O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi
Н диалектида чиқиш келишиги қандай бo’лган?
Download 0,8 Mb.
|
Majmua Qadimgi turkiy til
- Bu sahifa navigatsiya:
- Тегит сo’зи…
III- kurs talabalari uchun “Qadimgi turkiy til”fanidan test savollari. 1. O’zbek tili qaysi til o ilasiga mansub? A) mo’g’ul V) kores S) oltoy
D) turk 2. Oltoy bobo til dastlab qanday tillarga ajralgan? A) turk - mo’g’ul, kores V) tungiz - manjur, yapon S) turk - manjur, mo’g’ul D) tungiz - manjur, turk - mo’g’ul 3. Miloddan avvalgi III - asrdan milodning IV - asrigacha turkiy tillar tarixida qanday davr boshlandi? A) mo’g’ul V) tungiz S) xun D) fin
4. Turkiy tillar necha tarmoqqa bo’linadi? A) 4 ta
V) 3 ta S) 5 ta
D) 2 ta 5. Tarmoqlar nomi nima deb ataladi? A) sharqiy xun, g’arbiy xun V) g’arbiy xun, shimoliy xun S) janubiy xun, g’arbiy xun D) shimoliy xun, sharqiy xun
A) Milodning V asrdan X asrgacha V) Milodning IV asrdan X asrgacha C) Milodning VI asrdan X asrgacha D) Milodning VII asrdan X asrgacha 7. Qadimgi turkiy yozma yodgorliklarga qanday obidalar kirgan? A) run, uyg’ur; moniy, so’g’d V) run, uyg’ur; moniy, braxman S) uyog’ur, so’g’d; suryoniy D) run, uyg’ur, moniy, braxman, so’g’d, suryoniy 8. Turkiy xalqlarga xos yozuvlarni aniqlang. A) uyg’ur va so’g’d V) run va uyg’ur S) suryoniy va so’g’d D) run va moniy 9. Toshga o’yib yozilgan run yozuvi dastlab qaerdan topilgan? A) Urxun
S) Yenasey D) Talas 10. M. Qoshg’ariy uyg’ur yozuvini qanday ataydi? A) "turk yozuvi" V) "so’g’d yozuvi" S) "run yozuvi" D) "Moniy yozuvi" 11. N li va Y li lahjalar haqida kimning fikri muhim bo’lgan?
V) Radlov S) Fon Gaben D) Tomson 12. O’zbek tiliga qaysi lahja ko’proq aloqador? A) Y li
V) N li S) Y li va N li D) to’g’ri javob yo’q 13. Turkiy tilning run yozuvida bitilgan qaysi bitik tosh "folnoma" haqida. A) Bilgi xoqon, Irqbitigi V) To’nyuquq, Ingin S) Moyunchur, Kultigin D) Irqbitigi 14. Qadimgi turkiy tilda nechta unli fonema bor? A) 9 ta
V) 6 ta S) 8 ta
D) 7 ta 15. a, ы, o, u unlilari qanday unlilar? A) old qator V) keng unlilar S) orqa qator D) tor unlilar
V) o, e, u, o’ S) o, ö, g, u D) e, ö, i, u 17. Singarmonizm deb nimaga aytiladi? A) so’zdagi tovushlarning uyg’unlashishi V) so’zdagi tovushlarning bir - biriga hamda o’zakka qo’shimchalarning talaffuz jihatdan uyg’unlashishiga S) qo’shimchalarni talaffuz jihatdan uyg’unlashishisha D) so’zdagi tovushlarning talaffuz jih’atdan uyg’unlashishiga 18. Qadimgi turkiy tilda singarmonizmning nechta qonuni bor? A) 1 ta V) 5 ta
S) 4 ta D) 2 ta
19. Singarmonizning turlari ko’rsatilgan qatorni aniqlang. A) tanglay uyog’unligi V) palptal attraksiya S) lab uyg’unligi D) tanglay uyg’unligi, lab uyg’unligi 20. Tanglay uyg’unligi deb nimaga aytiladi? A) so’zdagi tovushlarning bir - biriga moslashuvi V) so’zdagi tovushlarning bir - biriga qo’shmchalarning o’zak qatorida va qalin ingichkalikda moslashuvi S) so’zdagi tovushlarning uyg’unlashuviga D) A va V javoblar to’g’ri 21. Run yozuvi sharqda qanday nom bilan yuritilgan? A) "Enasoy" V) "Urxun" S) "Dulbarchin" D) "Enasey" 22. Dulbarchin yozuvi qanday varyatlarga ega? A) Urxun, Turfon, Yenasey V) So’g’d, turfon, Yenasey S) Moniy, So’g’d, Urxun D) Turfon, Braxman, Yenasey 23. Urxun yozuvida nechta unli xarf bor? A) 6 ta
