Oʻzbekiston respublikasi оliy va oʻrta maxsus



Download 2,07 Mb.
bet8/158
Sana24.02.2023
Hajmi2,07 Mb.
#914238
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   158
Bog'liq
llm saechasmalari PdfToWord

teorema. 𝐴: 𝐻 → 𝐻 o‘z-o‘ziga qo‘shma Hilbert-Shmidt tipidagi operator bo‘lib 𝜆1, 𝜆2, … , 𝜆𝑛, …


𝑛=1

𝜆

𝑛
uning nolmas xos qiymatlari bo‘lsin. U holda

tengsizlik o‘rinli.


𝑛(1, 𝐴) ≤ (∥ 𝐴 ∥2)2 = ∑∞ 2

Isbot. 𝐴 operator o‘z-o‘ziga qo‘shma bo‘lganligi uchun uning xos qiymatlari haqiqiydir. 𝐴 opera- torning musbat va manfiy qismlarini mos ravishda 𝐴+ va 𝐴orqali belgilaymiz. 𝐴 = 𝐴+ + 𝐴Hilbert- Shmidt tipidagi operator bo‘lganligi uchun 𝐴+ va 𝐴operatorlar ham Hilbert-Shmidt tipidagi operatorlar bo‘ladi. Ularning spektri faqat diskret nuqtalardan uborat. Musbat 𝐴+ operatorning xos qiymatlarini ka- mayish tartibida, 𝐴 manfiy operatorning xos qiymatlarini esa o‘sish tartibida nomerlaymiz, ya’ni:
𝜆+ ≥ 𝜆+ ≥ ⋯ 𝜆+ ≥ ⋯ ≥ 0, (8)
1 2 𝑛
𝜆 ≤ 𝜆 ≤ ⋯ 𝜆 ≤ ⋯ ≤ 0.
1 2 𝑛

𝑘
Bu ketma-ketliklarning har biri chekli yoki cheksiz bo‘lishi mumkin. Agar 𝜆+ soni 𝐴+ operator uchun 𝑚 karrali xos qiymat bo‘lsa, u (8) ketma-ketlikda 𝑚 marta qatnashadi. Ma’lumki,
𝜎(𝐴) = 𝜎(𝐴+) 𝖴 𝜎(𝐴) = {0, 𝜆+, 𝜆, 𝜆+, 𝜆, … , 𝜆+, 𝜆, … }.
1 1 2 2 𝑛 𝑛
Faraz qilaylik, 𝑛(1, 𝐴) = 𝑠 bo‘lsin. U holda quyidagi munosabatlar o‘rinli:
𝜆+ > 1, 𝑗 = 1,2, … , 𝑠 va 𝜆+ ≤ 1, 𝑗 > 𝑠. Bundan esa
𝑗 𝑗

𝑛(1, 𝐴) < 𝜆+ + 𝜆+ + ⋯ 𝜆+ < (𝜆+)2 + (𝜆+)2 + ⋯ (𝜆+)2
(𝜆+)2 +
(𝜆)2 =∥ 𝐴 ∥2.

1 2 𝑠 1 2
𝑠 𝑛=1 𝑛
𝑛=1 𝑛 2

Teorema isbot bo‘ldi.
Barcha 𝑘 ∈ (−𝜋, 𝜋)3 larda va 𝑣̂ potensialga qo‘yilgan 1 shartda limitik operator
1 1

lim
𝑧→𝑀(𝑘)
𝑉2𝑟0(𝑘, 𝑧)𝑉2 = lim
𝑧→𝑀(𝑘)
𝐺(𝑘, 𝑧) = 𝐺(𝑘, 𝑀(𝑘))

musbat va u yadroli operatorlar sinfi Σ1 ga qarashli bo‘ladi va bu operatorning izi

𝑛=1
𝑡𝑟𝐺(𝑘, 𝑀(𝑘)) = ∑∞ 𝜆𝑛 = 𝐺(𝑘, 𝑀(𝑘), 𝐩, 𝐩)𝑑𝐩
𝕋3
ko‘rinishda belgilanadi.


