O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi z. M. Bobur nomidagi andijon davlat universiteti qo’lyozma huquqida

2.3. Maktabgacha ta’lim tashkiloti raxbariga qo’yiladigan talablar
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2019 yil 13 maydagi “Maktabgacha ta’lim tashkilotlari faoliyatini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi 391-sonli Qarorining mazmun-mohiyatini tushuntirish bo‘yicha boshqarmaning 2019 yil 14 iyundagi 02-04/679-sonli xatiga asosan o‘quv-seminar grafigi ishlab chiqildi.
“Maktabgacha ta’lim muassasalarining faoliyatini takomillashtirish to‘g‘risida”gi 2017 yil 19 iyuldagi 528-son qaror 1-bandining ikkinchi, to‘rtinchi xatboshilari va unga 1, 3-ilovalar o‘z kuchini yo‘qotganligi;
Endilikda maktabgacha ta’lim muassasasi termini, maktabgacha ta’lim tashkiloti deb yuritilishi;
Maktabgacha ta’lim tizimida Qo‘shma tipdagi maktabgacha ta’lim tashkilotlari tashkil etilishi;
Umumiy tipdagi davlat va nodavlat maktabgacha ta’lim tashkilotlarida guruhlarni to‘ldirish 20 nafardan 30 nafargacha bo‘lishi hamda bolalar kechayu kunduz bo‘ladigan guruhlarda — ko‘pi bilan 10 nafar bolalar bo‘lishi mumkinligi;
Endilikda Davlat maktabgacha ta’lim tashkilotiga O‘zbekiston Respublikasi Maktabgacha ta’lim vazirligining hududiy bo‘linmalari tomonidan tavsiya etilgan nomzodlar orasidan maktabgacha ta’lim muassasasi Kuzatuv kengashi tomonidan tanlanadigan mudir rahbarlik qilishi;
Endilikda quyidagilar davlat maktabgacha ta’lim tashkilotining boshqaruvi organlari hisoblanishi;
-Pedagogika kengashi;
-Kuzatuv kengashi.
Maktabgacha ta’lim tashkilotida ta’lim-tarbiya jarayonini tashkil etishning asosiy shakli o‘yin hisoblanishi;
Bitta xonada ko‘pi bilan 3 ta qisqa muddatli guruh faoliyatini uchta smenada tashkil etish yo‘l qo‘yilishi.
Nodavlat maktabgacha ta’lim tashkilotlaridagi qisqa muddatli guruhlarga 2 yoshdan 7 yoshgacha bo‘lgan bolalar qabul qilinishi va boshqa ko‘plab Qarordagi yangiliklar tizimdagi barcha shahar va tumanlardagi MTB bo‘lim xodimlariga, maktabgacha ta’lim tashkilot rahbarlariga va uslubchilariga etkazildi.
Maktabgacha ta'lim muassasasida (maktabgacha ta'lim muassasasi) rahbar uning samarali faoliyati va tarbiyaviy ish samaradorligining asosiy bo'g'ini hisoblanadi. Maktabgacha ta'lim muassasasini boshqarish sifati ustidan nazorat darajasi rahbarning kasbiy o'sishi, uning bilimi, malakasi va shaxsiy fazilatlarini davlat talablariga muvofiq oshirish uchun imkoniyatlar yaratadi. V zamonaviy sharoitlar jamiyat va ta’lim muassasalari hayotidagi o‘zgarishlar ancha tez sodir bo‘lganda, boshqaruv mahoratiga alohida o‘rin beriladi. Muassasa rivojlanishining muvaffaqiyati va uning ijtimoiy mavqei rahbarning kasbiy mahoratiga, uning tezkor qaror qabul qila olishiga, jamoani uzluksiz rivojlanishga, ijodiy o‘sishga yo‘naltira olishiga bog‘liq.
Ushbu qo'llanma maktabgacha ta'lim muassasasi rahbarining boshqaruv faoliyatining xususiyatini o'rganadi. Maktabgacha ta'lim muassasasining zamonaviy rahbarining boshqaruv faoliyatini amalga oshirish jarayoni.
Rahbarlar, birinchi navbatda, o'qituvchilarning bolalar, ota-onalar bilan ijodiy faoliyati va unda o'zini namoyon qilishlari uchun qulay sharoitlar yaratishga e'tibor qaratgan holda, hurmat, ishonch va muvaffaqiyatga asoslangan boshqaruvga yangi yondashuvni ishlab chiqishlari kerak. Shu bilan birga, jamoada yangilanishga to'sqinlik qiladigan eski aloqalarni yo'q qilish (ijodiy ravishda yo'q qilish), keyin uni rivojlanishning bir bosqichidan ikkinchisiga o'tkazish juda muhimdir. Maktabgacha ta'lim muassasasini yaxlit, dinamik tizim sifatida ko'rib, tadqiqotchilar L.M. Denyakina, L.V. Pozdnyak, uning optimal hayotiy ta'minoti faqat rahbarning jamoa ishini ilmiy asosda rejalashtirish, tashkil etish, nazorat qilish, tartibga solish, muvofiqlashtirish va muvofiqlashtirish qobiliyati bilan mumkin deb hisoblaydi. Maktabgacha ta'lim muassasasini boshqarish samaradorligi bevosita rahbarning o'zini va shaxsiy maqsadlaridan xabardor bo'lish qobiliyatiga, vaqt va kuchlarni to'g'ri taqsimlash qobiliyatiga bog'liq, ya'ni. o'zini o'rganish va o'zgartirish qobiliyatidan kelib chiqadi, shuning uchun o'zingizning boshqaruvni rivojlantirish kontseptsiyalarini yaratishingiz kerak. Pedagogik jarayonni yangilash va uni samarali boshqarish usullarini tanlashda zamonaviy rahbar jamiyatdagi ijtimoiy o'zgarishlar tendentsiyalarini, ota-onalarning ehtiyojlarini, bolalarning manfaatlarini va o'qituvchilarning kasbiy imkoniyatlarini hisobga olishi kerak. Professional Raxbar uchun, birinchi navbatda, professional boshqaruv madaniyatini o'zlashtirish juda muhim, ya'ni. ijtimoiy tajribada ishlab chiqilgan tushunchalar va usullar majmuasi. Biroq, ichida yaqin vaqtlar ko'pgina Raxbarlar boshqaruv malakasining pastligi sababli zamon talablariga javob bermaydi. Sobiq rahbar, qoida tariqasida, o'zini yaxshi ijrochi sifatida ko'rsatdi, ayni paytda ta'limga bugungi kunda o'qituvchi va bolaning shaxsiyatini rivojlantirishni ta'minlaydigan shart-sharoitlarni yaratishga qodir bo'lgan yangi turdagi tashabbuskor, yaratuvchi kerak. o'z ehtiyojlari bilan, shuningdek, rivojlanayotgan jamiyat ehtiyojlari bilan. Shunday qilib, yangi maqsadlar, vazifalar va boshqaruv faoliyatini tashkil etishning eski usullari o'rtasida qarama-qarshilik mavjud. Ushbu qarama-qarshilikni bartaraf etish maktabgacha ta'lim muassasasi va uning boshqaruvini yangilashning eng muhim shartlaridan biridir. Ushbu muammoning nazariy va amaliy jihatdan ishlab chiqilmaganligi ko'plab rahbarlarning maktabgacha ta'lim muassasasining barqaror faoliyatini ta'minlash, uni maktabgacha ta'lim mazmunini yangilash va demokratlashtirishga muvofiq rivojlantirishda qiyinchiliklarga duch kelishiga olib keldi.
