Ozbekiston respublikasi oliy va orta maxsus ta`lim vazirligi

7.2. Onalik platasi shinalari 

Qolgan qurilmalar bilan kompyuter protsessori o‘tkazgichlar guruhlari yordamida bog‘langan; 

ular  shinalar  deb  ataladi.  Funktsiyalari  bo‘yicha  uch  asosiy  shinalarni:  komandalar  shinasi, 

ma’lumotlar  shinasi  va  adres  shinalarini  farqlashadi.  32  razryadli  protsessorlar  uchun  komandalar 

shinasi – bu 32 bir-biriga parallel o‘tkazgich (sim)lardir; dasturlardan komandalar operativ xotiradan 

protsessorga shu o‘tkazgichlar orqali keladi. Pentium va undan keyingi protsessorlarda ma’lumotlar 

shinasi  64  razryadli  bo‘lib,  64  o‘tkazgichlarda  mujassamlangan.  Bu  Pentium  protsessorini  64 

razryadli  qila  olmaydi,  chunki  protsessor  razryadligini  ma’lumotlar  shinasi  razryadligi  belgilaydi. 

Adres  shinasi  operativ  xotiradan  ham  komandalarni  va  ham  ma’lumotlarni  boshqarish  vazifasini 

bajaradi deyish mumkin.