Oʻzbеkiston rеspublikаsi oliy vа oʻrtа mаxsus tа’lim vаzirligi

Ma’lumotlarni to’plash
bu sub‘yekt faoliyati bo‘lib, uning ob‘yekt 
to‘g‘risida qiziqtirgan ma‘lumotlarga ega bo‘lish jarayoni. Ma‘lumotlarni to‘plash 
bevosita va bilvosita bo‘lishi mumkin. Ma‘lumotlarni to‘plash masalasi 
informatsiyani uzatish yoki ma‘lumot almashish kabi ishlardan ayrim holda 
ajratilmaydi: 

---

29 
Ma’lumotlar almashish
bu ma‘lumot manbai uzatadigan informatsiyani 
foydalanuvchi qabul qilib olishi bilan bog‘liq bo‘lgan jarayon. Bu holatda 
uzatuvchi bilan qabul qilib oluvchi orasida informatsion barobarlik hosil bo‘ladi, 
ya‘ni tomonlar bir xil informatsiyaga ega bo‘lishadi. 
Aslida informatsiya almashish signal vositasida amalga oshiriladi. Real 
voqelikda ma‘lum bir xossa va xususiyatga ega bo‘lgan ob‘yekt informatsiya 
manbai bo‘lishi mumkin. Informatsiyani qabul qiluvchi undan takror-takror 
foydalanishi mumkin. Buning uchun informatsiyani ma‘lum bir vositada qayd 
etmog‘i zarur. 
Tartibga keltirilmagan boshlang‘ich ma‘lumotlar to‘plamini shakllantirish 
jarayoni 
ma’lumotlarni to’plash
deyiladi. Qayd etilgan signallar ichida muhim va 
tez-tez foydalaniladiganlari ham bo‘lib, ular vaqtincha darkor bo‘lmasligi mumkin. 
Bunday signallarni saqlash zarurati paydo bo‘ladi. 
Ma’lumotlarni saqlash
-bu boshlahg‘ich ma‘lumotni foydalanuvchi talabiga 
binoan belgilangan vaqtda yetkazib berishni ta‘minlovchi jarayon. 
Ma’lumotni qayta ishlash
bu masalani yechish algoritmiga mos ravishda 
uni tartibga keltirish jarayoni. 
Informatsiya qayta ishlangandan keyin u foydalanuvchi belgilagan ko‘rinishda 
uzatilishi kerak. Bu masala 
informatsiyani uzatish
orqali yechiladi. Informatsiya 
odatda EHM ning tashqi qurilmalari vositasida matn, jadval, grafika ko‘rinishida 
bosmaga chiqarilib taqdim etiladi.