Muassasani rivojlantirish dasturining asosini jamoaning birgalikdagi sa'y-harakatlarini, harakatlarni, faoliyat turlarini amalga oshirishga qaratilgan fikrlari va qarorlari, shuningdek yagona vazifa va strategik maqsadga erishishni ta'minlaydigan chora-tadbirlar majmui tashkil etadi. aniq sanalar.
Missiya muassasaning maqsadi, yangi yuqori sifatli faoliyat yo'nalishlari bo'yicha uzoq muddatli tasavvur sifatida shakllantiriladi. Uning asosida ta'lim sifatini baholash mezonlari bo'lib xizmat qiluvchi maqsadlar ishlab chiqiladi.
Rivojlanish dasturi Raxbarning amaliy faoliyatiga strategik va taktik maqsadlarni ko'zlaydigan, bashorat qilingan natijaning sifat xususiyatlari sifatida kiritilgan. Dizayn va rejalashtirishda alohida ahamiyatga ega bo'lgan maqsad boshqaruv harakatlarining natijasini, ko'plab boshqaruv operatsiyalarining yakuniy bosqichini yoki istalgan natijaning o'ziga xos, sifat (miqdori) tavsiflangan tasvirini oldindan ko'rish deb tushuniladi.
Maktabgacha ta'lim muassasasi rivojlanish yo'nalishi bo'yicha yo'naltirilganligi sababli, buning uchun goth rahbari kerak bo'ladi. yangi tizim o'quv jarayonini boshqarish.
Boshqaruvni tashkil etish deganda quyidagi quyi tizimlarning uzviy tuzilmasi tushuniladi: kadrlar, moddiy-texnika bazasi, ijtimoiy-pedagogik sharoitlar, ta’lim jarayoni, oila va bolalik ijtimoiy institutlari bilan aloqa; boshqaruv jarayonida tutgan o‘rniga mos ravishda o‘zaro ta’sir qiluvchi va o‘zaro bog‘langan.
Rahbar zamonaviy maktabgacha ta'lim muassasasini boshqarish mexanizmi boshqaruv funktsiyalarini bajarish xarakterini o'zgartirishini, pedagogik jarayon ishtirokchilari o'rtasidagi o'zaro munosabatlarning tubdan yangi shakllarini yaratishini tushunishi kerak. Hozirgi zamonda eng ommalashgani demokratik boshqaruv uslubidir. Ushbu uslub bilan bevosita rahbar quyi tizim xizmatlari rahbarlarini boshqaradi: mutaxassislar kengashi, tibbiy-pedagogik xizmat, ilmiy-uslubiy xizmat va ijtimoiy-psixologik xizmat. Ushbu uslub bilan maktabgacha ta'lim muassasasini yangi rivojlanish uslubiga o'tish davrida Raxbarning boshqaruv faoliyatining ustuvor funktsiyalarini dolzarblashtirish zarurati tug'ilishi tabiydir.
Bularga quyidagi sohalar kiradi:
- maktabgacha ta'lim muassasalarini rivojlantirish uchun zarur bo'lgan turli davlat, kooperativ, xususiy va jamoat tashkilotlari bilan hamkorlik qilish to'g'risida shartnomalar tuzish;
- qo'shimcha mablag'larni jalb qilish bilan bog'liq xo'jalik va tijorat faoliyatini boshqarish;
- professor-o'qituvchilar va yordamchi xodimlarning ishiga rahbarlik va nazoratni amalga oshirish, ularning shaxsiy rivojlanishi uchun shart-sharoitlarni ta'minlash;
- ta'lim jarayonining barcha ishtirokchilari faoliyatini muvofiqlashtirish;
Mutaxassislar kengashi bilan birgalikda rivojlanish istiqbollarini, ish bosqichlarini aniqlash, natijalarini monitoring qilish maktabgacha ta'lim muassasalari faoliyati;
Mutaxassislar kengashining yangi dasturlarni ishlab chiqish va amalga oshirish bo‘yicha faoliyatini qo‘llab-quvvatlash va uslubiy ta’minlash;
- professor-o‘qituvchilar tarkibining eksperimental va ilmiy-tadqiqot faoliyati uchun sharoit yaratish;
- zarurat tug'ilganda, xo'jalik yurituvchi sub'ektlar faoliyatini tashkil etish imkoniyati bilan xorijdan mutaxassislarni jalb qilish;
Ilmiy-ta’lim muassasalari, ilg‘or professor-o‘qituvchilar bilan aloqalar muvaffaqiyatli yo‘lga qo‘yilgan muammoni hal qiluvchilar maktabgacha ta'lim.
Agar maktabgacha ta'lim muassasasi rahbari jamoa bilan muvaffaqiyatli munosabatda bo'lsa, natijada xodimlarning o'z faoliyatini o'z-o'zini boshqarish qobiliyati rivojlanadi. Bir qator vakolatlar va ish natijalari uchun mas'uliyatni topshirish bilan bog'liq boshqaruvga bunday yondashuv doimiy rivojlanayotgan muassasada Raxbarning asosiy funktsiyasini - ijodiy jarayonning rag'batlantiruvchi boshlanishini amalga oshirishga imkon beradi. maktabgacha ta'lim muassasasi muammolarini hal qilish.
Maktabgacha ta'lim muassasasi rahbari o'zi uchun tuzadigan boshqaruv faoliyati tizimi quyidagilarni o'z ichiga olishi mumkin:
1) Faoliyatning kutilayotgan natijalari sifatida maqsadlarni prognozlash - muddatlar bo'yicha miqdoriy va sifat xususiyatlari: qisqa muddatli, o'rta muddatli, uzoq muddatli.
2) mazmuni, texnologiyasi, muhiti, vositalari, usullari kabi muhim pedagogik shartlarning subyektiv modeli tavsifi.
3) Muayyan vaqt oralig'ida harakatlarni bajarish algoritmini taqdim etish, masalan, reja, boshqaruv qarorlari, usullar.
4) Maqsadga erishish mezonlari va ko'rsatkichlari tizimining tavsifi, ya'ni standartlashtirilgan yoki mintaqaviy xususiyatlar.
5) Natijalarni nazorat qilish va baholash shakllari va usullarini taqdim etish: o'lchov vositalari, me'yordan chetga chiqish darajasi.
6) Muassasaning ta'lim va boshqaruv tizimini tuzatish usullari, ya'ni qarorlarni kim amalga oshiradi, qaysi faoliyat ustuvor bo'ladi, tashqi muhit qanday, tashkilotning salohiyati. Tashkilotning maqsadlari, talablari, xizmatlari, raqobatbardoshligi, ta'lim xizmatlarini reklama qilish kanallariga nisbati, tashkiliy-huquqiy shakl va ta'lim muassasasi turining optimal variantini tanlash, ta'lim muassasasining diagnostikasi va prognozi ham muhimdir. bozor holati, optimal yechim tanlash.