  1. 𝑛=1
    teorema. 𝐴: 𝐻 → 𝐻 musbat, o‘z-o‘ziga qo‘shma va 𝐴 ∈ Σ1 bo‘lsin. U holda

tengsizlik o‘rinli.


𝑛(1, 𝐴) ≤∥ 𝐴 ∥1= 𝑡𝑟𝐴 = ∑∞
𝜆𝑛

ya’ni
Isbot. Faraz qilaylik, 𝐴 musbat kompakt operatorning 1 dan katta xos qiymatlari soni 𝑁 ta bo‘lsin,


𝜆1 ≥ 𝜆2 ≥ ⋯ ≥ 𝜆𝑁 > 1 (9)


𝑛(1, 𝐴) aniqlanishiga ko‘ra,
𝑁 = 𝑛(1, 𝐴).
(9) tengsizlikka ko‘ra,
𝑁 ≤ 𝜆1 + 𝜆2 + ⋯ + 𝜆𝑁. (10)
𝐴 operatorning musbatligidan uning barcha noldan farqli xos qiymatlari musbat ekanligi kelib chi-

qadi, shunday ekan

𝜆1 + 𝜆2 + ⋯ + 𝜆𝑁 ≤ 𝜆1 + 𝜆2 + ⋯ + 𝜆𝑁 + ⋯ = 𝑡𝑟𝐴 (11)



bo‘ladi. (10) va (11) tengsizliklardan

kelib chiqadi. Teorema isbot bo‘ldi.


𝑛(1, 𝐴) ≤ 𝑡𝑟𝐴



Xulosa. 1-natija. Ixtiyoriy 𝑘 ∈ (−𝜋, 𝜋)3 uchun 𝐻(𝑘) operatorning muhim spektrdan tashqaridagi xos qiymatlari soni chekli va quyidagi tengsizliklar o‘rinli

2
𝑛(𝑀(𝑘), 𝐻(𝑘)) ≤∥ 𝐺(𝑘, 𝑀(𝑘)) ∥2. (12)
𝑛(𝑀(𝑘), 𝐻(𝑘)) ≤∥ 𝐺(𝑘, 𝑀(𝑘)) ∥1= 𝑡𝑟𝐺(𝑘, 𝑀(𝑘)). (13)
Isbot. Birman-Shwinger prinsipi (7) tenglikka ko‘ra,
𝑛(𝑀(𝑘), 𝐻(𝑘)) = 𝑁(1, 𝐺(𝑘, 𝑀(𝑘)))
o‘rinli. 1-teoremaga ko‘ra,

2
𝑁(1, 𝐺(𝑘, 𝑀(𝑘))) ≤∥ 𝐺(𝑘, 𝑀(𝑘)) ∥2
o‘rinli, ya’ni (12) ham o‘rinli. 2-teoremaga ko‘ra,
𝑛(𝑀(𝑘), 𝐻(𝑘)) = 𝑁(1, 𝐺(𝑘, 𝑀(𝑘))) ≤ 𝑡𝑟𝐺(𝑘, 𝑀(𝑘)).
Demak, (13) ham o‘rinli.
2-teoremadan quyidagi natija kelib chiqadi.
1-natija. Ixtiyoriy 𝑘 ∈ (−𝜋, 𝜋)3 uchun 𝐻(𝑘) operatorning muhim spektrdan tashqaridagi xos qiy- matlari soni chekli va quyidagi tengsizliklar o‘rinli
𝑛(𝑀(𝑘), 𝐻(𝑘)) ≤ 𝑡𝑟𝐺(𝑘, 𝑀(𝑘)).


Foydalanilgan adabiyotlar:

  1. Fridrixs K.O. Uber die Spectralzerlegung einee Integral operators. Math. Ann. 1938. V.115, p.

249‒272.

