O‘zbekiston respublikasi sog‘liqni saqlash vazirligi tibbiy ta'limni rivojlantirish markazi toshkent pediatriya tibbiyot instituti

 
1. Tibbiy nazorat predmeti va vazifasi 
TN predmeti:
Jismoniy tarbiya sportda TN bu jismoniy tarbiya va sport bilan 
shug‘ullanuvchilarga tibbiy yordam ko‘rsatish usulidir. Jismoniy mashqlarni organizmga 
ta‘sir mexanizmlarini o‘rganib, shular asosida kishilarni sport bilan shug‘ullanishga 
ruhsat berish va ularni qaysi guruhlarda mashg‘ulot o‘tkazishlari mumkinligini aniqlash 
yotadi. 
TN vazifasi:
Kuzatishda bo‘lgan kishilarda maxsus jismoniy tarbiya vositalari va 
usullarini aniqlash maqsadida, shaxsning jismoniy rivojlanish holati, jismoniy 
tayyorgarligi va sog‘lig‘ini aniqlash JT va sport bilan shug‘ullanuvchilarni muntazam 
kuzatish, sportchilarni dispanserlarda ko‘rikdan o‘tkazish. 
Tibbiyotni mushaklar ta’siri, jismoniy mashqlar, sportni bog‘liqligi asrlar 
davomida ma’lum. Bunga guvoh qilib xitoy vrachlarini eramizdan avvalgi 3 minginchi 
yillarda gimnastik mashqlar haqidagi qo‘lyozmalarini olishimiz mumkin. Zamonaviy 
inson hayoti o‘ziga xosligi bir tarafdan sistema va organlarning optimal ishlashi uchun 
lozim bo‘lgan mushak zo‘riqishi yo‘oqligi bilan tavsiflansa, boshqa tarafdan hajmiy va 
jadalligi bo‘yicha katta bo‘lgan jismoniy zo‘riqishlardan foydalanish (professional sport). 
Shuni hisobigi tibbiyot amaliyoti oldida organizm va jismoniy ish orasidagi o‘zaro 
aloqadorlikni o‘rganish zaruriyati paydo bo‘ldi. Bu esa maxsus fan – sport tibbiyotini 
tashkil etilishiga olib keldi. Sport tibbiyoti tibbiyot fani va amaliyoti sohasi bo‘lib, har xil 
jismoniy zo‘riqishlarni sog‘liq va jismoniy holatga ijobiy va salbiy ta’sirlarini, 
shuningdek zo‘riqishdan keyingi tiklanish jarayonlariga hamda ish qobiliyatini oshirishga
ta’sir qiluvchi vosita va uslublarni o‘rganadi. Sport tibbiyotining maqsadi va vazifalari 
shuningdek ularni amalga oshirish vositalari DJT ga o‘xshashdir. Masalan, sportchi. 
Invalid, bemor sog‘liqi profilaktikasi va uni mustahkamlashda organizmnimg funksional 
zahirasini oshirishda asosiy vosita bo‘lib jismoniy mashqlar hisoblanadi. Ularni sport 
mashg‘ulotlari va reabilitatsiya jarayonida qo‘llash uchun jismoniy tarbiyaning nazariy 
va amaliyotini umumiy didaktik prinsiplarida asoslanadi, ya’ni dozalangan 
mashg‘ulotlarda. Shunday qilib, bu fanlar o‘xshashligi farqiga qaraganda ko‘proqdir.
Tibbiy nazorat sport tibbiyotining asosiy bo‘limi hisoblanadi. Uning vazifasiga
jismoniy tarbiya va sport bilan shug‘ullanuvchi shaxslarni doimiy tanlash, tibbiy 
tekshiruv hamda kuzatish kiradi.