O'zining amaliy va boshqaruv faoliyati dasturini amalga oshirishda maktabgacha ta'lim muassasasi rahbari chora-tadbirlar rejasini tuzadi, unda rahbar rejalashtirishning uchta toifasidan birini qo'llashi mumkin:
- kontur toifasi, unda rahbar yaqin kelajak uchun mavjud vaziyatni o'zgartirishi, rivojlanishi va yaxshilashi mumkin bo'lgan asosiy boshqaruv harakatlarini belgilaydi;
- Strukturaviy strategiya - tashkil etish, rag'batlantirish, nazorat qilish, muvofiqlashtirish, qaror qabul qilish uchun qat'iy asoslarni belgilashni o'z ichiga oladi;
- Qaror-algoritmlar strategiyasi - bu aniq maqsadga erishishni ta'minlaydigan mantiqiy asoslangan, tizimli boshqaruv harakatlari tizimi.
Raxbar tomonidan tuzilgan reja dasturda ko'zda tutilgan amaliy va boshqaruv faoliyatining konkretlashuvi bo'lib, qisqa muddatli yoki o'rta muddatli maqsadlar va ularga erishish yo'llarini aks ettiradi.
Rejani tuzishda rahbar maktabgacha ta'lim sifatini belgilovchi talablarga amal qiladi:
– maqsadlilik – maktabgacha ta’lim muassasasi rahbari faoliyati yo‘nalishining belgilangan maqsadga muvofiqligi;
- iqtisodiy samaradorlik - xarajatlar belgilangan maqsadlarga mos kelishi kerak;
Algoritmlashtirish - maktabgacha ta'lim muassasasi rahbariyati va xodimlari tomonidan rejani amalga oshirish ketma-ketligi;

- maksimal aniqlik - boshqaruv faoliyati rejasini tuzishning soddaligi va aniqligi va jamoaga yuklangan vazifalarni tushuntirish;

- birlik - maktabgacha ta'lim muassasasi xizmatlarining o'z faoliyatini amalga oshirishda yaxshi muvofiqlashtirilgan ishi;
- uzluksizlik - boshqaruv faoliyatini belgilangan muddatda bajarish;
O'zining amaliy va boshqaruv faoliyati dasturini amalga oshirishda maktabgacha ta'lim muassasasi rahbari chora-tadbirlar rejasini tuzadi, unda rahbar rejalashtirishning uchta toifasidan birini qo'llashi mumkin:
- kontur toifasi, unda rahbar yaqin kelajak uchun mavjud vaziyatni o'zgartirishi, rivojlanishi va yaxshilashi mumkin bo'lgan asosiy boshqaruv harakatlarini belgilaydi;
- Strukturaviy strategiya - tashkil etish, rag'batlantirish, nazorat qilish, muvofiqlashtirish, qaror qabul qilish uchun qat'iy asoslarni belgilashni o'z ichiga oladi;
- Qaror-algoritmlar strategiyasi - bu aniq maqsadga erishishni ta'minlaydigan mantiqiy asoslangan, tizimli boshqaruv harakatlari tizimi.
Raxbar tomonidan tuzilgan reja dasturda ko'zda tutilgan amaliy va boshqaruv faoliyatining konkretlashuvi bo'lib, qisqa muddatli yoki o'rta muddatli maqsadlar va ularga erishish yo'llarini aks ettiradi.
Rejani tuzishda rahbar maktabgacha ta'lim sifatini belgilovchi talablarga amal qiladi:
– maqsadlilik – maktabgacha ta’lim muassasasi rahbari faoliyati yo‘nalishining belgilangan maqsadga muvofiqligi;
- iqtisodiy samaradorlik - xarajatlar belgilangan maqsadlarga mos kelishi kerak;
Algoritmlashtirish - maktabgacha ta'lim muassasasi rahbariyati va xodimlari tomonidan rejani amalga oshirish ketma-ketligi;
- maksimal aniqlik - boshqaruv faoliyati rejasini tuzishning soddaligi va aniqligi va jamoaga yuklangan vazifalarni tushuntirish;
- birlik - maktabgacha ta'lim muassasasi xizmatlarining o'z faoliyatini amalga oshirishda yaxshi muvofiqlashtirilgan ishi;
- uzluksizlik - boshqaruv faoliyatini belgilangan muddatda bajarish;
Harakatlarni ahamiyatiga ko'ra farqlash - kelajakda yanada dolzarb va muhim jarayonlarni amalga oshirish.
Agar maktabgacha ta'lim muassasasi rahbari o'zining amaliy va boshqaruv faoliyatini to'g'ri tuzilgan rejaga muvofiq amalga oshirsa, u holda tashkilot maktabgacha ta'lim sohasidagi professional xodimlar uchun aniqlik, individuallik, jozibadorlikka ega bo'ladi, istiqbollar ochiladi, ta’lim imkoniyatlarini kengaytirish sohasi yaratiladi.
Rahbar o'zining boshqaruv faoliyati doirasida quyidagi boshqaruv harakatlarini amalga oshiradi:
- resurslarni taqsimlash - mablag'larni taqsimlashni nazorat qilish, kam boshqaruv qobiliyatlari va texnologik tajriba;
- maktabgacha ta'lim muassasasi rahbariyati va xodimlarining ishlab chiqilgan faoliyat rejasini tashqi muhitga moslashtirish;
- boshqaruv sub'ektlarini ichki muvofiqlashtirish - sub'ektlar, maslahatlar va rag'batlantirish usullarining to'g'ri nisbati;
- tashkiliy va strategik prognoz - maktabgacha ta'lim muassasasi rahbarining nazorati ostidagi xizmatlarni tashkil etish shakllari.
Amaliy va boshqaruv faoliyatini amalga oshirishda maktabgacha ta'lim muassasasi rahbari har xil turdagi xatolarning ko'rinishini hisobga olishi va ularni bartaraf etish choralarini ishlab chiqishi kerak.
Xatolar quyidagicha bo'lishi mumkin:
Maqsadlarning noto'g'ri taqsimlanishi;
- maqsadlarning natijadan jarayonga siljishi;
- vazifalarni farqlash uchun o'rnatishning yo'qligi;
- boshqaruv qarorlarining mantiqiy ketma-ketligi va boshqaruv harakatlarining turli tarkibiy qismlarining o'zaro bog'liqligi yo'qligi.
Maktabgacha ta'lim muassasasi rahbari o'z faoliyatini rejalashtirishda tashkilotning muvaffaqiyati va maqsadlarning birligi, mantiqiy maqbul qarorlarning qabul qilinishi bunga bog'liqligini hisobga olishi kerak.
To'g'ri ishlab chiqilgan faoliyat rejasi odamlardan umidlarning ravshanligini, rahbarning samaradorligini ta'minlaydi, maqsadlarga erishish uchun birgalikdagi sa'y-harakatlarning muvaffaqiyati uchun old shart-sharoitlarni yaratadi, boshqaruv jarayoni va shaxsiy ma'nolarni belgilaydigan mexanizmlarni ochib beradi.