  1. Ладыженская О.А., Фаддеев Л.Д., К теории возмущений непрерывного спектра. ДАН СССР, 1962, т.145, № 2, c. 301 ‒ 304.

  2. Фаддеев Л.Д. О модели Фридрихса в теории возмущений непрерывного спектра. В книге: Труды математического института АН СССР, т. 73, M., “Наука”,1964, с. 292 ‒ 313.

  3. Лакаев С.Н. Некоторые спектральные свойства обобщенной модели Фридрихса. Труды семинара им. И.Г.Петровского, 1986, вып. II, с. 210 ‒ 138.

  4. Икромов И.А., Шарипов Ф. О дискретном спектре неаналитической матричнозначной мо- дели Фридрихса. Функциональный анализ и его приложения, 1998, т.32, № 1, с. 63 ‒ 65.

  5. Abdullayev J.I., Lakaev S.N. On the spectral Properties of the Matrix-valued Fridrixs Model. Manyparticles Hamiltonians, spectrum and scattering. Advances in Soviet Mathematics. American Mathematical Society. 1991, V. 5, р. 1 ‒ 37.

  6. Абдуллаев Ж.И., Икромов И.А., Лакаев С.Н. O вложенных собственных значениях и резо- нансах обобщенной модели Фридрихса. Теоретическая и математическая физика. 1995, т. 103, №1, с. 54 ‒ 62.

  7. Абдуллаев Ж.И., O кратности собственных значений обобщенной модели Фридрихса. “Узбекский математический журнал”, 1996, №1, 3‒10.

  8. Като Т. Теория возмущений линейных операторов. M., “Мир”, 1972.

  9. Фаддеев Л.Д. О разложении произвольных функций по собственным функциям опера- тора Шредингера. Вестник ЛГУ, № 7, вып. 2 (1957), с. 147 ‒ 166.

  10. Бирман М.Ш. О числе собственных значений в задаче квантового рессеяния. Вестник ЛГУ, № 13, вып.3, 1961, с. 163 ‒ 166.

  1. Абдуллаев Ж.И., Теория возмущения для двухчастичного оператора Шредингера на од- номерной решетке. Теоретическая и математическая физика, т. 145, № 2, 2005.

  2. Абдуллаев Ж.И. Собственные значения двухчастичного оператора Шредингера на дву- мерной решетке. “Узбекский Математический журнал”, № 1, 2005, с. 3 ‒ 11.

  3. Абдуллаев Ж.И. Связанные состояния системы двух фермионов на одномерной решетке. Теоретическая и математическая физика. 2006, т. 147, № 1, с. 36 ‒ 47.

  4. Абдуллаев Ж.И., Мамиров Б.У. Асимптотика собственных значений двухчастичного дискретного оператора Шредингера. Теоретическая и математическая физика, 2013, т. 176, № 3, с. 417 ‒ 428.

  5. J. I. Abdullaev, A. M. Khalkhuzhaev, L. S. Usmonov. Monotonicity of the eigenvalues of the two-particle Schryodinger operatoron a lattice. Nanosystems: physics, chemistry, mathematics, 2021, 12 (6), р. 657 ‒ 663.

  6. J.I.Abdullaev, A.M.Toshturdiyev. Invariant Subspaces of the Shryodinger Operator. with a Finite Support Potential. Lobachevskii. Journal of Mathematics, 2022, SCOPUS, Vol. 43, № 3, p. 1481‒ 1490.

  7. J.I.Abdullayev, Sh.X.Ergashova, Y.S.Shotemirov. Bound states of a system of two bosons with a spherically potential on a lattice. Journal of Physics, SCOPUS. 2070 (2021).

  8. Рид М., Саймон Б. Методы современной математической физики. T.4, Анализ операто- ров, Москва, “Наука”, 1982.




Download 2,07 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   158




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish