O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta

Prof. A.K.Borovkov tasnifi. U to‘plagan materiallari asosida o‘zbek shevalari klassifikatsiyasiga qaratadi:

• 
  O (כ)-lovchi shevalar.
  
• 
  A-lovchi shevalar.
  

O(כ)-lovchi gruppaga shahar shevalari va ular atrofidagi tumanlardagi shevalarini kiritadi.

A-lovchi gruppa shevalarga esa singarmonizmni saqlagan shevalarni kiritib, uni ikkiga ajratadi:

1. 
   y-lovchi shevalar.
   
2. 
   dj-lovchi shevalar.
   

Y-lovchi gruppaga Janubiy Qozog‘istondagi o‘zbek shevalari va J.Xorazm shevalari kiradi, dj-lovchi gruppaga esa Shimoliy Xorazm, Surxondaryo, Samarqand oblastidagi qishloq shevalari kiritildi.

Keyinchalik prof. A.K.Borovkov o‘zbek shevalari tasnifining boshqa variantini taqdim etdi. O‘zbek dialekt va shevalari orasidagi tarixiy-lingvistik xususiyatlarini hisobga olib to‘rtta dialektga bo‘ladi:

1. O‘rta o‘zbek dialekti.

2. Shayboniy-o‘zbek yoki dj-lovchi dialekt.

3. Janubiy-Xorazm dialekti.

4. Alohida gruppa shevalari.

1. O‘rta o‘zbek dialekti ikki gruppaga ajratilgan:

a) O‘rta O‘zbekiston shevasi (Toshkent, Samarqand, Buxoro va Farg‘ona).

6 yoki 7 unli fonema bor, so‘zning 1,-2- bo‘g‘indan o fonemasi bor.

b) Shimoliy o‘zbek shevasi (Chimkent, Sayram, Jambul, Marki, Janubiy Qozig‘iston)

2. Shayboniy o‘zbek yoki j-lovchi dialekti. Bu dialektga Samarqand, Qashqadaryo, Buxoro, Surxondaryo, Ohangaron vodiysi, Farg‘ona. Unlilar 8 ta, o‘zlashayotgan כ fonemasi bilan 9 tadir.

djol < yol (yo‘l)

djכmכn כmכn (yomon)

3. Janubiy Xorazm dialekti (Xonqa, Hazorasp, Shovot, Yangiariq, G‘azovot, Sho‘raxon). Unlilar 9 ta. Hozirgi zamon davom fe’li: -yətor. Gəly ətor.

Kelasi zamon fe’li: -djəq, -djək qo‘shimchalari bilan yasaladi.

4. Alohida gruppa shevalar (kelib chiqishi turlicha bo‘lgan ayrim shevalari). Ular ikkiga bo‘linadi:

1. Qorabuloq, Iqon, Mankent shevalari.

2. "Umlautli" shevalar (Namangan viloyatida uchraydi).Bunday shevalarda lablanish hodisasi aniq sezilib turadi:ul’m, bכrutt’, kelutt’.