Maktabgacha ta'lim muassasasi rahbarining boshqaruv faoliyatining mohiyati bir qator vazifalarni bajarishdan iborat:
1) Savodxonligi va to'g'riligi muvaffaqiyatni, aholiga ko'rsatilayotgan xizmatlar sifatini, maktabgacha ta'lim xizmatlari bozorida raqobatbardoshligini, muassasaning maqomi va nufuzini belgilaydigan muassasa faoliyatining rejalarini ishlab chiqish va uning obro'si, shuningdek, agar bu xizmatlar pullik bo'lsa va uning foydasi.
2) Tuzilgan reja, uning jihatlari va moddalarining bajarilishini nazorat qilish, ya’ni muassasaning uzluksiz ishlashini ta’minlash.
3) o'z mablag'lari etishmovchiligi bo'lgan taqdirda byudjet mablag'larini olish uchun yuqori darajadagi tashkilotlar bilan munosabatlarni saqlab turish, o'z faoliyatini amalga oshirishda O’zbekiston Respublikasi qonunchiligini (bundan buyon matnda O’zbekiston Respublikasi deb yuritiladi) bajarish va ularga rioya qilish; shuningdek, faoliyatning O’zbekiston Respublikasi qonunlarida qabul qilingan normativ-huquqiy hujjatlarga muvofiqligini nazorat qilish.
4) Kadrlarni sifatli tanlash, o'zimizning mavjud kadrlarni tayyorlash, Har bir davrda maktabgacha ta'lim muassasasining tuzilishi uning rivojlanish maqsadlariga mos kelishi kerak. Ideal holda, muassasani qayta qurishda - "bugungidek" shtatdan "ertaga shunday bo'ladi" davlatga o'tishda - birinchi navbatda reinjiniringni amalga oshirish, ya'ni kelajakdagi biznes jarayonlarini tavsiflash, aniq belgilash kerak. bo'limlarning funktsiyalari yoki yangi ijro etuvchi zanjirlar va shundan keyingina yangi tashkiliy tuzilmani yaratishga o'tadi. Qayta qurishning har bir bosqichi muassasaning tegishli tuzilmasini, shtat jadvalini, lavozim tavsiflarini talab qiladi. Tashkilotning biznes-jarayonlarini tahlil qilish va xodimlarning xarajatlarini smetalash asosida tashkiliy tuzilmani rejalashtirish qayta qurishning har bir bosqichini amalga oshirish uchun zarur shartdir.
Bo'limlar to'g'risidagi nizom, shuningdek lavozim tavsiflari imkon qadar maktabgacha ta'lim muassasasining biznes jarayonlariga mos kelishi kerak. Aks holda, barcha kamchiliklar funktsional model boshqaruv to‘liq namoyon bo‘ladi. Ta'rif ish majburiyatlari va talablar - maktabgacha ta'lim muassasasining muvaffaqiyatli rivojlanishini ta'minlashga professional yondashuvning eng muhim elementi. Muassasa uchun ishlab chiqarish faoliyatining barcha jabhalari, bo'limlarning maqsad va vazifalari, zarur kasblar, namunaviy ish va malaka talablari qayd etilgan yagona funktsiyalar ma'lumotnomalarining mavjudligi hujjatlarni tayyorlash jarayonida ijodiy bo'lishga yordam beradi. turli xil tahlillar.
Muayyan biznes jarayonlarini ta'minlaydigan ishlab chiqarish funktsiyalari va xodimlarning bo'linmalarini tahlil qilish va ushbu funktsiyalarning bo'linmalar bo'yicha kesishishini aniqlash va tashkiliy tuzilmani optimallashtirish.
Professor-o‘qituvchilarning kasbiy muvofiqligini baholash Attestatsiyadan o‘tkazish, kasbiy qayta tayyorlash va malaka oshirish kurslarida test va imtihonlardan o‘tish yo‘li bilan professor-o‘qituvchilarning ishbilarmonlik fazilatlarini (malakaviylik, mas’uliyat, ish samaradorligi va boshqalar) davriy baholash Kafedralar faoliyati samaradorligini tahlil qilish imkonini beradi. kadrlar sifati prizmasi va uning sonini optimallashtirish.Kadrlarning ishbilarmonlik fazilatlarini kasbiy guruhlar doirasidagi turli mutaxassislarning malakasini taqqoslash asosida o‘rganish mumkin. Har bir xodimning haqiqiy bilimlari miqdori uning malaka darajasini (profilini) ko'rsatadi. Ish tavsifida ko'rsatilgan talab qilinadigan bilimlar miqdori xodimga qo'yiladigan talablar darajasini (profilini) belgilaydi. Maktabgacha ta'lim muassasasi xodimlarining kasbiy muvofiqligini baholash har bir xodimning talablari va malakasi darajalarini (profillarini) taqqoslashga asoslanadi. Yaroqlilik koeffitsientidan foydalangan holda bitta professional guruh doirasidagi jamoaning kasbiy yaroqliligini baholash uning sifat xususiyatlarini yaxshilashga qaratilgan tegishli chora-tadbirlarni ishlab chiqish uchun asos bo'lib xizmat qiladi (o'qitish, almashtirish, qisqartirish va boshqalar).
Kerakli sifatni (ballar bilan o'lchangan va ish tavsifida belgilangan) va haqiqiy (kadrlar sifati bo'yicha tadqiqotlar natijalaridan olingan) hisobga olgan holda xodimning yaroqlilik koeffitsientini hisoblash metodologiyasini ishlab chiqqandan so'ng, rahbar. maktabgacha ta'lim muassasasi boshqarish imkoniyatiga ega bo'ladi sifatli tarkibi kasbiy guruhlar, bo'limlar, filiallardagi xodimlar.
Butun muassasa bo‘ylab turli bo‘limlar xodimlarining ishbilarmonlik fazilatlarini taqqoslash boshqaruv qarorlarini qabul qilish uchun asos bo‘lib xizmat qiladi, masalan, tarmoq rahbarlarini o‘zgartirish, xodimlar bilan ishlashda rahbariyatga yordam berish, nazorat faoliyatini kuchaytirish.
Xodimlar sifatini tahlil qilish mavjud tashkiliy tuzilma va umuman boshqaruv tizimining samaradorligini baholashga yordam beradi.
Shunday qilib, xodimlarning sifatini baholash natijalari xodimlar bilan ishlashning quyidagi yo'nalishlari uchun asos bo'lib xizmat qiladi:
Kasbiy ta'lim. Maktabgacha ta’lim muassasalari pedagoglari va boshqa mutaxassislarini, ayniqsa, zamonaviy jadal rivojlanayotgan yo‘nalishlarda uzluksiz o‘qitish, muassasaga bozor o‘zgarishlariga o‘z vaqtida javob qaytarish va o‘z biznesini, shu jumladan, jamiyatga ta’lim xizmatlarini amalga oshirishni to‘g‘rilash imkonini beradi. Muayyan bilim yo'nalishlari bo'yicha talab qilinadigan darajadan past bo'lgan haqiqiy bahoga ega bo'lgan xodimlarni tezda aniqlash kalendar-tematik rejani, o'z-o'zini o'qitish ishlarini to'g'ri shakllantirishga, o'quv byudjetini aniqlashga va asoslashga yordam beradi. Nima va kimga o'rgatish kerakligini tushunmasdan turib, kasbiy ta'limni samarali olib borish mumkin emas;
Rahbar muassasani o'z O’zbekiston Respublikasi qonunchiligiga muvofiq boshqaradi. Muassasaning tizimli o'quv (o'quv-tarbiyaviy) va ma'muriy-xo'jalik (ishlab chiqarish) ishlarini ta'minlaydi.
