O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta’lim vazirligi

birlamchi bronxlar; 2 - o'pka arteriyasi
tarmog'i; 
3 -
limfa tuguni; 
4 -
 limfa tomirlari;
5, 
12
- oxirgi bronxlar; 
6
 - nafas bronxioiasi;
7 - nafas naychalari; 
8 , 9 -
nafas pufakchalari;
/ 0 - p l e v r a ;
I I , 12, 1 4 -
o'pka venasi; 
1 3 -
119-rasm. Bronxlarning bo'lin ishi.
Har bir chegara bronx o'z na­
vbatida ikkita nafas bronxlariga 
bo'linadi. Nafas bronxioiasi torayib 
nafas naychasiga, bu esa kengay- 
ib, nafas pufakchalari va o'pka al- 
veolalariga aylanadi.
bronx-arteriya tarmoqlari.
Nafas bronxioiasi va undan ta­
rqalgan nafas naychasi, pufakcha-
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

lari va alveolalar qo'shilib, uzum shingili shaklidagi o'pkalarning struktura 
va funksional birligi — asinus yoki alveolalar daraxtini, 12— 18 ta asinus 
birgalikda o'pka bo'lakchasini, bir nechta bo'lakchalar qo'shilib, o'pka 
segmentini hosil qiladi.
O'pka segmentlari o'zaro qo'shilib, o'pka bo'laklari va, nihoyat, ulardan 
o'pka hosil bo'ladi. O'pkalarda 800000 asinus yoki 300— 500 mln alve­
ola uchraydi. Ular sathi 30— 100 m2 bo'ladi. O'pka bronxlari havo 
almashish jarayonidan tashqari, organizmda suv, tuz va xlor miqdori bir 
me’yorda saqlanishiga ham yordam beradi. Katta odamlarda ikkala o'pkada 
o'rtacha 4,9—5,0 
I
havo bo'ladi. Tinch nafas olish vaqtida (har bir nafas 
olganda) o'pkalarga faqat 500 ml havo kirsa, chuqur nafas olganda 1600 
ml sof havo kirib, 1600 ml karbonat angidridga boy havo chiqadi. Shunday 
qilib, o'pkalarda hayotiy havo sig'imi o'rtacha 3500— 3700 ml gacha 
bo'ladi. Qolgan 1300— 1400 ml havo esa qoldiq havo bo'lib, doim o'pkada 
turadi.