O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi xorazm viloyati kasbiy ta’limni rivojlantirish va muvofiqlashtirish hududiy boshqarmasi tuproqqal’a tumani kasb hunar maktabi payvandlovchi guruh o’quvchisi ning Mavzu

Ship choklarni payvandlash.

Payvandlash to‘g‘rilagichi – o‘zgaruvchan tokning uch fazali tarmog‘i energiyasini yoy bilan payvandlashda foydalanish uchun to‘g‘rilangan tok energiyasiga o‘zgartiruvchi statik o‘zgartirgichidir.
Payvandlash to‘g‘rilagichi quyidagi asosiy qismlardan tash kil topgan: kuchlanish transformatori – tarmoq kuchlanishini ta’minlash manbayining salt yurish kuchlanishigacha pasaytirish uchun, yarim o‘tkazgichlar elementlarining bloki – o‘zgaruvchan tokni to‘g‘rilash uchun, stabillashtiruvchi drossel – to‘g‘rilangan tokning pulsatsiyasini kamaytirish uchun. To‘g‘rilagich bloki ya rimo‘tkazgichlar elementlarining jamlanmasini tashkil etadi, ular maxsus sxema bo‘yicha ulangan. Yarimo‘tkazgichlar element larining afzallik tomoni shundaki, ular tokni faqat bir yo‘nalish bo‘yicha o‘tkazadilar, natijada tok kuchi o‘zgarmas (to‘g‘rilangan) bo‘ladi. Bunday elementlar ventili effektga egadirlar, chunki tok bir yo‘nalish
bo‘yicha o‘tadi. Ular yarimo‘tkazgichli ventillar deb ataladi. Ular boshqariladigan

– tiristorlar va boshqarilmaydigan – diodlarga ajratiladi.

Kremniyli boshqarilmaydigan ventil-diod uchun material sifa tida yupqa kremniyli plastinka (katod) ishlatiladi, uning ikkinchi tomoni (anod)ga yupqa qilib aluminiy qoplangan bo‘ladi (5.9-rasm, b). Ikki yarimo‘tkazgichlarning bevosita tutashuvi natijasi da o‘tuvchi qatlam (P) hosil bo‘ladi. U o‘z navbatida bir yo‘na lish bo‘yicha (anoddan A katodga K) tokni osongina o‘tkazadi va deyarli tokni orqaga o‘tkazmaydi. Ushbu kremniyli disk diod konstruksiyasini tashkil etad
Qirrаlаrni tаyyorlаsh pаyvаnd birikmаni turigа nisbаtаn

Pаyvаnd

birikmа turi

Qirrаlаrni

tаyyorlаsh
gеоmеtrik
shаkli

Uchmа-uch

Tаvrli

Ustmа-ust

Burchаkli

Qirrаlаrni pаyvаndlаshgа tаyyorlаsh gеоmеtrik shаkllаrining elеmеntlаri chоkning оchilish burchаgi^ ; pаyvаndlаnаyotgаn qirrаlаr оrаsidаgi оrаliq а; qirrаlаrning o‘tmаslаngаn mаsоfаsi s2; yo‘g‘оnligidа fаrq bo‘lgаn listlаrni pаyvаndlаshdа listni qiya qirqish uzunligi h; qirrаlаrning bir-birigа nisbаtаn surilishidir.