Muassasani rivojlantirish strategiyasi, maqsad va vazifalarini belgilaydi, uning ishini dasturiy rejalashtirish bo‘yicha qarorlar qabul qiladi. Muassasa kengashi va jamoat tashkilotlari bilan birgalikd muassasaning rivojlanish dasturlari, o‘quv rejalari, kurslari, fanlari, yillik o‘quv kalendar jadvallari, muassasa Ustavi va ichki tartib qoidalari va boshqalarni ishlab chiqadi, tasdiqlaydi va amalga oshiradi.
Muassasa boshqaruv tuzilmasini, shtat jadvalini belgilaydi. Ilmiy, o'quv, uslubiy, ma'muriy, moliyaviy, iqtisodiy va boshqa masalalarni hal qiladi. Muassasaning tarkibiy bo'linmalari, pedagogik va boshqa xodimlarining ishini rejalashtiradi, muvofiqlashtiradi va nazorat qiladi.
Pedagogik kadrlarni tanlash, tanlash va joylashtirishni amalga oshiradi. Xodimlarning mehnat majburiyatlarini belgilaydi, ularning kasbiy mahoratini oshirish uchun sharoit yaratadi.
Xodimlarning ijodiy tashabbusini rag'batlantiradi va rag'batlantiradi, jamoada qulay ma'naviy va psixologik muhitni saqlaydi. Talabalar (o'quvchilar) kontingentini shakllantiradi, ularning ijtimoiy himoyasini ta'minlaydi.
U etim bolalar va ota-ona qaramog'isiz qolgan bolalarning davlat vasiysi (vasiysi) hisoblanadi, ularning qonuniy huquq va manfaatlarini (shaxsiy, mulkiy, uy-joy, mehnat va boshqalar) himoya qiladi. Ularni saqlab qolish uchun sharoit yaratish choralarini ko'radi oilaviy aloqalar. Mahalliy davlat hokimiyati organlari, korxona va tashkilotlar, aholi, ota-onalar (ularning o‘rnini bosuvchi shaxslar) bilan samarali hamkorlik va hamkorlikni ta’minlaydi. O'qituvchilar (pedagogik), psixologik tashkilotlar va metodik birlashmalarning faoliyatini targ'ib qiladi.
Davlat, shahar, jamoat va boshqa organlar, muassasalarda maktabgacha ta'lim muassasalarini vakil qiladi. O'quv-moddiy bazasini hisobga olishni, saqlashni va to'ldirishni, sanitariya-gigiyena rejimi va mehnatni muhofaza qilish qoidalariga rioya qilishni, hujjatlarni hisobga olish va saqlashni ta'minlaydi.
O'quv jarayonining o'quv rejasi va jadvaliga muvofiq ta'lim dasturlarini amalga oshirish, bitiruvchilarning ta'lim sifati, hayoti va sog'lig'i, talabalar (o'quvchilar) va muassasa xodimlarining huquq va erkinliklariga rioya etilishi uchun javobgardir. Rahbar O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasini bilishi kerak; O’zbekiston Respublikasi qonunlari; O’zbekiston Respublikasi hukumati va federal ta'lim organlarining talabalarni (o'quvchilarni) o'qitish va tarbiyalash bo'yicha qarorlari; Bola huquqlari to'g'risidagi konventsiya; pedagogika, zamonaviy psixologik-pedagogik fan va amaliyot yutuqlari; shaxs psixologiyasi va differentsial psixologiya; fiziologiya, gigiena asoslari; ta'lim tizimini boshqarish nazariyasi va uslublari; iqtisodiyot, huquq, sotsiologiya asoslari; muassasaning moliyaviy-xo'jalik faoliyatini tashkil etish; ma'muriy, mehnat va tadbirkorlik qonunchiligi; mehnatni muhofaza qilish, xavfsizlik va yong'indan himoya qilish qoidalari va qoidalari.
Rahbar ota-onalar bilan yaqin aloqada bo'lishi kerak, chunki bu uning boshqaruv faoliyati bilan bevosita bog'liq.
Ota-onalar birinchi tarbiyachilardir. Ular jismoniy, axloqiy va asoslarini yaratishga majburdirlar intellektual rivojlanish erta bolalik davridagi bolaning shaxsiyati.
O’zbekiston Respublikasi erta yoshdagi bolalarni tarbiyalashda moddiy va moddiy yordamni kafolatlaydi, aholining barcha qatlamlari uchun maktabgacha ta'lim muassasasining ta'lim xizmatlaridan foydalanish imkoniyatini ta'minlaydi.
Bolalarni tarbiyalash uchun maktabgacha yosh, ularning jismoniy va ruhiy salomatligini muhofaza qilish va mustahkamlash, shaxsiy qobiliyatlarini rivojlantirish va ushbu bolalarning rivojlanish buzilishlarini zarur tuzatish, oilaga yordam berish uchun maktabgacha ta'lim muassasalari tarmog'i faoliyat yuritadi.
Maktabgacha ta'lim muassasasi va ota-onalar (qonuniy vakillar) o'rtasidagi munosabatlar ular o'rtasidagi shartnoma bilan tartibga solinadi, bu tomonlarning qonun hujjatlarida belgilangan huquqlarini cheklab qo'yishi mumkin emas.
Mahalliy hokimiyat organlari maktabgacha yoshdagi bolalarni uyda tarbiyalayotgan oilalarga uslubiy, diagnostika va maslahat yordamini tashkil qiladi va muvofiqlashtiradi.
Raxbar quyidagi huquqlarga ega:
Muassasa boshqaruv tuzilmasini, shtat jadvalini belgilaydi. Ilmiy, o'quv, uslubiy, ma'muriy, moliyaviy, iqtisodiy va boshqa masalalarni hal qiladi. Muassasaning tarkibiy bo'linmalari, pedagogik va boshqa xodimlarining ishini rejalashtiradi, muvofiqlashtiradi va nazorat qiladi.
Pedagogik kadrlarni tanlash, tanlash va joylashtirishni amalga oshiradi. Xodimlarning mehnat majburiyatlarini belgilaydi, ularning kasbiy mahoratini oshirish uchun sharoit yaratadi.
Xodimlarning ijodiy tashabbusini rag'batlantiradi va rag'batlantiradi, jamoada qulay ma'naviy va psixologik muhitni saqlaydi. Talabalar (o'quvchilar) kontingentini shakllantiradi, ularning ijtimoiy himoyasini ta'minlaydi.
U etim bolalar va ota-ona qaramog'isiz qolgan bolalarning davlat vasiysi (vasiysi) hisoblanadi, ularning qonuniy huquq va manfaatlarini (shaxsiy, mulkiy, uy-joy, mehnat va boshqalar) himoya qiladi. Ularni saqlab qolish uchun sharoit yaratish choralarini ko'radi oilaviy aloqalar. Mahalliy davlat hokimiyati organlari, korxona va tashkilotlar, aholi, ota-onalar (ularning o‘rnini bosuvchi shaxslar) bilan samarali hamkorlik va hamkorlikni ta’minlaydi. O'qituvchilar (pedagogik), psixologik tashkilotlar va metodik birlashmalarning faoliyatini targ'ib qiladi.
