O’zbеkiston rеspublikasi sog’liqni saqlash vazirligi

OYOQDAGI FASSIYA VA KLETCHATKA BO’SHLIQLARI 
Dumba soxasida yuzaki va xususiy fassiya farqlanadi. YUzaki fassiya teri osti yog 
kletchatkasi ichiga kuplab fassial usimtalarni beradi va buning natijasida teri osti yog 
kletchatkasi yacheyka (uya) larga bulinadi va bu esa amortizatsiya vazifasini bajaradi. YOg 
tukimasi kup tuplanganda yuzaki fassiya yumshok va govak xolda tuzilgan bir necha 
plastinkadan iborat bo’ladi. 
Dumba soxasining xususiy fassiyasi dumba katta mushagining yuqori kirgogida uchta 
varakka bulinadi. Ulardan chuquri dumbaning o’rta mushagini koplaydi va katta dumbokka 
o’tadi, uning tashki yuzasida ikkiga ajralib katta shillik xaltani xosil kiladi. 
O’rta va yuza varaklari dumbaning katta mushagiga gilof xosil kiladi, bu mushak 
payining son suyagini dumbogiga yopishgan joyida soning tashki mushaklar aro tusigini 
xosil qilishda katnashadi, bu erda fassial varaklarning ichida dumba katta mushagining 
shillik xaltasi joylashadi. 
Ma’lumki, noksimon mushakning yuqori va tashki kirgogida foramen supra- va 
infrapiriforme lar shakllanadi. bular orqali qon tomir va nervlar chanoq bo’shlig’idan dumba 
soxasiga o’tadi. Foramen suprapiriforme 4-4.5 sm uzunlikdagi va 0.8 sm kenglikdagi kanal 
bo’lib, bu kanalning dumba va chanoq teshiklari dumba fassiyasi va chanoqning parietal 
fassiyasi bilan koplanib turadi, bu erda dumba fassiyasining chuqur varagi dumbaning 
yuqori arteriyasi fassial kini bilan mustaxkam birlashgan. SHuning uchun kanalda 
bulinayotgan a. glutea superior ning stvolining T.I.Anikina uslubi bo’yicha, chuqur 

---

tarmogini dumba teshigiga tortib, shu joyda boglash mumkin. 
Chanoqning parietal fassiyasi va m.piriformis ning fassiyasi nafakat dumgaza 
chigaliga, balki utirgich nerviga xam, a.v.n. pudenda larga xam kin xosil kiladi. 
Dumba soxasida yuqorida yozilgan fassial giloflar orasida 2 ta kletchatka bo’shlig’i 
xosil bo’ladi: 1. Dumbaning katta mushagi ostida fassiyalararo bo’shliq. Bu bo’shliqni 
I.E.Gagen-Torn va A.G.Radzievskiy usuli bo’yicha soninng katta dumbogining tashki yuzasi 
bo’ylab dumbaning katta mushagi paylarini yopishgan joylaridan kesilib, drenaj qilinadi; 2. 
Chuqur fassiyalararo bo’shliq. Bu bo’shliq dumbaning o’rta va kichik mushaklarining 
giloflari orasida yotadi. Bu joyda joylashgan govak yog kletchatkada dumba yuqori 
arteriyasining chuqur tarmoklari va dumbaning yuqorigi nervi o’tadi.