O'zbekiston respublikasi oliy ya o'rta maxsus ta’lim vazirligi o'rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi g. G‘. Nazarova, H. X. Xalilov, A. A. Eshtoyev

1.3. Jahon iqtisodiyotida «ochiq iqtisodiyot»
tushunchasi
Jahon iqtisodiyotida «erkin savdo» va «ochiq iqtisodiyot» kabi 
tushunchalarni farqlash lozim. «Erkin savdo» haqidagi qarashlar 
konsepsiyasi aslida A. Smitning siyosiy iqtisodiyotidan (XVIII asr) 
boshlangan bo'lib, u zamonaviy amerika iqtisodchilarning kashfiyoti 
emasligini bilishimiz zarur. «Ochiq iqtisodiyot» tushunchasi ishlab 
chiqarish omillari, axborot, milliy valutalarning o'zaro almashuvi 
erkin harakatini o'z ichiga oigan tovarlar savdosi sifatidagi «erkin 
savdo» to'g'risidagi qarashlar konsepsiyasidan kengroq bo'lgan 
tushunchadir. Ochiq iqtisodiyotni 
avtarkiya*,
o'z-o'zini ta ’minlash 
iqtisodiyoti, haddan tashqari o'z kuchiga suyanishning 
antipodi**
sifatida ham tushunish lozim. Ochiq iqtisodiyotning vujudga kelishi
— bu jahon iqtisodiy rivojlanishining obyektiv an’anasidir. Ochiq 
iqtisodiyot tamoyillariga mos ravishda harakat qilish — bu jahon 
bozori andozalarini tan olish, uning qonunlari asosida harakat qilishdir.
Ochiq iqtisodiyot iqtisodiyotning yaxlitligini, jahon xo'jaligiga, 
jahon bozoriga integratsiyalashgan yagona iqtisodiy majmuani 
nazarda tutadi. Ochiq iqtisodiyot bu turli hamkorlikdagi tadbirkorlik 
shakllaridan faol foydalanish, erkin tadbirkorlik hududlarini tashkil 
qilish, tashqi savdoda davlat yakkahokimligini yo'qotish (ko'p 
sohalar bo'yicha), xalqaro mehnat taqsimotida mamlakatning nisbiy 
ustunliklaridan samarali foydalanishdir.
Ochiq iqtisodiyotning eng muhim o'lchovlaridan biri m a’lum 
iqtisodiy maqsadga muvofiqlik va xalqaro raqobatbardoshlilik doirasida 
(soha va makroiqtisodiy darajada) kapital qo'yilmalar, texnologiyalar, 
axborot oqimini rag'batlantiruvchi qulay investitsion muhitdir. Ochiq 
iqtisodiyot ichki bozorning chet el kapitali, tovarlari, texnologiyalari, 
axborotlari, ishchi kuchi oqimining ochiqligini nazarda tutadi.