Sarog`och
— (Sariog`och) — Toshkent yaqinidagi qishloq. Qozoqlar Sarmagash, ya`ni
«sariq daraxt» ham deyishadi. Sariog`och toponimi qurib, sarg`ayib borayotgan daraxt
(O`simlik) nomidan kelib chiqqan.
Teyit
— YUqori CHirchiq rayonidagi qishloq. Teyit so`zi qirg`iz — qipchoqlar urug`ining
nomi. Andijon viloyati Xo`jaobod rayonidagi Qorateyit, Teyit, Sariteyit qishloqlarining nomi
ham ana shu etnonimlar bilan bog`liqdir.
Turkman
— Toshkentdagi sobiq «turkman bozori». O`zbekistonda joy nomi bilan
uchraydigan etnonim. Ba`zi birovlar (V. G. Mogakova) Samarqand va Buxoro viloyatidagi
turkmanlarni turkman millatiga mansub etnik guruh deb hisoblaydilar. K. SHoniyozov esa bu
turkmanlar o`zlaricha mustaqil etnik guruh bo`lib, o`zbek millati tarkibiga kiradi, deb hisoblaydi.
Xonariq
— Toshkent yaqinidagi To`ytepadan boshlanadigan ariq (kanal). Bu ariq o`tgan
asrning 40- yillarida Qo`qon xoni Madalixon (Muhammadalixon) davrida qazilgan va xon
sharafiga shunday nom berilgan.
CHotqol
— CHirchiq daryosining bosh irmoqlaridan biri. Talas Olatovlaridan boshlanadi.
CHotqol qadimgi fors-tojik tilida «qayin» demakdir. CHotqol daryosi bo`yida tojiklar yashaydi,
shuning uchun shu nom bilan ataladi. O`simlik va hayvonlarning eski nomlari hech qanday
qo`shimchasiz ham toponim shaklida uchraydi (So`kso`k, Do`lta, Qo`lon va hokazolar).
Paxta mahallasi
— Toshkent shahridagi mahallaning nomi. Paxta mahallasi deyilishiga
sabab, hozirgi mahalla o`rnida paxta zavodi bo`lgan. Bu joylar allaqachon Toshkent shahriga
qo`shilib ketgan va yangi imoratlar qurilib, katta bir mahalla tashkil topgan. Mahalla hozir ham
Paxta mahallasi deb yuritiladi.
Qashqar
— Toshkent shahar mahallalaridan biri. Bu joyni o`tgan asrning 40- yillarida
SHarqiy Turkistondan qochib kelgan qashqarliklar obod qilgan. Manjurlardan engilib qaytgan
Qo`qon xoni Madalixon bilan birga kelishgan. Ular Qo`qon xonligining Toshkentdagi tayanchi
hisoblangan. Keyinchalik Oqqo`rg`on darvozasi ham Qashqar darvozasi nomini olgan. Qashqar
mahallasi 1966 yilgi Toshkent zilzilasidan eng ko`p zarar ko`rgan joylardan biri bo`ldi. Hozir bu
erda ko`p qavatli zamonaviy binolar qad ko`targan.
Qurama
— Toshkent viloyatidagi tog` va qishloqning nomi. Qurama so`zi va
quramalarning kelib chiqishi masalasini professor V. V. Reshetov ancha batafsil yoritib bergan.
Qurama haqiqatan ham «aralash — quralash» degan so`zdir. V. V. Reshetov bir qancha
lingvistik, tarixiy dalillardan, vaqf hujjatlaridan foydalanadi. Xo`ja Ahrorning vaqf hujjatlarida
(hijriy 860 y.) qurama degan joy nomlari tilga olinadi. Demak, qurama degan so`z va qurama
xalqi XV asrdayoq mavjud bo`lgan. V. V. Reshetov quramalar Ohangaroi vohasiga kelib
o`rnashgan davrda tarkib topgan, ular turkiy, Mo`g`ul va boshqa elatlarning` chatishib ketishidan
vujudga kelgan, XV — XVI asrlarda esa quramalarga so`nggi marta ko`chmanchi o`zbeklar,
undan keyin esa qozoqlar kelib qo`shilgan, degan xulosa chiqaradi. Ohangaron vohasidan boshqa
erlarda ham quramalar bo`lgan. V. V. Reshetovning yozishicha, Toshkent bilan Xo`jand
orasidagi xalqlar qurama deb atalgan. Karki shahri xalqi ham qurama deyilgan. Arkin urug`ining
ma`nosi ham aslida qurama degan so`zni anglatadi. Samarqand viloyatining Xatirchi rayonida,
Andijon viloyatining Jalolquduq rayonida Qurama degan qishloqlar bor.
Qurbaqaobod - Toshkentning shimoli-g`arbidagi guzar-mahalla. N. G. Mallitskiyning
ma`lumotlariga ko`ra, bu joy zah sizot bo`lganligidan qurbaqalar ko`p bo`lib, Qurbaqaobod
degan kulgili nom olgan. Hozir bu joyga eng zamonaviy binolar qurilib, Birlik dahasi deb nom
berilgan.
67
Do'stlaringiz bilan baham: |