O`zbekiston respublikasi oliy va o`ta maxsus ta`lim vazirligi

MUHOKAMA QILINADIGAN MASALALAR:
(Dastlab, o’qituvchi tomonidan talabalarning mustaqil tayyorlanish uchun berilgan topshiriq (uyga vazifa)lari, konspekt daftarlarining yuritilish holati tekshiriladi; so’ngra mavzu reja asosida muhokama qilinadi.Mashg’ulot davomida esa mavzu bo’yicha ularning nazariy bilimlari tekshirib boriladi.)
1.Sharq uyg’onish davrida ilm-fan va talim-tarbiyaning rivoji to’g’risidagi ma’lumotlarga izoh bering.





Islom dinining yoyilishi, markazlashgan Arab xalifaligidagi ilm-fan taraqqiyoti tufayli ijtimoiy-iqtisodiy yuksalishlar Mova- rounnahrda va Xurosonda IX asrda ma’naviy ko‘tarilish, uyg‘onish davrini bosh lab berdi.
Al-Ma’mun tomonidan tashkil etilgan «Baytul-hikma» («Do- nishmandlar uyi») — Akademiya barcha ilm sohiblari to‘plangan markazga aylandi va Shapq hamda G‘arb ilm-fanining taraqqiy etishiga, ma’naviy hayotning yuksalishiga ta’sir ko‘rsatdi.
Butun Sharqdagi kabi Movarounnahrda ham ilm-fan va ma’rifat sohasida mashhur faylasuf va munajijimlar, matematika, fizika, tibbiyot, tarix, til va adabiyot, ta’lim tarbiya bo‘yicha ilmiy asarlar bilan nom qoldirgan Muhammad al-Xorazmiy, Abu Nasr Farobiy, al-Farg‘oniy, Abu Rayhon Beruniy, Abu Ali ibn Sino kabi qomusiy olimlar yetishib chiqdi.
2.Forobiy ta’lim-tarbiya berish usullari haqida va unug ilmiy merosi to’g’risidagi ma’lumotlarga izoh bering.
«Aql haqidagi risola», «Falsafadan oldin nimani o‘rganish kerak?», «Substansiya haqida», «Falsafa manbaalari», «Mantiqqa kirish», «Masalalar manbai» va b. Jami 160 dan ortiq.
Farobiy «Baxt-saodatga erishuv haqida» nomli risolasida bilimlarni o‘rganish tartibini birma-bir sanab o‘tadi: bilish zarur bo'lgan ilm, bu - olam asoslari haqidagi ilmdir. Uni o‘rgangan tabiiy ilmlarni, tabiiy jismlar tuzilishini, shaklini, osmon jismlari haqidagi ilmlarni o‘rganishi lozim. Undan so‘ng, umuman, jonli tabiat - o'simlik va hayvonlar haqidagi ilm o‘rganiladi.

Forobiy ta’lim-tarbiya berish usullarini ikkiga bo‘ladi:

Birinchi usul: Qanoatbaxsh so‘zlar, chorlovchi, ilhomlan- tiruvchi so'zlar yordamida odat hosil