O’zbekiston Respublikasi qonunchiligi bilan ruxsat etilgan jamoat (shu jumladan bolalar va yoshlar) tashkilotlarining faoliyatini tartibga soladi.
Byudjetdan ajratiladigan mablag‘lardan, shuningdek, boshqa manbalar mablag‘laridan oqilona foydalanishni ta’minlaydi.
Davlat, shahar, jamoat va boshqa organlar, muassasalarda maktabgacha ta'lim muassasalarini vakil qiladi. O'quv-moddiy bazasini hisobga olishni, saqlashni va to'ldirishni, sanitariya-gigiyena rejimi va mehnatni muhofaza qilish qoidalariga rioya qilishni, hujjatlarni hisobga olish va saqlashni ta'minlaydi.
O'quv jarayonining o'quv rejasi va jadvaliga muvofiq ta'lim dasturlarini amalga oshirish, bitiruvchilarning ta'lim sifati, hayoti va sog'lig'i, talabalar (o'quvchilar) va muassasa xodimlarining huquq va erkinliklariga rioya etilishi uchun javobgardir. Bola huquqlari to'g'risidagi konventsiya; pedagogika, zamonaviy psixologik-pedagogik fan va amaliyot yutuqlari; shaxs psixologiyasi va differentsial psixologiya; fiziologiya, gigiena asoslari; ta'lim tizimini boshqarish nazariyasi va uslublari; iqtisodiyot, huquq, sotsiologiya asoslari; muassasaning moliyaviy-xo'jalik faoliyatini tashkil etish; ma'muriy, mehnat va tadbirkorlik qonunchiligi; mehnatni muhofaza qilish, xavfsizlik va yong'indan himoya qilish qoidalari va qoidalari.
Rahbar ota-onalar bilan yaqin aloqada bo'lishi kerak, chunki bu uning boshqaruv faoliyati bilan bevosita bog'liq.
Ota-onalar birinchi tarbiyachilardir. Ular jismoniy, axloqiy va asoslarini yaratishga majburdirlar intellektual rivojlanish erta bolalik davridagi bolaning shaxsiyati.
Davlat erta yoshdagi bolalarni tarbiyalashda moddiy va moddiy yordamni kafolatlaydi, aholining barcha qatlamlari uchun maktabgacha ta'lim muassasasining ta'lim xizmatlaridan foydalanish imkoniyatini ta'minlaydi.
Bolalarni tarbiyalash uchun maktabgacha yosh, ularning jismoniy va ruhiy salomatligini muhofaza qilish va mustahkamlash, shaxsiy qobiliyatlarini rivojlantirish va ushbu bolalarning rivojlanish buzilishlarini zarur tuzatish, oilaga yordam berish uchun maktabgacha ta'lim muassasalari tarmog'i faoliyat yuritadi.
Maktabgacha ta'lim muassasasi va ota-onalar (qonuniy vakillar) o'rtasidagi munosabatlar ular o'rtasidagi shartnoma bilan tartibga solinadi, bu tomonlarning qonun hujjatlarida belgilangan huquqlarini cheklab qo'yishi mumkin emas.
Mahalliy hokimiyat organlari maktabgacha yoshdagi bolalarni uyda tarbiyalayotgan oilalarga uslubiy, diagnostika va maslahat yordamini tashkil qiladi va muvofiqlashtiradi.
Raxbar quyidagi huquqlarga ega:
Xodimlarni o'zlarining boshqaruv tizimiga muvofiq ishga olish va ishdan bo'shatish, shu bilan birga ishga qabul qilinadigan xodimlar maktabgacha ta'lim muassasalari o'qituvchilariga qo'yiladigan talablarga javob berishi kerak;
Maktabgacha ta'lim muassasasi uchun shaxsiy rivojlanish va takomillashtirish dasturini tanlash;
maktabgacha ta’lim muassasasi faoliyatini takomillashtirish bo‘yicha turli tadbirlarni amalga oshirish;
Mutaxassislarning ko'rsatmalariga muvofiq ta'lim jarayonining yangi usullarini ishlab chiqish va qo'llash.
Zamonaviy sharoitda maktabgacha ta'lim muassasasi rahbarining strategiyasi.
Zamonaviy maktabgacha ta'lim muassasasini rivojlantirishning zarur shartlaridan biri bu maktabgacha ta'lim muassasasining rivojlanish yo'llari rahbarining strategik qarashidir.
Umumiy strategiya davlat, jamiyat, ta'sischi tomonidan belgilanadi va har bir muassasaning, shu jumladan bolalar bog'chasining strategiyasini aniqlashning boshlang'ich nuqtasidir. Umumiy strategiyadan kelib chiqqan holda, maktabgacha ta'lim muassasasi rahbari madaniy, iqtisodiy, ijtimoiy rivojlanish o'z mintaqasi, o'zi rahbarlik qiladigan muassasa rivojlanishining aniq yo'llarini ishlab chiqadi. Maktabgacha ta'lim muassasasi rahbarining milliy, mintaqaviy vazifalarni maktabgacha ta'lim muassasasini rivojlantirish yo'llari haqidagi o'z g'oyasi bilan birlashtirish qobiliyati boshqaruv faoliyatida birinchi o'ringa chiqadi. Bunday holda, strategiya tanlangan ko'rsatkichlar va resurslarni samarali taqsimlash asosida belgilangan boshqaruv maqsadlariga erishish uchun zarur bo'lgan harakatlarning umumlashtiruvchi modeli sifatida tushuniladi. Strategiya - bu muassasa rivojlanishining asosiy maqsadiga erishish uchun muammolar va resurslarning ustuvor yo'nalishlarini belgilaydigan umumiy harakatlar dasturi.
Strategik menejment rahbarning rivojlanish maqsadlarini, konturlarini aniq shakllantirish qobiliyatini o'z ichiga oladi umumiy dastur ularga erishish, asosiy muammolarni aniqlash, zarur tuzatishlar kiritish imkoniyatini ta'minlash, ta'sir qilishning turli usullaridan foydalanish. Strategik menejmentning asosiy elementlari strategik menejmentning bo'limlari, muassasaning ko'lami, bosqichlari. hayot sikli muassasalar, rivojlanish strategiyalarining turlari, bozordagi raqobatdosh o‘rni, ta’lim xizmatlarini segmentatsiyasi. Boshqaruv strategiyasi federal (shtat) va mintaqaviy ta'lim organlarining asosiy tamoyillarini, shuningdek, ma'lum bir bolalar bog'chasining o'ziga xosligini va uning rahbarining individualligini hisobga olgan holda quriladi.
Maktabgacha ta'lim muassasasining o'z-o'zini moliyalashtirishni nazarda tutuvchi avtonom muassasa maqomiga ega bo'lishi uni rivojlantirish va moslashtirishni talab qiladi. yangi strategiya ijro intizomini buzmagan holda rivojlanish zaxiralarini ijodiy izlashni rag'batlantirish imkonini beradigan institutni rivojlantirish. Bunday holda, strategik rejalashtirish birinchi o'ringa chiqadi.
