O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi xorazm viloyati kasbiy ta’limni rivojlantirish va muvofiqlashtirish hududiy boshqarmasi tuproqqal’a tumani kasb hunar maktabi payvandlovchi guruh o’quvchisi ning Mavzu

Uchma-uch choklarni payvandlash (raqamlar bilan chok qatlamlarini yotqizish tartibi ko’rsatilgan): a) bir qailamli, b), d) ko‘p qatlamli.

Chok tubini oldindan uyulib qolgan Qo‘lda yoyli Payvandlash grat (Qo‘lda yoyli Payvandlash-shlak tomchilari) va shlakdan tozalab turib, birikmaning orqa tomonidan payvand chok yotqizish tavsiya ctiladi. Ba’zan chokning orqa to moniga qalinligi 2-3 mm po`latdan taglik qo‘yiladi. Bunday hollarda chok tubi Qo‘lda yoyli Payvandlashini erishidan xavfsiramasdan payvandlash tokini normal tok qiymatidan 20-30% oshirish mumkin. Chok valigini yotqizishda po`lat taglik unga payvandlanib, buyumning konstruksiyasi va ishlatilishi bunga imkon bersa, payvandlangan holicha qoldiriladi.

Mas’uliyatli konstruksiyalarda chok tubi orqa tomondan ham payvandlanadi. Payvandlashdan oldin bo`lishi mumkin bo`lgan nuqsonlar, ya‘ni chala payvandlangan va darz ketgan joylarini yo'qotish uchun chok tubining metali oldindan zubilo bilan kcsiladi yoki yuza keskichi bilan eritiladi.

Bir nccha qatlamdan iborat chok hosil qilib uchma-uch pay-vandlashda dastlab chok tubi diametri 4-5 mm elektrod bilan pay-vandlanadi. so‘ngra diametri kattaroq elektrodlar bilan kcyingi qatlamlar eritib yotqiziladi; keyingi qatlam valiklari kengroq bo`ladi. Navbatdagi qatlamlarni eritib yotqizishdan oldin avvalgi qatlamlarning sirti shlak va kuyindilardan tozalanadi. Payvandlashda Qo‘lda yoyli ayvandlash chetlarini eritish va payvandlash kratcrlarini yaxshilab payvandlash, chokda shlakli qatlamlar bolishiga yo`l qo'ymaslik zarur.

Chctlari X-simon ishlab tayyorlangan choklar chctlari V-simon ish langan choklar singari payvandlanadi.

Yuqorigi qatlamlarni eritib yotqizishda ostki qatlam yctarli darajada qizishi va crishi uchun har qaysi qatlam qalinligi 4-5 mm dan ortiq bo`lmasligi kerak.

Ko'p qatlamli choklar uchun bir o'tishda eritib yotqizilgan Qo‘lda yoyli Payvandlash ko‘ndalang kcsimining yuzasi bilan elektrod diametri o’rtasida amalda quyidagi nisbatlar belgilangan:
Birinchi o’tish uchun (chok tubini payvandlash):
F₁=(6-8)d_el
keyingi marta o’tishlar uchun
F_k=(8-12)d_el
bu ycrda: F₁ - birinchi o’tishda chok kcsimining vuzasi. mm²: F_k - keyingi
o’tishlarda chok kcsimining yuzasi. mm^:. d_el - elektrod simining diametri. mm.

Burchak choklarni payvandlash. Burchak choklarni payvandlashda suyuq Qo‘lda yoyli Payvandlash pastki tekislikka oqib tushishga intiladi. Shuning uchun ham bunday choklarni pastki holatda. yaxshisi novsimon ko’rinishda pawandlash kerak. Buyumni esa shlak yoy oldidagi Qo‘lda yoyli Payvandlashga oqib tushmaydigan qilib joylash zarur (2.4.6-я rasm).

Lekin detalni hamma vaqt ham zarur holatda o’rnatib bo`lmaydi. Ostki tckisligi gorizontal joylashgan burchak chokni payvandlashda burchak uchi yoki chetlaridan biri chala payvandlanishi mumkin. Pawandlash vertikal tunukadan boshlansa, ostki tunuka chala payvandlanishi mumkin.