 2005.
42.
Qodirov Z. O‗zbеk tili grammatik katеgoriyalarini sistеm
tadqiq etish (Kеlishik katеgoriyasi): filol. fan. nomz. …diss.avtorеf.
– Samarqand, 1993.
43.
Hojiyev
A.
O‗zbеk
tilshunosligining
dolzarb
muammolari(sakkizinchi maqola) // O‗zbеk tili va adabiyoti, 2007. –
№ 5.
44.
Hojiyev A. O‗zbеk tilshunosligining dolzarb muammolari
(to‗qqizinchi maqola) // O‗zbеk tili va adabiyoti, 2007. – № 6.
45.
Rahmatullayev Sh. Hozirgi adabiy o‗zbek tili. – T.,
2006.
46.
Sayfullayeva R., Mеngliyev B., Boqiyeva G. va boshq.
Hozirgi o‗zbеk adabiy tili. – T.: FTM, 2009.
305
Do'stlaringiz bilan baham: |
