O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta maxsus

Qasddan  daromadlarni  yashirish  va  yuridik  va  jismoniy  shaxslarning 

soliqlarni to'lashdan bo'yin tovlash belgilari Vazirlar Maxkamasining 1997 yil 23 

oktyabrdagi 483-sonli qarori bilan o'rnatilgan ular quyidagilardir: 

1)  hujjatlarni o'zgartirish (qchirish, noqonuniy to'g'rilash); 

2)  soxtalashtirilgan birlamchi buxgalteriya hujjatlaridan foydalanish; 

3)  ishlab 

chiqarishda 

foydalanilmagan 

moddiy 

xarajatlarni 

hisobdan 

chiqarish; 

4) 

korxonada      ishlamaydigan      lekin      shtatlar      soniga      kiritilgan 

shaxslarga  ish  haqi  hisoblash  orqali  mehnatga  haq  to'lash  xarajatlarini 

ko'paytirish; 

5)  sotishdan  tushumni  hisobot  davridan  keyingi  davrga  o'tkazish 

(sotish xajmi va daromadni qasddan kamaytirib ko'rsatish); 

6)  moddiy, 

yoqilg'i-energetik 

resurslar, 

amortizatsiyani 

hisoblash 

me'yorlarini (limitlarini) sun'iy ko'tarish yoki noto'g'ri qo'llash; 

 

7)  hujjatlarni yo'q qilish yoki uni ko'rsatishdan bosh tortish: 

8)  sotish  joylarida  tegishli  ravishda  buxgalteriya  va  boshqa  hujjatlar 

bilan rasmiylashtirilmagan mahsulot (tovarlar)ning mavjudligi; 

9)  davlat  ro'yxatidan  qtmasdan  va  soliq  organiga  hisobga  turmasdan 

xo'jalik (tadbirkorlik) faoliyatini yuritish; 

10)  davlat  soliq  organlarining  yozma  tashrif  qog'ozi  bo'la  turib,  ikki  va  undan 

ortiq  manbadan  daromad  oluvchi  jismoniy  shaxslar  tomonidan  daromadlar 

to'g'risidagi  deklaratsiyaning  taqdim  etilmasligi.  Ushbu  qarorning  9-qismiga  ko'ra 

yashirilgan 

yoki 

pasaytirilgan 

daromadning  barcha  summasini  undirish 

ko'rinishidagi  moliyaviy  jazo  va  xuddi  shu  miqdordagi  jarima  faqat  davlat  soliq 

organlari  tomonidan  faqat  hujjatli  tekshirish  natijalariga  ko'ra  va  soliq 

to'lashdan  bosh  tortish  yoki  qasddan  daromad  (foyda)larni  yashirish 

(pasaytirish) belgilari mavjud bo'lgan hollardagina qo'llaniladi. 

Soliq bazasini hisoblashdagi soliq qonunchiligining buzilishi soliq  hisoblarining 

---

 

68 

noto'g'ri  tuzilishi  deb  qaraladi  hamda  moliyaviy  jazo  va  penyalar  qo'shimcha 

hisoblangan summaga nisbatan qo'llaniladi. 

Shuni  ta'kidlab  o'tish  joizki,  agar  soliq  to'lovchi  soliq  qonunchiligining 

bir necha qoidalarini buzgan bo'lsa, moliyaviy  jarimalar har bir qonunbuzarlikka 

nisbatan alohida qo'llaniladi. Agar moliyaviy  jazoga  tortilgan  shaxs  moliyaviy 

to'lovni  amalga  oshirganidan  so'ng  bir  yil  ichida  qaytadan  soliq 

qonunchiligini buzmagan holda u qonuni buzgan hisoblanmaydi. 

Aholi  bilan  pulli  hisoblarni  amalga  oshiradigan  sub'ektlar  tomonidan 

NKMlaridan  foydalanish  qoidalarini  buzganlik  uchun  moliyaviy  jarimalardan 

tashqari  ma'muriy  ta'sir  etish  choralari  ham  ko'riladi.  Bu  sohadagi  ma'muriy 

choralarga ruxsat guvohnomasi harakatini to'xtatish va bekor qilish kiradi. VM ning 

264-sonli qarorining 3-qismiga asosan NKMdan foydalanilmaganda va naqd pullar 

bankga  topshirilmaganda  maxalliy  hokimiyatlar  soliq  organining  ko'rsatmasi  bilan 

chakana  savdo  va  xizmat  ko'rsatish  ruxsatnomalarini  1  oygacha  tqxtatadi, 

qoidabuzarlik takrorlanganda ruxsatnoma bekor qilinadi. 

Ma'muriy 

huquqbuzarlik, 

ya'ni 

qonun 

hujjatlariga 

binoan 

ma'muriy 

javobgarlikka  tortish  nazarda  tutilgan,  shaxsga,  fuqarolarning  huquqlari  va 

erkinliklariga,  mulkchilikka, davlat va jamoat tartibiga, tabiiy  muhitga  tajovuz 

qiluvchi  g'ayrihuquqiy,  aybli  (qasddan  yoki  ehtiyotsizlik orqasida) sodir etilgan 

harakat  yoki  harakatsizlik  ma'muriy  javobgarlikning  amaliy  asosi  hisoblanadi.

1

 

Ushbu ta'rifda ma'muriy huquqbuzarlikning umumiy ob'ekti ko'rsatilgan. 

Uning  uchun  ma'muriy  javobgarlik  nazarda  tutilgan,  soliq  tizimi  faoliyat 

ko'rsatishining  davlat  tomonidan  belgilangan  qoidalariga  tajovuz  qiluvchi 

g'ayrihuquqiy,  aybli  qilmish  ma'muriy  nojqya  harakat  xususiyatiga  ega  aybli 

qilmish  ma'muriy  nojqya  harakat  xususiyatiga  ega  bo'lgan  soliq  sohasidagi 

huquqbuzarlik hisoblanadi. 

O'zbekiston  Respublikasi  Ma'muriy  javobgarlik  to'g'risidagi  kodeksining 

174- 

va 

175-moddalarida