Ozbekiston respublikasi oliy va orta maxsus ta`lim vazirligi

6.4. Operativ xotira tezkorligi 

Operativ  xotira  tezkorligi  nanosekund  (sekundning  milliarddan  bir  bo‘lagi)larda  o‘lchanadi. 

Tezkorlik onalik plata ishlaydigan chastota bilan muvofiqlashgan bo‘lishi kerak. 

Operativ  xotira  tezkorligini  o‘lchaydigan  ikki  tizim:  biri  –  SIMM-modullar,  ikkinchisi  – 

DIMM-modullari  uchun  mavjud.  SIMM-modullari  uchun  xotira  mikrosxemalari  60,  70,  80 

nanosekund  kirish  vaqtiga  ega;  bu  vaqt  qancha  kichik  bo‘lsa,  shuncha  yaxshi  (va  qimmatroq).  Bu 

parametr  ma’lumotlarni  yozish/o‘qishga  mikrosxemaga  murojaat  uchun  qancha  vaqt  zarurligini 

bildiradi.  Onalik  platasi  asosiy  shinasining  chastotasi  qancha  yuqori  bo‘lsa,  xotiraga  kirish  vaqti 

shunchalik kam bo‘lishi kerak. Agar onalik platasi 66 MGts chastotada ishlasa, xotira kirish 80 ns 

vaqtiga ega bo‘lishi lozim. 100 MGts chastotada ishlaydigan onalik platalari uchun yurish vaqti 60-

70  ns  bo‘lishi  zarur.  60  ns  li  xotira  mikrosxemalarining  ba’zi  ekzemplyarlari  hattoki  133  MGts 

chastotali onalik platalari bilan ishlay olmaydi. 

DIMM-modullari  uchun  boshqacha  tezkorlikni  o‘lchash  tizimi  qabul  qilingan.  Ular  ham 

nanosekundlarda o‘lchanadi, lekin ularda fizikaviy  ma’no boshqacha. Xarakterli qiymatlar: 6, 7, 8, 

10, 12 ns. Ularni onalik platasi asosiy shinasi chastotasiga teskari kattalik deb qarash kerak. Masalan, 

agar chastota 100 MGts bo‘lsa, operativ xotira tezkorligi 10 ns gacha bo‘lishi lozim. Agar chastota 

66  MGts  bo‘lsa,  12  ns  li  xotira  to‘g‘ri  keladi  va  133  MGts  chastota  uchun  tezkorlik  6  yoki  7  ns 

bo‘lishi lozim. 

Ba’zi modellar misolida DIMM-modullarini DDR-modullari bilan solishtiramiz. 

DDR400 (PC3200) standartining xotirasi DDR333 (PC2700) standarti xotirasiga qaraganda 20 

foiz  ko‘proq  o‘tkazish  qobiliyatini  ta’minlaydi.  DDR400  standarti  operativ  xotirasining  nazariy 

o‘tkazish qobiliyati 3,2 Gb/s. Tig‘iz (

пиковая

) o‘tkazish qobiliyati 184 kontaktli modullar – 6,4 Gb/s 

(xotiraning ikki kanalli kontrollyoridan foydalanilganda). 

---

 

50