Maktabgacha ta'lim muassasasi rahbari muassasaning rivojlanish maqsadlarini aniq shakllantirishi, asosiy muammolarni aniqlashi va tahlil qilishi, asosiy maqsadlarga erishish yo'llari va zaxiralarini aniqlashi, uning samarali ishlashini ta'minlash uchun bolalar bog'chasining ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishini bashorat qilishi kerak. kelajakda ishlash.
Shunday qilib, maktabgacha ta'lim muassasalarini rivojlantirish strategiyasini ishlab chiqish bolalar bog'chasining byudjet muassasasi sifatida avtonom maqomga o'tishi sharoitida ustuvor ahamiyatga ega.
Maktabgacha ta'lim muassasasining sharoitlarga o'tishi avtonom mavjudlik tegishli xodimlarni ta'minlashni talab qiladi, chunki nafaqat yangi shtat birliklari, balki boshqaruv jamoasining harakatlarini ma'lum bir yo'naltirish, shuningdek, bolalar bog'chasining har bir xodimining funktsiyalarini kengaytirish kerak bo'ladi. Strategik rejalashtirish sharoitida alohida o'rin tutadigan moliyaviy-iqtisodiy tuzilmani (buxgalter, uning o'rinbosarlari, kassir) va rejalashtirish-iqtisodiy bo'limini yaratishni ko'rib chiqish kerak. Boshqacha qilib aytganda, muassasa vakolatli moliyaviy xizmatga ega bo'lishi kerak.
Yangi sharoitlarda ishlash o'qituvchilar va xizmat ko'rsatuvchi xodimlarni tayyorlash va qayta tayyorlashni, ularni ma'lum bir psixologik jihatdan qayta tiklashni o'z ichiga oladi. Maktabgacha ta'lim muassasasining butun jamoasi va uning har bir a'zosi bozor sharoitida ta'lim xizmati talab ob'ektiga aylanishi kerak bo'lgan mahsulot ekanligini tushunishi kerak va bu ko'p jihatdan tarbiyachilar va boshqa xodimlarning ish sifatiga bog'liq.
Avtonom maktabgacha ta'lim muassasasini boshqarishning zamonaviy moddiy-texnika bazasini (MTB) yaratish kabi jihatini e'tiborsiz qoldirmaslik kerak. MTBni sifat jihatidan yaxshilash bilan bir qatorda yangi shtat birliklari uchun alohida binolar ajratish masalasini hal qilish kerak.
Maktabgacha ta'lim muassasasini avtonom maqomga o'tish sharoitida boshqarishni takomillashtirish rahbarning o'zini o'zi takomillashtirishsiz mumkin emas. Raxbar uchun o'z-o'zini tarbiyalashning yaxshi o'ylangan tizimi bolalar muassasasi- boshqaruvni takomillashtirish bo'yicha barcha ishlarning asosiy yo'nalishlaridan biri. Bugungi kunda rahbardan nafaqat pedagogika va psixologiya (maktabgacha ta'lim), balki huquqiy va iqtisodiy savodxonlik sohasida ham ko'p bilim talab etiladi. Buning sababi, avtonom maktabgacha ta'lim muassasasi direktoriga yangi sharoitlarda bolalar muassasasining hayoti va rivojlanishini ta'minlaydigan turli xil moliyaviy oqimlarni boshqarish funktsiyalari yuklangan. Boshqaruvchilik munosabatlarining psixologik asoslarini bilishga, jamoada ishlash qobiliyatiga bo'lgan ehtiyoj ham ortib bormoqda, mas'uliyatni topshirish amaliyotining ahamiyati ortib bormoqda.
Maktabgacha ta’lim muassasalari faoliyati va rivojlanishining yangi sharoitlari ham ushbu muassasalarni boshqarishning yangi usullarini talab qiladi. Yakuniy natija rahbarning professionalligiga bog'liq bo'ladi. Maktabgacha ta'lim muassasasi rahbariga o'zini tayyorlash va jamoani muqarrar o'zgarishlarga tayyorlash uchun qanday ko'nikmalar zarurligini aniqlash uchun Lyulikova EV tomonidan taklif qilingan sxema yordam beradi, bu muassasa rahbarining kasbiy mahoratining tuzilishini aniq ko'rsatib beradi. , shu jumladan, bolalar bog'chasi, boshqaruv faoliyatining eng murakkab turini amalga oshirish uchun zarur - tashkiliy o'zgarishlarni amalga oshirish.
Yangi sharoitlarda ishlash o'qituvchilar va xizmat ko'rsatuvchi xodimlarni tayyorlash va qayta tayyorlashni, ularni ma'lum bir psixologik jihatdan qayta tiklashni o'z ichiga oladi. Maktabgacha ta'lim muassasasining butun jamoasi va uning har bir a'zosi bozor sharoitida ta'lim xizmati talab ob'ektiga aylanishi kerak bo'lgan mahsulot ekanligini tushunishi kerak va bu ko'p jihatdan tarbiyachilar va boshqa xodimlarning ish sifatiga bog'liq.
MTBni sifat jihatidan yaxshilash bilan bir qatorda yangi shtat birliklari uchun alohida binolar ajratish masalasini hal qilish kerak.
Maktabgacha ta'lim muassasasini avtonom maqomga o'tish sharoitida boshqarishni takomillashtirish rahbarning o'zini o'zi takomillashtirishsiz mumkin emas. Raxbar uchun o'z-o'zini tarbiyalashning yaxshi o'ylangan tizimi bolalar muassasasi- boshqaruvni takomillashtirish bo'yicha barcha ishlarning asosiy yo'nalishlaridan biri. Bugungi kunda rahbardan nafaqat pedagogika va psixologiya (maktabgacha ta'lim), balki huquqiy va iqtisodiy savodxonlik sohasida ham ko'p bilim talab etiladi. Buning sababi, avtonom maktabgacha ta'lim muassasasi direktoriga yangi sharoitlarda bolalar muassasasining hayoti va rivojlanishini ta'minlaydigan turli xil moliyaviy oqimlarni boshqarish funktsiyalari yuklangan. Bu vazifani engish uchun rahbar O’zbekiston Respublikasi qonunchilik bazasini yaxshi bilishi kerak , moliyaviy, soliq va boshqaruv hisobi masalalarida malakali bo'lish, moliyani uzoqni ko'ra bila olish kerak. Ishbilarmonlik munosabatlarining psixologik asoslarini bilishga, jamoada ishlash qobiliyatiga bo'lgan ehtiyoj ham ortib bormoqda, mas'uliyatni topshirish amaliyotining ahamiyati ortib bormoqda.
Maktabgacha ta’lim muassasalari faoliyati va rivojlanishining yangi sharoitlari ham ushbu muassasalarni boshqarishning yangi usullarini talab qiladi. Yakuniy natija rahbarning professionalligiga bog'liq bo'ladi. Maktabgacha ta'lim muassasasi rahbariga o'zini tayyorlash va jamoani muqarrar o'zgarishlarga tayyorlash uchun qanday ko'nikmalar zarurligini aniqlash uchun E.V.Lyulikova tomonidan taklif qilingan sxema yordam beradi, ta’lim muassasa rahbarining kasbiy mahoratining tuzilishini aniq ko'rsatib beradi. Shu jumladan, bolalar bog'chasi, boshqaruv faoliyatining eng murakkab turini amalga oshirish uchun zarur - tashkiliy o'zgarishlarni amalga oshirishi ko’rsatilgan.