V) 8 ta S) 4 ta
D) 9 ta 24. Yenasey bitiklarida nechta unli xarf bor? A) 4 ta V) 3 ta
S) 5 ta D) 6 ta
25. Translitirasiya nimani aks ettiradi? A) yozuvni V) xarfni S) tovushni D) talafuzni 26. Transkripsiya nimani aks ettiradi? A) xarfni V) talafuzni S) tovushni D) yozuvni 27. A xarfining transliterasiyasi uchun qanday belgi qabul qilingan? А) Λ
В) Ξ С) Ъ
Д) Ψ 28. Uyg’ur yozuvi qaysi usulda yoziladi? A) chapdan o’ngga V) o’ngdan chapga S) tepadan pastga D) pastda yuqoriga 29. Uyg’ur yozuvidagi xarflar nechta elementlardan iborat? A) 5 ta
V) 4 ta S) 2 ta
D) 3 ta 30. Agglyutinativ tillar deb nimaga aytiladi? A) so’z formalari so’zning negiziga ?o’shish orqali yasaladi? V) so’z formalarini qo’shish orqali yasaladi S) so’zning negiziga qo’shimchalar qo’shish orqali yasaladi D) so’z formalari so’zning negiziga ma'sus qo’shimchalarni muayyan tartibda qo’shish yo’li bilan yasaladi 31. Turkiy tillarning ma'noli elementlari qaysilarda iborat? A) yordamchi so’z, mustaqil so’z V) yordamchi so’z, ot, sifat S) mustaqil so’z, yordamchi so’z, qo’shimchalar D) A va S javoblar to’g’ri 32. Ot yasovchi qo’shimchalar ko’rsatilgan qatorni aniqlang. А) – ch, -чы, - лық, - lik V) - an, - en, - qan, - kan S) – g’aq, - gak D) hammasi to’g’ri 33. - an (ov) - анчы (ovchi) bu so’zlarda qaysi so’z turkumi yasalyapti? A) kasb va biror yumush egasini bildiruvchi ot yasalgan V) sifat yasalgan S) fe'l yasalgan D) to’g’ri javob yo’q 34. Qadimgi turkiy tilda fe'ldan ot yasovchi qo’shimchalar yasalgan qatorni toping. A) - qu, - ku, - g’u, - gu V) - m, - n, - ma, - q, - g S) - suq, - suk, - ma D) - qu, - suk 35. Terin so’zining ma'nosi nima? A) urug’ V) xalq
S) jamoa D) yurt
36. - aq, - ak, - ki, - chik, - ch qo’shimchalari qanday qo’shimchalar? A) erkalash V) kichraytirish S) kuchaytirish D) A va V javoblar to’g’ri 37. Eren so’zining ma'nosini aniqlang. A. Jangchi V) lashkar S) jangchilar D) tarxonlar 38 N undoshi bilan tugugan so’zda bir n tushub qolishi qaysi kelishikda ro’y beradi? A) tushum V) jo’nalish
D) o’rin - payt 39. Tushum kelishiga qo’shimchasining n shakli asosan qaysi qo’shimchalar so’ng ortiriladi? A) kelishik V) ko’plik S) egalik D) to’g’ri javob yo’q 40. Urxun yodnomalarida olmoshlarga ham qo’shiladigan qaysi kelishik qo’shimchasi mavjud? A) jo’nalish V) o’rin - payt S) tushum D) chiqish 1. Urxun yodnomalarida o’rin - payt, chiqish qo’shimchasi qanday shaklda ishlatiladi? A) dan
V) da, ta S) dan, ta D) dan, de 42. Sungug so’zining ma'nosi nima? A) kamon V) o’q
S) nayza D) to’g’ri javob yo’q 43. sifat yasovchi qo’shimchalar to’g’ri ko’rsatilgan qatorni aniqlang.
D) - qi, - ki, - chi 44. – лығ, -lik, - lug’, - luk bu qo’shimchalar nima yasaydi? A) sifatdan ot yasaydi V) otdan sifat yasaydi S) ravishda sifat yasaydi D) sifatda ravish yasaydi 45. Ekinlig so’zida lig varianti qanday negizga qo’shilyapti? A) qalin V) ingichka S) nisbat D) A va s javoblar to’g’ri 46. Otdan yo’qlik bildiruvchi sifat yasovchi qo’shimcha qaysi?
