O’zbekiston respublikasi oliy va va o’rta maxsus ta’lim vazirligi muqimiy nomidagi qo'qon davlat pedagogika instituti biologiya o`qitish metodikasi kafedrasi

Interfazani 
boshidan kechirgan hujayrada DNК molekulasining replekatsiyasi ro‘y 
berib, hujayra genetik materiali diploid (2n) to‘plam xromosomaga ega bo‘lsa-da, 
DNK miqdori ikki hissa oshgan (4s) bo‘ladi. 
Profaza I 
ning davrida 2 xromatidadan iborat xromosoma iplari ingichka, nozik 
ipchalar hosil qiladi. Xromosomaning zichlashishi, spirallashishi bilan xromatida iplari 

---

53 
ko‘rina boshlaydi va xromomerlar yaqqol ko‘zga tashlanadi.
I
kkita gomologik 
xromosoma o ‘zaro tortiladi va bir-biriga xromomerlari bilan jipslashadi. Bu jarayonga 
xromosomalarning konyugatsiyasi deyiladi
.
Xromosomalar spirallanishining davom 
etishi bilan ular yo‘g‘onlashadi. yo‘g‘onlashish gomologik xromosomalarda bir vaqtda 
ro‘y beradi... 
O‘zaro chirmashib ketgan gomologik xromosomalararo ayrim qismlarning almashishi 
— chalkashishi (krossingover) ro‘y beradi. 
Hujayradagi tetradalar soni xromosomaning gaploid to‘plamiga teng bo'ladi. 
Xromosomalardagi spirallashish jarayoni davom etaveradi. Shu vaqtga kelib yadrocha 
yo‘qoladi, yadro membranasi parchalanadi va bo‘linish duki korina boshlaydi. 
Metafaza 
I da gomologik xromosomasi ikkala sentromerasi bilan hujayra bo’linish 
duklarining ekvator sathiga siljiydi hamda har bir xromosomaning sentromerasiga, 
alohida qutbdan yo‘nalgan bo’linish duki birikadi 
Anafaza 
I da har biri 2 ta xromatidadan tashkil topgan gomologik xromosoma bir-
biridan itarilib ajraladi va ikki qutbga tortiladi — hujayradagi bor xromosomalar 
tengma-teng ikki qutbga bolinadi. Mitozdagi anafazada bitta xromosomadagi 2 ta 
xromatida bir-biridan ajralib qutbga bolinsa, meyozda har bir qutbga yaxlit 
xromosoma —har bir xromosoma alohida ajralib tarqaladi. 
Telofaza I 
jadal ro‘y beradi va qutbdagi har bir xromosoma to ‘plami atrofida yadro 
shakllanadi. Telofaza yakunida gomologik xromosomalar alohida hujayralarda 
joylashadi. Hujayradagi xromosoma soni 2 marta kamayadi (reduksiya bo’ladi) va 
xromosomalaming gaploid to‘plamiga ega ikkita qiz hujayra hosil boiadi.