Zamonaviy bolalar bog'chasi rahbari uchun boshqaruv vazifalari va malaka talablari doirasi bugungi kunda juda keng amaliy vazifalar amalga oshirilmoqda. Maktabgacha ta'lim muassasasi rahbarining vazifalari:
qonunlar va boshqa normativ-huquqiy hujjatlarga, ta’lim muassasasi ustaviga muvofiq ta’lim muassasasiga rahbarlikni amalga oshirish;
ta'lim muassasasining tizimli o'quv-ma'muriy (ishlab chiqarish) ishini ta'minlash;
federal davlat ta'lim standarti, federal davlat talablari bajarilishini ta'minlash; O’zbekiston Respublikasi qonunlarida belgilangan tartibda tarbiyalanuvchilar kontingentini shakllantirish, o'quv jarayonida ularning hayoti va sog'lig'ini himoya qilishni ta'minlash, ularning va ta'lim muassasasi xodimlarining huquq va erkinliklariga rioya qilish;
Maktabgacha ta'lim muassasalarini rivojlantirish strategiyasi, maqsad va vazifalarini belgilash, uning ishini rejalashtirish, o'quv jarayoni sharoitlariga, ta'lim dasturlariga, ta'lim muassasasi faoliyati natijalariga va ta'lim sifatiga qo'yiladigan talablarga rioya etilishini, ishtirok etishini ta'minlash. turli dastur va loyihalarda ta’lim muassasasida ta’lim sifatini doimiy ravishda oshirish;
maktabgacha ta’lim muassasalarida o‘quvchilarning ta’lim sifatini baholashda xolislikni ta’minlash;
ta’lim muassasasi kengashi va jamoat tashkilotlari bilan birgalikda maktabgacha ta’lim muassasalarini rivojlantirish dasturlari, ta’lim dasturlari, muassasa ustavi va ichki mehnat qoidalarini ishlab chiqadi, tasdiqlaydi va amalga oshiradi;
Innovatsiyalarni joriy etish uchun shart-sharoit yaratish, maktabgacha ta’lim muassasalarining muassasa faoliyatini takomillashtirish va ta’lim sifatini oshirishga qaratilgan tashabbuslarini shakllantirish va amalga oshirishni ta’minlash, jamoada qulay ma’naviy-ruhiy muhitni saqlash.
Maktabgacha ta'lim muassasasi rahbari o'z vakolatlari doirasida byudjet mablag'larini tasarruf etishi, ulardan foydalanish samaradorligi va samaradorligini ta'minlashi, shuningdek belgilangan mablag'lar doirasida mehnatga haq to'lash fondini shakllantirish, uni asosiy va rag'batlantirishga ajrata olishi kerak. qismlar.
Maktabgacha ta'lim muassasasi rahbari, shuningdek, quyidagilarga majburdir:
Ta’lim muassasasining tuzilmasi va shtat jadvalini tasdiqlaydi;
maktabgacha ta’lim muassasasining ustaviga muvofiq kadrlar, ma’muriy, moliyaviy, xo‘jalik va boshqa masalalarni hal etish;
Xodimlarning uzluksiz kasbiy rivojlanishi uchun sharoit yaratish;
Muayyan darajani ta'minlang ish haqi ta'lim muassasasi xodimlariga, shu jumladan rag'batlantirish qismini (nafaqalar, rasmiy ish haqiga qo'shimcha to'lovlar, xodimlarning ish haqi stavkalari), jamoa shartnomasida, ichki mehnat qoidalarida, mehnat shartnomalarida belgilangan muddatlarda xodimlarga to'lanadigan ish haqini to'liq to'lash. ;
Mehnat sharoitlari xavfsizligini ta'minlash choralarini ko'rish.
Zamonaviy rahbar xodimlarni sifatli mehnatga rag'batlantirishni, shu jumladan ularni moddiy rag'batlantirish asosida, ta'lim muassasasida ishning nufuzini oshirish, boshqaruvni ratsionalizatsiya qilishni rivojlantirish va mehnatni kuchaytirishga qaratilgan chora-tadbirlarni ishlab chiqish va amalga oshirishni ta'minlashga chaqiriladi. intizom. U ta'lim muassasasini boshqarishda xodimlarning ishtirokini ta'minlaydigan shart-sharoitlarni yaratishi kerak. Maktabgacha ta'lim muassasasi rahbari quyidagilarga majburdir:
- fikr-mulohazalarni hisobga olgan holda, mehnat qonunchiligi normalarini o'z ichiga olgan, shu jumladan mehnatga haq to'lash tizimini o'rnatish to'g'risidagi ta'lim muassasasining mahalliy normativ hujjatlarini qabul qilish. vakillik organi ishchilar;
- tarkibiy bo'linmalar, pedagogik va boshqa bolalar bog'chasi xodimlarining ishini rejalashtirish, muvofiqlashtirish va nazorat qilish;
- davlat hokimiyati organlari, mahalliy davlat hokimiyati organlari, korxonalar, tashkilotlar, jamoatchilik, ota-onalar (ularning o‘rnini bosuvchi shaxslar), fuqarolar bilan samarali hamkorlik va hamkorlikni ta’minlash;
- davlat, shahar, jamoat va boshqa organlar, muassasalar va tashkilotlarda ta'lim muassasasi nomidan vakillik qiladi;
- pedagogik, psixologik tashkilotlar va metodik birlashmalar, jamoat tashkilotlari faoliyatiga ko‘maklashish;
moddiy-texnika bazasini hisobga olishni, saqlanishini va to'ldirilishini, sanitariya-gigiyena rejimi va mehnatni muhofaza qilish qoidalariga rioya etilishini, hujjatlarni hisobga olish va saqlashni ta'minlash, qonun hujjatlarida nazarda tutilgan tadbirlarni amalga oshirish uchun qo'shimcha moliyaviy va moddiy resurslarni jalb qilish; maktabgacha ta’lim muassasasining ustavi, shuningdek ta’sischiga moliyaviy va moddiy resurslarning tushumi, sarflanishi to‘g‘risida yillik hisobot va umuman ta’lim muassasasi faoliyati to‘g‘risida ommaviy hisobot taqdim etish;
- mehnatni muhofaza qilish qoidalariga rioya qilish va yong'in xavfsizligi.
Bugungi kunda maktabgacha ta'lim muassasasi rahbarining malakasiga qo'yiladigan talablar ham o'zgardi:
"Davlat va munitsipal boshqaruv", "Menejment", "Xodimlarni boshqarish" yo'nalishlari bo'yicha oliy kasbiy ma'lumot va pedagogik ish tajribasi kerak. lavozimlarida kamida 5 yil yoki davlat va munitsipal boshqaruv sohasida yoki boshqaruv va iqtisod sohasida oliy kasbiy ta’lim va qo‘shimcha kasbiy tayyorgarlik hamda o‘qituvchilik yoki rahbarlik lavozimlarida kamida 5 yil ish staji.
Rahbarning kasbiy mahorati o'z-o'zidan paydo bo'lishi mumkin emasligi aniq: bu nafaqat kasbiy ta'lim, balki o'z-o'zini rivojlantirish va takomillashtirish bo'yicha chuqur va izchil ishning natijasidir.