O’zbekiston respublikasi qishloq xo’jaligi vazirligi andijon qishloq xo‘jaligi va agrotexnologiyalar inistituti

Talabalar quyidagi xavfsizlik qoidalariga rioya qilishlari kerak: 
Kimyoviy moddalar va eritmalar (efir, kislota, benzin, spirt va hokazo) bilan ishlaganda 
ularni  qoʻlga,  ust-boshga  va  stolga  tukilishiga  yoʻl  qoʻymaslik,  ishlash  vaqtida  qoʻlni 
yuzga,  koʻzga  surtmaslik,  ovqat  iste’mol  qilmaslik  kerak  va  ishni  bajarib  boʻlgandan 
soʻng qoʻlni sovun bilan yaxshilab yuvish kerak.  
 
Kimyoviy  moddalarning  ta’mini  bilish  taqiqlanadi.  Kimyoviy  moddalarni  hidini 
bilish  uchun  engashib  idishdan  hidlamaslik  kerak.  aksincha  suyuqlik  quyilgan  idishni 
ogʻzini ochib, sath bugʻini qoʻl yordamida oʻzingiz tomonga yoʻnaltirishingiz kerak. 
 
Suyuqlik  qaynab  turgan  idishga  va  suyuqlik  quyilayotgan  idishga  engashib 
qaramang, chunki suyuqlik tomchilari yuzingiz va koʻzingizga sachrashi mumkin. 
Tarkibida  choʻkmasi  bor  suyuqlik  idishlarni  qizdirganda  juda  ehtiyot  boʻlish  kerak. 
Chunki  qaynash  vaqtida  suyuqlik  tarkibidagi  choʻkma  suyuqlik  bilan  birga  atrofga 
sachrab yuzga, qoʻlga, koʻzga ta’sir etishi mumkin. 
 
Suvni  va  boshqa  suyuqliklarni  ogʻzi  berkitilgan  idishlarda  qaynatish  taqiqlanadi. 
yengil  bugʻlanuvchi  suyuqliklar  (efir,  spirt  va  benzin)  solingan  idishlarni  ogʻzini 
mustahkam berkitish taqiqlanadi. 
Engil  (tez)  bugʻlanuvchi  suyuqliklar  (benzin,  efir,  benzol)  va  Yuqori  kontsentratsiyali 
kislotalar bilan faqatgina maxsus muri ostida ishlash kerak. agar mabodo bu suyuqliklar 

---

77 
 
bilan ishlaganda alanga chiqsa uni qum bilan uchirish kerak yoki qum boʻlmasa maxsus 
yopgich (kigiz) bilan yopish mumkin. 
 
Engil uchuvchan suyuqliklar qoldigʻini idishlarga quyish kerak. 
 Kislota va zaxarli reaktivlarni naysimon shishalardan olganda ularni ogʻiz bilan surish 
taqiqlanadi. Buning uchun  maxsus rezinkali naylardan foydalaniladi.  Elektr toki bilan 
ishlaydigan  asboblarni  tok  manbaiga  ulangan  holatida  ularni  kamchiligini  tuzatish 
taqiqlanadi.  agar shisha naylarga rezinkali ulamalarni ulash kerak boʻlsa, shisha nayni 
oldin moy, vazilin va shunga oʻxshash moddalar surtib keyin rezinani oʻtkazish kerak. 
 
Oʻqituvchi  yoki  laborantning  ruxsatisiz  elektr  toki  bilan  ishlaydigan  jixozlarga 
tegish  taqiqlanadi.  labaratoriya  idishlaridan  suv  ichish  yoki  boshqa  oziq-ovqat 
mahsulotlarini  iste’mol  qilish  uchun  foydalanish  taqiqlanadi.  amaliy  mashgʻulotlar 
oʻtkaziladigan  xonada,  oʻt  oʻchirish  vositalari  boʻlishi  shart  va  talabalar  ulardan 
foydalanish qoidalarini bilishlari kerak. Mashgʻulot tugagandan soʻng navbatchi talaba 
suv  joʻmraklarini  bekitish  va  xonadagi  elektr  chiroqlarini  oʻchirish,  stollarni  artish, 
stullarni  joy-joyiga  qoʻyishi  kerak.  Tajriba  mashgʻulotlarini  oʻtkazishda  talabalar  xalat 
kiyishlari kerak.