O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’limi vazirligi urganch davlat universiteti “pedagogika” fakulteti

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIMI VAZIRLIGI
URGANCH DAVLAT UNIVERSITETI
“PEDAGOGIKA” FAKULTETI

“Maktabgacha ta’lim” yo‘nalishi2 -kurs 207-guruh talabasi Rahimboyeva Shahnozaning “Matematik tasavvurlarni shakillantirish nazariyasi va texnalogiyalari ” fanidan tayyorlagan

KURS ISHI
Mavzu: Matematik boshqotirmalar yordamida ijodiy mashg'ulotlarni tashkil etish metodikasi .
Topshirdi: Rahimboyeva Sh.
Qabul qildi: Yuldashev S.


Mavzu: Matematik boshqotirmalar yordamida ijodiy mashg'ulotlarni tashkil etish metodikasi .
Mundarija
Kirish…………………………………………………………………………….3-5
I.bob.Matematik boshqotirmalar haqida tushuncha.
1.1 Maktabgacha yoshdlagi bolalarda matematik tasavvurlarni shakllantirish ta’limining asosiy didaktik tamoyillari…………………………………………6-16
1.2 Maktabgacha ta'lim tashkilotlarida matematik boshqotirmalar…………...17-27
II.bob.Maktabgacha yoshdagi bolalar bilan ishlashda mantiqiy-matematik o'yinlar mantiqiy fikrlashni shakllantirish vositasi sifatida.
2.1 Maktabgacha yoshdagi bolalar bilan ishlashda mantiqiy matematik o'yinlar……………………………………………………………………...….28-32
2.2 Maktabgacha yoshdagi bolalarning matematik tasavvurlarini shakllantirishda matematik boshqotirmalarning ahamiyati………………………………..……33-36
Xulosa.....................................................................................................................37
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati.................................................................38-39


Kirish.
Mavzuning dolzarbligi. Maktabgacha ta’lim sohasida tub o‘zgarishlar amalga oshirilmoqda.. Maktabgacha ta’lim vazirligining tashkil etilishi, Prezidentimiz tomonidan “2017-2021-yillarda maktabgacha ta’lim tizimini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi 2707-sonli Qaror, O‘zbekiston Respublikasi “Maktabgacha ta’lim va tarbiya to‘g‘risida”gi qonuni, Maktabgacha ta’lim tizimi boshqarishni takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qarori, O‘zbekiston Respublikasining ilk va maktabgacha yoshdagi bolalar rivojlanishiga qo‘yiladigan Davlat talablari, “Ilk qadam” Davlat o‘quv dasturi, “O‘zbekiston Respublikasi maktabgacha ta’lim tizimini 2030- yilgacha rivojlantirish Kontseptsiyasi” kabi me`yoriy huquqiy hujjatlarning qabul qilinishi maktabgacha ta’lim tizimida ta’lim sifati va samaradorligini oshirishda alohida ahamiyat kasb etmoqda.
Akademik Kolmogorovning fikricha, matematikada ijodiy qobiliyatlarni rivojlantirish uchun matematikaning o‘zidan tashqariga chiqish va bolada umumiy madaniy qiziqishlarni, xususan, san'atga qiziqishni rivojlantirish kerak. Insonning matematik rivojlanishi uning umumiy madaniyati darajasini ko‘tarmasdan mumkin emas. Shaxsning har tomonlama, barkamol rivojlanishiga intilish kerak. Qobiliyatlarning bir tomonlama rivojlanishi matematik faoliyatda muvaffaqiyatga yordam bermaydi. Fikrlarni yozma ravishda ifodalashning turli shakllari, xususan, matematik ertaklar kompozitsiyasi o‘quvchining ijodiy shaxsini rivojlantirish uchun katta foyda keltirishi mumkin. Shu bilan birga, nafaqat mazmunini, balki materialni taqdim etish shaklini ham baholash muhimdir.
Matematikaga qiziqish uyg‘otish, ijodiy fikrlashni rivojlantirish uchun bolalarning matematik ijodiyotini rivojlantirish shakllaridan biri bo‘lgan matematik ertaklarni yaratish kerak. Matematikani o‘rganish kerak, lekin fikr ichdan kelishi kerak. Agar mashg‘ulot bolalarning qiziqarli ijodiy faoliyati asosida qurilmasa, tushunchalar chuqur o‘zlashtirilmaydi. Matematik ertaklarni yaratish bo‘yicha taklif etilayotgan ishlar maxsus ta'limning muayyan shakllari bilan parallel ravishda borishi, uni mazmunli ravishda to‘ldirishi kerak. Matematik hikoyalar yozish o‘rganish o‘rnini bosa olmaydi. Matematik ertaklarni yaratish nafaqat matematik mavzularda fantaziya qilish qobiliyatini, balki malakali gapirish qobiliyatini, shuningdek, matematik tushunchalarni ishonchli boshqarishni ham o‘z ichiga oladi. Matematik ertaklarni yozish - bu turli yoshdagi bolalarni o‘ziga jalb qiladigan faoliyat, ammo o‘rta sinflarda nafaqat imkoniyatlar, balki qiyinchiliklar ham ortadi: ertakning yaxlitligini buzmaslik va ziddiyatga tushmaslik uchun qanday qilib hikoya chizig‘ini qurish yaxshiroq matematik tushunchalar bilan. Hikoya chizig‘ida matematik tushunchalardan foydalangan holda mustaqil ravishda ixtiro qilingan ertak sizga ushbu tushunchalarni yanada mustahkam va to‘liqroq eslab qolish imkonini beradi. Shuning uchun ham matematik ertaklar yozishda asosiy e’tibor o‘quv ma’lumotlarini chuqur anglash, ongli va faol o‘zlashtirish, bolalarda olingan o‘quv ma’lumotlarini mustaqil va ijodiy qo‘llash qobiliyatini shakllantirishga qaratiladi. Ertak yaratish bolalar ijodiyotining eng qiziqarli turlaridan biri bo‘lib, ayni paytda aqliy rivojlanishning muhim vositasidir. Agar ertaklar yozilmaganida, ehtimol, ko‘p bolalarning nutqi rivojlanishda sust bo‘lib, tafakkuri buzilib qolar edi. Ijodiy fikrlash bilan bolalarning so‘z boyligi o‘rtasida bevosita bog‘liqlik mavjud. So‘z bolani qanchalik ko‘p hayajonlantirsa, shunchalik ko‘p eslab qoladi, shuning uchun ko‘plab ertaklarni bolalar o‘z-o‘zidan eslab qoladi. Bunday yodlashdan xotira yanada yaxshilanadi.