|
O‘quv dasturi mazmuni
№
|
Mavzuning nomi
|
Mavzuning qisqacha mazmuni
|
Jami
|
O‘qitishni tashkiliy shakli
|
Mustaqil ta’lim
|
Nazariy
|
Amaliy
|
|
1
|
Gigiena va sanitariya asoslari.
.
|
Ishlab chiqarish sanitariyasi va gigiyenasi tushinchasi.Insonning ish qobiliyatini oshiruvchi omillarni, sog‘lom turmush tarzi,mehnat sharoitini yaxshilash to‘g‘risida ma’lumot. Sanitariya- gigienik me’yor va qoidalarini amalga oshirishda umumiy ovqatlanish korhonalarida taomlarni tayyorlash, saqlash, tashish, sotish va iste’molchilarga xizmat ko‘rsatish jarayonlarining qat’iy sanitariya tartiblariga rioya qilish. Sanitariya -gigienik talablarga rioya qilish aholiga ko‘rsatiladigan hizmat ma’daniyatini o‘stirish bilan birga yuqori sifatli mahsulot yaratish imkoniyati. Ishlab chiqarish sanitariyasining asosiy vazifasi, zararli moddalarning belgilangan ruxsat etilgan
miqdori (REM) asosida sog‘lom va xavfsiz ish sharoitini yaratish.
|
2
|
2
|
|
|
2
|
Ish jarayonini rasional tashkil etish
va ish
sharoitini yaxshilash.
|
Ish vaqtini to‘g‘ri rejalash. Ish o‘rnining ahamiyati, ish sharoitini yaxshilash. Umumiy ovqatlanish korxonalarida mikroiqlimi, ishlab chiqarish xonalari havosiga zararli moddalar, ishchi joyini to‘la-to‘kis yoritish , umumiy ovqatlanish korxonalarida xodimlar
va mijozlar uchun zararli ortiqcha shovqinlarning oldini olish choralari to‘g‘risida ma’lumot. Ish jarayonida
|
2
|
|
2
|
2
|
|
|
to‘g‘ri ish holatini tanlash muhim ahamiyatga ega. Bunda jihozlarning ma’lum o‘lcham va balandlikdagilarini tanlash katta ahamiyatga ega. Ishchi doim tik turishi kerak bo‘ladi. Ayrim operatsiyalarni oshpazlar va qandolatchilar baland o‘tirgichlarda bajarishlari mumkin. To‘g‘ri tashkil etilgan ishchi o‘rni ortiqcha harakatlar qilishning oldini oladi, natijada organizmning muddatidan oldin toliqishiga yo‘l
qo‘yilmaslik.
|
|
|
|
|
3
|
Ishlab
|
Ishlab chiqarishda jarohatlanishning sabablari, ishlab
|
|
|
|
|
|
chiqarishda
|
chiqarishda jarohatlanishning oldini olish choralari
|
|
|
|
|
jarohatlanish
|
nimalardan iborat ekanligi, shox tomirdan qon
|
|
|
|
|
ni oldini olish
|
ketganda to‘xtatish usulini , elektr ta’sirida hushini
|
|
|
|
|
va birlamchi
|
yo‘qotgan kishiga birinchi yordam ko‘rsatish nimadan
|
|
|
|
|
tibbiy yordam
|
iboratligi, kuyganda birinchi yordam ko‘rsatish usuli
|
|
|
|
|
berish.
|
to‘g‘risida ma’lumot. Umumiy ovqatlanish
|
|
|
|
|
|
korxonalaridagi ishlab chiqarishda jarohatlanishning
|
|
|
|
|
|
asosiy sabablari. Ishchi xizmatchilardan birortasi jarohat
olgan bo‘lsa ko‘ngilsiz oqibatlarni oldini olish uchun
|
2
|
2
|
2
|
|
|
darhol birinchi tibbiy yordam ko‘rsatish usullari.Buning
|
|
|
|
|
|
uchun ishlab chiqarish korxonalarida maxsus o‘qitilgan
|
|
|
|
|
|
xodimlardan iborat bo‘lgan sanitariya postlari tashkil
|
|
|
|
|
|
etilishi. Ishlab chiqarishda olingan jarohatlarda 3-turdagi
|
|
|
|
|
|
qon yo‘qotish kuzatilishi, ya’ni kapillyarlardan,
|
|
|
|
|
|
venalardan, shox tomirlardan.Sheffer usulida sun’iy
|
|
|
|
|
|
nafas oldirish.Govard usulida sun’iy nafas
|
|
|
|
|
|
oldirish.Suniy nafas oldirishning ahamiyati.
|
|
|
|
4
|
Zararli
|
Ichkilik iste’mol qilish turlarini , ichkilikbozlikning
|
|
|
|
|
|
odatlar va
|
kishi organizmiga zarari haqida, Giyohvandlik turlarini
|
|
|
|
|
ularga qarshi
|
va ularning oqibati haqida tushuncha to‘g‘risida
|
|
|
|
|
kurash.
