O’zbekiston respublikasi qishloq xo’jaligi vazirligi

Takrorlash uchun savollar
1. "Xalqaro huquq sub’ekti" tushunchasi nimani anglatadi?
2. Oddiy va murakkab davlatlar hamda ularning ittifoklari deganda nimani tushunasiz?
3. Millatlar va xalk.lar xalqaro huquq sub’ekti hisoblanadimi?
4. Davlatga o‘xshash tuzilmalar ham xalqaro huquq sub’ekti
hisoblanadimi?
5. Xalqaro-huquqiy tan olish nimani anglatadi?
6. Xalqaro-huquqiy tan olishning qavday shakllari mavjud?
7. Davlatlarning huquqiy vorisligi deganda nimani tushunasiz?
5-mavzu Xalqaro huquqda hudud


Reja:
1.Xalqaro huquqda hudud tushunchasi.
2.Davlat hududi.
3.Xalqaro huquqda hududiy o‘zgarishlar.
4.Hududiy nizolar.
5.Davlat chegaralari.
6.Xalqaro daryolar.
7.Xalqaro kanallar.
8.Antarktikaning xalqaro huquqiy rejimi


Xalqaro huquqda hudud tushunchasi
Xalqaro huquqda “hudud” deb yerdagi boshqa maydonlardan ma’lum yuza (chegara) bilan chegaralangan, yuridik maqom va shunga mos ravishda huquqiy tartibga ega bo‘lgan yerdagi, shuningdek yerdan tashqaridagi kosmik maydon tushuniladi. Ma’lumki, xalqaro huquq davlatlararo munosabatlarni tartibga soladi. Davlatning asosiy belgilaridan biri, suverenitet bo‘lgani uchun, har bir davlat hududiy suverenitetga, hududiy ustuvorlikga va xalqaro munosabatlarda o‘z mustaqilligiga egadir. Hududiy ustuvorlik faqatgina davlatga xos bo‘lgan xususiyat hisoblanadi, chunki hech qachon yuridik yoki jismoniy shaxs hududiy ustuvorlikga ega bo‘la olmaydi. Shu sababdan xalqaro huquqda hudud masalalariga katta e’tibor beriladi, chunki aynan hudud va hududiy ustuvorlik ko‘plab nizolarning sababi bo‘ladi.
Shunday qilib, umumiy olganda, hudud deganda butun Yer shari, ya’ni quruqlik va suv havzalari, yer osti boyliklari bilan birga, quruqlik va suv ustidagi havo maydoni, kosmik hudud, undagi Oy va boshqa kosmik jismlar tushuniladi. Aytib o‘tilgan hududiy doira va xalqaro huquqiy rejimiga ko‘ra hududlar uch turga ajratiladi:
1) davlat hududi;
2) xalqaro rejimli hudud;
3 aralash rejimli hudud.