O‘zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’limi vazirligi

Kutilayotgan natija: Talabalar video axborotlarni kodlashga doir topshiriqlarni bajara oladi.
Kerakli jihozlar va materiallar: Ma’ruza matinlari, adabiyotlar, ma’ruza daftarlari, kompyuter vositasi.
Ishning bajarilish tartibi:
Adabiyotlar:
1 Aripov M., Muhammadiev M. Informatika, information texnologiyalar. Darslir.T.:TDYuI, 2004y.
2. S.G’ulomov va boshqalar. Axborot tizimlari va texnalogiyalari. Darslik. Toshkent,”Sharq”, 2000 y.
3. M.Mamarajabov, S.Tursunov. Kompyuter grafikasi va Web-dizayn.Darslik. T.
4. М.Арипов ва бошқалар, Ахборот технологиялари, Ўқув қўлланма, Тошкент: Нaшир, 2009. 368 б.
5. Andreeva E.B., Bosova L.L., Falina I.N. Matematichskie asnovi informatiki. M., Binom. Laboratoriya znaniy, 2005.
Amaliy mashg’ulot № 8
Mavzu: Sonlarni fiksirlangan va qo’zg’aluvchi nuqta orqali ifodalash.
Ishning maqsadi: Talabalarda sonlarni fiksirlangan va qo’zg’aluvchi vergullar orqali ifodalash ko’nikmalarini hosil qilish.
Kutilayotgan natija: Talabalar fiksirlangan sonlar, qo’zg’almas vergulli sonlar nima ekanligini, sonlarni fiksirlangan sonlar, qo’zg’almas sonlar orqali ifodalashlarini bilishi va amalda qo’llashi.
Kerakli jihozlar va materiallar: Ma’ruza matinlari, adabiyotlar, ma’ruza daftarlari, kompyuter vositasi.
Ishning bajarilish tartibi:
Mavzuga oid topshiriqlarni bajarishdan oldin talabalar mavzuning nazariy qismini ko’rsatilgan adabiyotlardan va o’qituvchi yordamida o’rganganliklarini yodga tushirib oladi. Butun son kompyuter xotirasida fiksirlangan vergul formatda saqlanadi. Masalan 72₁₀=1001000₂ bir baytli formatda ko’rinishda bo’ladi:

0

1

0

0

1

0

0

0

Bir baytlida diapason 0 dan 2⁸ – 1 gacha boradi, ikki baytlida diapason 0 dan 2¹⁶-1 gacha boradi. Manfiy butun son masalan -72 soni bir baytli formatda kompyuter xotirasida quydagisha bo’ladi, ya’ni razryadning chop tomondagi katagida 1 turadi.

1

1

0

0

1

0

0

0

Cuzib yuruvchi sonlarning umumiy ko’rinishi quydagicha bo’ladi:
A=m*qⁿ