O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’limi vazirligi denov tadbirkorlik va pedagogika instituti

12-Mavzu. Ilmiy kashfiyotlar, ixtirolar va litsenziyalash
Reja:

1. 
   “Ixtirolar, foydali modellar va sonoat namunalari to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuni.
   
2. 
   Intellektual mulk va kapitalning shakllanishi.
   
3. 
   Ilmiy kashfiyotlar. Kashfiyot obektlari. Kashfiyotni aniqlash tartiblari.
   
4. 
   Intellektual mulk va kapitalning huquqiy muhofazasi, himoyasini ta’minlash va boshqarish
   
5. 
   “EHM uchun yaratilgan dasturlar va ma’lumotlar bazalarini huquqiy muhofaza qilish to‘g‘risidagi O‘zbekiston Respublikasi Qonuni.
   
6. 
   EHM uchun dasturlar. EHM ma’lumotlar bazalari. Mualliflik huquqining buzilishi. Dasturlar yoki ma’lumotlar bazalarini ro‘yxatga olish uchun talabnoma.
   
7. 
   Qonunchilikda mualliflar mulkiy huquqlarining mustahkamlanishi.
   

Tayanch iboralar: Intellektual mulk. Intellektual kapital. Intellektual ishlanmalar. Intellektual boylikning huquqiy muhofazasi. Intellektual mulk himoyasi. Intellektual mulkni boshqarish. ITIlarni tijoratlashtirish. Ilmiy kashfiyotlar. Ixtirolar. Litsenziyalash.


12.1. “Ixtirolar, foydali modellar va sanoat namunalari to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuni
O‘zbekiston Respublikasining “Ixtirolar, foydali modellar va sanoat namunalari to‘g‘risida”gi Qonuni 06.05.1994-yilda qabul qilingan va mazkur qonunga 30.07.2008 da o‘zgartirish kiritilgan. Ushbu Qonunning asosiy maqsadi O‘zbekiston Respublikasidagi ixtirolar, foydali modellar va sanoat namunalarini huquqiy muhofaza qilish hamda ulardan foydalanish sohasidagi munosabatlarni tartibga solishdan iborat. Sanoat mulki obektlari to‘g‘risidagi qonun hujjatlari va boshqa hujjatlardan iborat. O‘zbekiston Respublikasi Davlat patent idorasi sanoat mulki obektlarini huquqiy muhofaza qilish sohasidagi davlat siyosatining amalga oshirilishini ta’minlaydi.
Patent idorasi sanoat mulki obektlariga patent berish haqidagi talabnomalarni ko‘rib chiqish uchun qabul qiladi, ular bo‘yicha davlat ekspertizasini o‘tkazadi, ularni davlat ro‘yxatiga oladi, sanoat mulki obektlariga patentlar beradi, rasmiy axborotnoma nashr etadi, sanoat mulki obektlari to‘g‘risidagi qonun hujjatlarining qo‘llanilishiga doir qoidalar qabul qiladi va tushuntirishlar beradi hamda O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan tasdiqlanadigan Patent idorasi to‘g‘risidagi nizomga muvofiq boshqa vakolatlarni amalga oshiradi.
Quyidagilar ixtiro sifatida e’tirof etilmaydi:
– ilmiy nazariyalar va matematika usullari;
– tashkil etish va boshqarish usullari;
– shartli belgilar, jadvallar, qoidalar;
– aqliy operatsiyalarni bajarish qoidalari va usullari;
– elektron hisoblash mashinalari uchun algoritmlar va dasturlar;
– binolar, inshootlar, hududlarni rejalashtirish loyihalari va chizma sharhlari;
– estetika talablarini qanoatlantirishga yo‘naltirilgan, buyumlarning faqat tashqi ko‘rinishiga oid yechimlar;
– integral mikrosxemalarning topologiyalari;
– o‘simlik navlari va hayvon zotlari;
– jamoat manfaatlariga, insonparvarlik va axloq qoidalariga zid yechimlar.