O’zbekiston respublikasi transport vazirligi toshkent davlat transport universiteti

Nazoratlash Sxemasi

7. Ishga tushirish va sinxronlash

Ishga tushirish sxemasi quyidagi tartibda ishlaydi: aytaylikki, qabul qilgichning generatori uzatgich generatori bilan sinxron va sinfaza holatida ishlamoqda. Aloqa liniyasidan qanday signal kelishidan qat’iy nazar “VA” elementi orqali JK triggerining J krishiga har doim 1 raqami keladi. JK triggerining K kirishiga 0 raqami uzatiladi. Natijada triggerning Q chiqishida 1 raqamiga ega bo’ladi.

Boshlang’ich moment holatida hisoblagich nolda joylashgan. Generator impuls berishni boshlaydi. Hisoblagichdan signal demultiplesorning adres shinalariga kirib keladi va natijada uning D kirishlariga mos ravishda chiqishlari kommutasiyalanadi.

Hisoblagich 7ta impulsni hisoblab bo’lganidan so’ng va DMS (demultipleksor) to’liq ishlab bo’lganidan keyin generatorni to’xtatish kerak. Agar generator grafini ko’rib chiqsak uning oxirgi yettinchi holati 110 bo’ladi. Bu hisoblagichlagi 000 holatida generatorni ishdan to’xtatish kerakligini izohlaydi. Buning uchun hisoblagichdan “YoKI-INKOR”elementiga 3ta shina chiqaramiz. Bu element chiqishida faqat yagona holatda “1” raqami xosil bo’ladi. Uni biz JK triggerning K kirishiga jo’natamiz. J=1, K=1 holatida trigger kirishlarida avvalgi holatning inversiya holatiga o’tadi, ya’ni ulanadi va uning chiqishida 0 raqami hosil bo’ladi. Natijada generator ishdan to’xtaydi va hisoblagich xam to’xtaydi.

Hotira blokini boshlang’ich holatga o’tkazish uchun, ya’ni hotirani nolga tushirish uchun, RS triggerning kirishlariga differensial zanjirdan qisqa muddatli impuls “1” uzatiladi.

Sinxroimpulsni uzatish uchun hotira blokining ikkinchi kaskadida (agar hotira bloki ikki kaskadli bo’lsa) RS triggerning S kirishi orqali hisoblagichdan uzatiladigan (110) ohirgi kodli kombinasiya qo’llaniladi. Natijada,triggerning ikkinchi kaskadida generatorning birinchi taktli vaqtida, birinchi kaskadning asinxron triggerlari holatiga bog’liq bo’lgan holatda ulab-uziladi.

4.9-rasm. UZATGICH qurilmasining funksional va ishga tushirish sxemasi.