O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta’lim vazirligi

Y O ‘G ‘O N IC H A K
Yo'g'on (chambar) ichak
ingichka ichakdan keyin boshlanib, orqa 
chiqarish teshigi bilan tugaydi. Bu ichakning uzunligi 1,5— 2 m bo'lsa, 
diametri ingichka ichak diametridan deyarli ikki baravar katta. Shuning 
uchun y o 'g 'o n ichak deb ataladi. Y o 'g 'o n ichak ko'richak, ko'tariluvchi 
chambar ichak, ko'ndalang chambar ichak, tushuvchi chambar ichak, «S» 
simon ichak va to 'g 'ri ichakdan iborat.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Seroz parda y o ‘g ‘on ichak devorining hamma qismini ham bir xilda 
o'ram aydi. K o‘richak, k o ‘ndalang chambar ichak, «S» simon ichaklami 
seroz parda hamma tomondan o'raydi. Hatto, ko'ndalang chambar ichak 
bilan «S» simon ichaklarning ichak tutqichlari ham bo'ladi. Ko'tariluvchi 
va tushuvchi cham bar ichaklarni seroz parda ikki yonbosh va old 
tomondangina o'raydi. Ichakning orqa devorini biriktiruvchi to 'q im a 
(adventitsiya) o'ragan.
Muskul qavat ikki (ichki aylanasiga, tashqi uzunasiga yo'nalgan) qavat­
dan iborat. Uzunasiga yo'nalgan muskul tolalari bir tekisda joylashmas- 
dan, lentalar (tasmalar) hosil qiladi. Bu lentalardan biri y o 'g 'o n ichak­
ning oldingi yuzasida erkin lenta bo'lib joylashsa, ikkinchisi charvi lenta 
hosil qilib, katta charvining birikishi bo'ylab yo'naladi. Uchinchi tutqich 
lenta shu ichakning tutqichi bo'lib (ichakning orqa tomonida) joylashgan. 
Natijada lentalar oralig'ida erkin va charvi lentalaming boshidan-oxiriga- 
cha masofada yog' o'sim talar uchraydi.
Shilliq parda qavati yaxshi rivojlan­
gan shilliq osti qavati yordamida yopish­
gan. Shuning uchun shilliq qavat harakat­
chan b o 'la d i. Y o 'g 'o n ichak sh illiq
qavatida vorsinkalar bo'lm aydi. Unda joy ­
lashgan bezlar shilliq ishlab chiqaradi. 
Y o 'g 'on ichakda limfa tugunlari yakkam- 
dukkam joylashgan. Shilliq parda silindrik 
epiteliy bilan qoplangan. Y o 'g'on ichak 
qismlari:
Ko'richak
y o 'g 'o n ichakning boshlan­
g'ich qismi bo'lib, uzunligi 
6
sm, diamet­
ri 7
— 8
sm cha bo'ladi. Ko'richak o'ng 
tomondagi yonbosh chuqurchasida joylash­
gan bo'lib, uning yonbosh ichakka qo'shi- 
lish joyida yuqori va pastki labdan tuzilgan 
qo pqog'i bor (108-rasm ). 
Bu qopqoq 
ko'richakka qarab ochilganligi uchun ovqat 
ingichka ichakdan y o'g 'on ichakka bemalol 
o 'ta d i. L ekin k o 'ric h a k d a n in g ic h k a
ichakka qaytib o'tishiga yo'l qo'ym aydi. 
K o'richakning pastki yuzasidan chuval­
changsim on o 'sim ta (appendiks) o 'sib
chiqqan. O'sim ta 3—
6
, ba’zan 18— 20 sm 
bo'ladi. Devori 0,5— 1 sm, ichi ju da tor 
(3— 4 mm), u ko'richak bo'shlig'idagi shil­
liq qavatdan iborat burma bilan ajralgan. 
Chuvalchangsimon o'sim ta, odatda, kichik