|
ma’lumot. Tamaki giyohi jahon miqyosida maxsus
|
|
|
|
|
|
ravishda eqilishi va ko‘paytirilishi. Tamaki giyohidan
|
|
|
|
|
|
tayyorlangan moddalarni chekish inson salomatligi
|
|
|
|
|
|
uchun o‘ta zarari. Spirtli ichimliklarning kishini
|
|
|
|
|
|
jismoniy va aqliy rivojlanishiga zarari . Giyoxvandlik
|
|
|
|
|
|
ham ichkilikbozdek inson salomatligining kushandasi
|
|
|
|
|
|
ekanligi.Giyoxvandlik asosan uchga bo‘linadi:
|
|
|
|
|
|
ko‘knor giyohi, nasha giyohi, tamaki giyohi.Bu
|
|
|
|
|
|
giyohlarni iste’mol qiluvchilar jismoniy va aqliy
tomondan zaif, turli jinoyatlar(odam o‘ldirish,
|
2
|
2
|
2
|
|
|
o‘g‘rilik qilish, qaroqchilik) qilishdan qaytmaydigan,
|
|
|
|
|
|
bir umr farzand ko‘rmaydigan bo‘lib qolishlari.
|
|
|
|
|
|
Narkotik moddalarga o‘rganib qolgan kishi organizmi
|
|
|
|
|
|
uni vaqtida qabul qilmasa moddalarga kuchli ehtiyoj
|
|
|
|
|
|
sezishi. Bunda kishining bosh og‘irig‘i, yurak
|
|
|
|
|
|
bezovtaligi, qo‘l –oyoqning qaltirashi, ter bosishi,
|
|
|
|
|
|
lohaslik kabi xolatlar paydo bo‘lishi. Bunday holatdan
|
|
|
|
|
|
qutilish , ozgina bo‘lsada narkotik moddallarni qo‘lga
|
|
|
|
|
|
kiritish uchun har qanday og‘ir jinoyatlardan ham
|
|
|
|
|
|
qaytarmasligi. Bunday kishilar atrof muxitdan ham,
|
|
|
|
|
|
oila va jamiyat mustahkamligi, rivojlanishi uchun ham
|
|
|
|
|
|
xafli ekanligi.
|
|
|
|
|
5
|
Kasallanish
|
Kasb kasalligi, kasb kasalligini oldini olish uchun
|
|
|
|
|
|
va ularni
|
qanday chora-tadbirlar , ovqatdan zaharlanishning
|
|
|
|
|
oldini olish.
|
asosiy sabablari nimalardan iborat ekanligini , qaysi
|
|
|
|
|
|
kasalliklar kirishi, profilaktika yo‘li nimalardan iborat
|
|
|
|
|
|
ekanligini. Kasb kasalligi kishi organizmiga ish
|
|
|
|
|
|
sharoitlarini zararli ta’sir natijasida kelib chiqqan
|
|
|
|
|
|
kasallik ekanligi.Sanoat sanitariyasi me’yorlarini
|
|
|
|
|
|
buzilishi natijasida ishlab chiqarish joylaridan ajralib
|
|
|
|
|
|
chiqqan zararli omillar ta’siridan ishchi kasbiy
|
|
|
|
|
|
zaharlanish yoki kasb kasalligiga chalinishi. Kasbiy
|
|
|
|
|
|
zaharlanish ishchining nafas olish, ovqat hazm qilish
|
|
|
|
|
|
yoki terisi orqali zaharlovchi moddalar ta’sir qilishi
|
2
|
2
|
2
|
|
|
natijasida kelib chiqishi . Kasbiy zaharlanish bir
|
|
|
|
|
|
smenada yuz bersa, uni o‘tkir zaharlanish, agar uzoq
|
|
|
|
|
|
muddat davomida zaharli moddalar yig‘ilishi
|
|
|
|
|
|
natijasida yuz bersa, surunkali zaharlanishi. Surunkali
|
|
|
|
|
|
zaharlanish kasb kasalliklariga olib kelishi. Kasb
|
|
|
|
|
|
kasalliklariga qoniqarsiz ish sharoitlarida ishlash
|
|
|
|
|
|
natijasida kelib chiqadigan hamma kasalliklar kirishi.
|
|
|
|
|
|
Kasb kasalligiga olib keladigan sabablarga ish
|
|
|
|
|
|
o‘rnining to‘liq yoritilmaganligi , sanitariya – gigienik
|
|
|
|
|
|
qoidalariga rioya qilmaslik, texnika-xavfsizligi
|
|
|
|
|
|
qoidalariga rioya qilmaslikni ham misol bo‘lishi.
|
|
|
|
6
|
Shaxsiy
|
Shaxsiy gigiena qoidasi nimalardan iborat ekanligini.
|
|
|
|
|
|
|
Do'stlaringiz bilan baham: |