Д) сыз, - siz, - suz 47. – сығ, - sig qo’shimchasi qanday ma'nosini bildiruvchi so’z yasaydi?
S) egasizlik D) o’xshashlik 48. Қулсығ so’zining ma'nosi nima? A) kubsimon V) sharsimon S) yumaloq D) qulsimon 49. Hozirgi o’zbek adabiy tilidagi roq qo’shimchasi qanday variantlarga ega? A) qalin – r B) qalin - rek S) ingichka -raq D) ingichka - raq, qalin - rek 50. - roq sifatning qaysi darajasini bildiradi? A) qiyosiy V) kuchaytirma S) ortirma D) oddiy 51. Qadimgi turkiy tilda tartib son qo’shimchasini aniqlang. A) - i
B) - nchi S) - nch D) S javob to’g’ri
A) - r (ar) r V) – ag’u, - agu S) - r (a), - agu D) to’g’ri javob yo’q 53. Belgilash olmoshi berilgan qatorni aniqlang. A) hammuq V) alg’u S) sayu
D) namg 54. Sula, yayla so’zlari qanday yasalgan? A) otdan sifat yasalgan V) otdan fe'l yasalgan S) yasalmagan D) sifatdan fe'l yasalgan 55. – сыра, - sira qanday qo’shimcha? A) otdan fe'l yasovchi V) fe'ldan fe'l yasovchi S) so’z o’zgartiruvchi D) sifatdan fe'l yasovchi 56. Daraja formalari xosil qiluvchi qo’shiimchalar qatorini aniqlang. A) - z, - r, - t V) - tur, - dur S) - qur, - g’ur D) barcha javoblar to’g’ri 57. Bitishuv yo’li bilan hosil qilingan so’z birikmalari qatirini toping. А) Алтумлы kishig В) сабларын айудалым С) biz, az biz Д) бодунын сайу ыйтимыз 58. Turkiy izofa... A) so’zlarning uyushishi
S) ibora D) tasviri vositalar 59. gapda fikr yuritilayotgan xokim bo’lak nima deyiladi. A) ega V) kesim S) to’ldiruvchi D) undalma 60. Ichra ashsiz, tashra tonsiz gapdagi egani aniqlang. A. Ichra, tashra В) ашсыз, tonsiz S) gapda ega ifodalanmagan D) ichra, oshsiz 61 Umumlashtiruvchi bo’lak ishtirok etgan gapni aniqlang. А) Su йарылын unamang В) Tabg’ach, og’uz, қытай – bu uchash qabasar S) Turuk qara hamuq bodun ancha tamis D) Ban o’zim - bilga to’nyuquq 62. Bilgasi, габисы ban o’k artim qaysi gap bo’lagi uyushib kelgan? A) ega V) kesm
S) to’ldiruvchi D) hol 63. Predikativ birikmalar necha xil bo’ladi? A) 3 xil V) 4 xil
S) 5 xil D) 2 xil 64. Sifatdoshli birikma berilgan qatorni toping.
В) йағыға ta'mish su S) A va V D) to’g’ri javob yo’q 65. Moslashuvli birikma berilgan qatorni aniqlang. А) Ашы nagu ol В) Сабмын tukati asidkil S) Kishi olan D) Tort adaq йылқым 66. Hozirgi u va bog’lovchilari o’rnida qadimda qaysi qo’shimcha ishlatilgan? A) ichra
С) – лы (li) D) - ilsa 67. - sar, ser qo’shimchasi orqali fe'ning qaysi shakli yasaladi? A) shart formasi V) ravishdosh S) sifatdosh D) bo’lishsiz formasi 68. Qadimgi turkiy tilda hozirgi o’zbek tilida yo’q bo’lgan ravishlarni toping. A) otru
V) kisra S) karu
D) A,V,S 69. Ravish yasovchi qo’shimchalar qatorini aniqlang. А) – ды, - di, - ты, - ti V) -la, - l S) - cha, - ra D) A, V, S 70. Otli birikma qatorini toping. A) turuk bodun В) удызығма ulug’i S) qag’an қысдым Д) А, В Download 0,8 Mb. Do'stlaringiz bilan baham:
|
Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha
yuklab olish