O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus

5. O`zbekiston Respublikasi Prezidenti qabul qiladigan normativ-huquqiy hujjatlar 
Konstitutsiyaning 
94-moddasiga 
muvofiq 
O`zbekiston 
Respublikasi 
Prezidenti 
Konstitutsiyaga  va  qonunlarga  asoslanib  hamda  ularni  ijro  etish  yuzasidan  mamlakatning  butun 
hududida majburiy kuchga ega bo`lgan farmonlar qarorlar va farmoyishlar chiqaradi. 
O`zbekiston  Respublikasining  Prezidenti  o`z  vazifalari  va  konstitutsiyaviy  vakolatlarining 
amalga oshirish maqsadida ko`pqirrali huquq ijodkorligi faoliyatini yuritadi. 
Prezident  butun  O`zbekiston  hududida  bevosita  amal  qiladigan,  majburiy  kuchga  ega 
bo`lgan uch xil normativ-huquqiy hujjat:  
1)       farmonlar;  
2)       qarorlar; 
3)       farmoyishlar chiqaradi. 
Farmon  –  aniq  bo`lmagan  jismoniy  va  yuridik  shaxslarga  taalluqli  bo`lib,  uzoq  muddatga 
amal qiladi. Farmon – normativ-huquqiy hujjat.  U huquqni ko`llash xususiyatiga ham ega bo`lishi 
mumkin  va  demakki,   normativ  mazmunga  ega  bo`lmasligi  ham  mumkin.  Normativ  mazmundagi 
farmonlar nashr etiladi, masalan u yoki bu shaxsni biror lavozimga tayinlash to`g`risida.  
Farmoyish – individual tashkiliy xususiyatdagi hujjatdir. 
Prezident  chiqaradigan  hujjatlar  uning  o`zi  tomonidan  mustaqil  chiqariladi.  Prezident 
chiqaradigan farmonlar, qarorlar va farmoyishlar Konstitutsiya va qonunlarga zid bo`lmasligi shart. 
Chunki  ular  Konstitutsiya  va  qonunlar  asosida,  ularni  bajarish  maqsadida  chiqariladi.  Prezident 
chiqargan  normativ  hujjatlarining  O`zbekiston  Respublikasi  Konstitutsiyasiga  muvofiqligi 
to`g`risidagi  masala,  zaruriyat  tug`ilganda,  O`zbekiston  Respublikasining  Konstitutsiyaviy  sudi 
tomonidan  hal  qilinadi  (Konstitutsiyaning  109-moddasi).  Ko`rib  chiqish  natijalari  bo`yicha 
Konstitutsiyaviy  sud  butun  hujjat  yoki  uning  ayrim  qoidalari  konstitutsiyaviy  yohud  g`ayri 
konstitutsiyaviy  ekanligi  haqida  qaror  qabul  qilishi  mumkin.  Shu  tariqa  Prezident  aktlarining 
konstitutsiyaviy bo`lishi kafolati ta'minlangan. 
O`zbekiston  Respublikasi  Prezidentining  farmonlari,  qarorlari  va  farmoyishlari  qonun  osti 
hujjatlari  deb  atalmaydi.  Lekin  ular  Konstitutsiya  va  mamlakat  qonunlariga  zid  bo`lmasligi  shart 
(16-modda).  Lekin  "Konstitutsiya  va  qonunlarga  asoslanib  hamda  ularni  ijro  etish  yuzasidan" 
deyilgan  konstitutsiyaviy  bayon  qilish,  shuningdek,  faqat  qonun  tomonidan  tartibga  solinadigan 
masalalar  ro`yxatining  Konstitutsiyada  mavjud  emasligi  –  Prezidentning  huquq  ijodkorligi 
faoliyatini  keng  talqin  qilishga  imkon  beradi.  Biror  masalani  qonun  bilan  tartibga  solish  mavjud 
bo`lmagan  hollarda,  Prezident  oldindan  ushbu  masala  yuzasidan  normativ  farmon  chiqarishi 
mumkin. 
O`zbekiston  Respublikasi  Prezidentining  normativ-huquqiy  hujjatlari  "O`zbekiston 
Respublikasi  Prezidentining  xabarnomasi"  va  shuningdek  respublika  gazetalarida  rasman  e'lon 
qilinadi. 
 

---

 
117