O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta maxsus

tomonidan soliqqa tortilishi lozim bo'l-gan sub'ektlar va ob'ektlarni hisobga olish, 

soliqlarga doir tekshiruvlar o'tkazish, soliq to'lovchilar, boshqa shaxslarni so'rab-

surishtirish  vositasida  hamda  qonun  hujjatlarida  nazarda  tutilgan  boshqa 

shakllarda  amalga  oshiriladi».  Nazorat  vosita-sida  bajarilayotgan  topshiriqning 

to'liqligi,  o'z  vaqtidaligi  va  samaradorligi  to'g'risidagi  ma'lumotlar  ishonchliligi, 

topshiriq-ni  bajarish  paytida  mansabdor  shaxslar  qilgan  xatti-harakatlar  va 

o'tkazilgan operatsiyalaming qonuniyligi aniqlanadi, faoliyat-ni yaxshilash va ishda 

yo'l  qo'yilgan  huquqbuzarlik  va  kamchilik-larni  bartaraf  etish  uchun  ichki 

rezervlar  aniqlanadi,  shu  jum-ladan,  qonunlarni  buzganligi,  ishda  pala-

partishlikka  yo'l  qo'y-gani  uchun  tegishli  mansabdor  shaxslar  javobgarlikka 

tortiladi. 

---

 

6 

Soliq  amaliyoti  byudjetga  soliqlar  tushishiga  ta'sir  ko'rsata-digan  ikki  asosiy 

omilni  ko'rsatadi.  Bular  soliq  to'lovchilar  hisobvaraqlarida  mablag'  yqo'ligi  va 

soliq to'lovchilarning byud-jetga soliq to'lashdan bosh tortishidir. 

Yuqorida  aytib  qtilgan  soliq  idoralarining  nazorat  qilish  usullari  yordamida 

aniqlangan  qonunbuzarliklar  bo'yicha  soliq  idoralari  turli  moliyaviy  jazo  va 

ma'muriy jarimalarni qo'llay-dilar. 

Xo'jalik  yurituvchi  sub'ektlar  faoliyatini  davlat  tomonidan  nazorat  qilish 

to'g'risidagi  Qonunning  5-moddasiga  asosan  xo'ja-lik  yurituvchi  sub'ektlar 

faoliyatini  davlat  tomonidan  nazorat qilishning  asosiy  printsiplari quyidagilardan 

iborat: 

-  nazorat    qiluvchi      organlar    faoliyatida      qonuniylik,      holislik    va 

oshkoralik; 

-  yuridik  va  jismoniy  shaxslarning  huquqlari  va  qonuniy  man- 

faatlarini himoya qilish; 

- xo'jalik 

yurituvchi 

sub'ektlarning 

faoliyatiga 

aralashmaslik. 

Xo'jalik yurituvchi sub'ektlar tekshiruvchilarning qonuniy ta-labiga 

binoan  tekshirish  o'tkazish  uchun  zarur  bo'lgan  materiallar  va  hujjatlarni  taqdim 

etishga,  ularni  tekshirish  ob'ektlariga  kiritishga,  tekshiruvchilarga  O'z 

vazifalarini bajarishlari uchun ko'maklashishga majburdirlar. 

Nazorat  qiluvchi  organlarning  mansabdor  shaxslari  xo'jalik  yurituvchi 

sub'ektlar  faoliyatini  tekshirish  chog'ida  o'z  vakolat-lari  doirasida  quyidagi 

huquqlarga ega: 

-  tekshirilayotgan      xo'jalik      yurituvchi      sub'ektlardan      tekshirish 

o'tkazish  bilan  bevosita  bog'liq  bo'lgan  zarur  hujjatlar  va  boshqa  

axborotlarni talab qilish; 

-  tekshirilayotgan      xo'jalik      yurituvchi      sub'ektlarga      aniqlangan 

qoidabuzarliklarni      bartaraf    etish      to'g'risidagi      bajarilishi      maj-buriy 

bo'lgan ko'rsatmalar berish; 

-  tegishli      davlat      hokimiyati      va      boshqaruv      organlari,      xo'jalik 

yurituvchi      sub'ektlar      mulkdorlari      oldiga      aybdor      shaxslarning    ja- 

vobgarligi to'g'risidagi masalani qo'yish; 

-  tekshiruvga      auditorlik      tashkilotlarini      va      (yoki)      ekspertlami 

belgilangan  tartibda  shartnoma  asosida  jalb  etish  tekshiruvga  va-zirliklar 

va            idoralar,            korxonalar,            muassasalar            va            tashkilotlar-ning 

mutaxassislarini belgilangan tartibda shartnoma asosida jalb etish; 

-  qonun    hujjatlarida    nazarda    tutilgan    hollarda    moliyaviy    yoki  

ma'muriy jazo choralarini qo'llash; 

-  rejali 

tekshirishlarni 

o'tkazish 

muddatini 

ko'chirish 

to'g'risi-da, 

basharti    bunga    ob'ektiv    asoslar    bo'lsa,    maxsus    vakolatli    organga  

taqdimnoma kiritish; 

-  nazorat      qiluvchi      organlar      mansabdor      shaxslarining      qonuniy 

---

 

7 

talablari    tekshirilayotgan    xo'jalik    yurituvchi      sub'ektlar    tomoni-dan 

bajarish uchun majburiydir; 

- xo'jalik yurituvchi sub'ektlar ishlashiga xalal bermaslik; 

- tekshirishlarni  qayd  etish  daftariga  qonun  hujjatlarida  belgilangan 

tartibda yozib qo'yish.