O‘zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta‘lim vazirligi

tabiat 
sehri
birikmasi “tashqariga” aniqlanmish sifatida chiqariladi: 
Fascinated by the 
magic of the nature…//.
Qo’ldoshalini elitgan tabiat sehri
, masalan: 
Nature
embraced everyone….//
Qo’ldoshalini elitgan tabiat sehri hammani o’z 
og’ushiga oldi
. Bunda sifatdosh o‟ramdagi sub‟ekt bo‟lak, ya‟ni ikkinchi darajali 
predikatsiyaning sub‟ekti sintaktik jihatdan ifodalanmaganday bo‟lib ko‟rinadi. 
Aslida gapdagi asosiy predikatsiyaning sub‟ekti 
(
nature fascinated
//tabiat sehri 
oldi)
bilan ikkinchi darajali predikatsiyaning sub‟ekti 
(tabiat 
sehri 
elitgan//
fascinated by the magic of the nature
)
o‟z referentlariga ko‟ra bir-biriga 
mos tushadi, ular bir xil. Ayni paytda tizim bilan asosiy predikatsiyaning 
sub‟ektini ifodalovchi bo‟lak o‟rtasidagi mavjud ham grammatik, ham mazmuniy 
bog‟lanish juda ham mustahkam. Shuning uchun ham mazkur sifatdosh o‟ramdagi 
ikkinchi darajali predikatsiyaning sub‟ekti sintaktik ifodalanmagan bo‟lsa-da, u 
osonlik bilan tasavvur qilinishi mumkin. 
Ikkinchi darajali predikatsiyaga ega bo’lgan va sub’ekt bo’lagi 
ifodalangan sifatdosh o’ramlar
yaxlitligicha asosiy predikat sub‟ektiga 
qo‟shimcha tavsif beradi, sifatdoshning ayni semantikasiga ko‟ra asosiy predikat 
sub‟ektining doimiy bo‟lmagan belgisini, xususiyatini, holatini bildirib keladi. 
Ayni paytda sifatdosh o‟rami, to‟g‟rirog‟i, predikativ bo‟lak sifatidagi sifatdosh 

---

83 
bilan asosiy predikat sub‟ekti o‟rtasida shunday zich grammatik va mazmuniy 
aloqa mavjud bo‟ladiki, bundan ana shu asosiy predikat sub‟ektining sifatdosh 
o‟ram ko‟chimidan oldingi qurilmada konstruktiv bo‟lak – vositasiz to‟ldiruvchi 
sifatida qatnashganligini sezish qiyin emas. Boshqacha qilib aytganda, asosiy 
predikatning sub‟ekti ayni paytda sifatdoshdan iborat predikativ bo‟lak ifoda etgan 
harakatning vositasiz (harakat bevosita o‟tadigan) ob‟ektini ham ifoda etadi. Bu 
holat o‟ramdagi predikativ bo‟lak o‟timli sifatdoshdan iborat bo‟lgandagina 
kuzatiladi. Masalan: