O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti «Kasbiy ta’lim» kafedrasi

Ta’limda faollik metodi. 
Hozirgi kunda ilmiy va amaliy pedagogikada ta’lim metodlari katta ahamiyat 
kasb etmoqda. Ta’lim oluvchilarning ichki va tashqi faolligini oshirish uchun turli xil 
o‘yinlardan foydalaniladi. Bulardan eng ko‘p qo‘llaniladigani – didaktik o‘yinlardir. 
Kasb ta’limidagi didaktik o‘yinlar: «texnik diktant», kichik konkurslar, «kim 
epchil-u, kim chaqqon», «texnik kurashlar», «savollar», «texnik loto», «texnik 
domino» va hokazolar. 
Ta’limning faollik metodiga seminar darslari ham kiradi. U uch bosqichdan 
iborat: seminar bo‘yicha o‘qituvchining ma’ruzasi, ta’lim oluvchilar seminar 
bo‘yicha mustaqil uy vazifalarini tayyorlab kelishi va seminarlarni o‘tkazishi, bunda 
ta’lim oluvchi tayyorlab kelgan matnlari va ko‘rgazmali qurollardan, asboblardan, 
jihozlardan foydalanib tushuntirib beradi. 
Kasbiy ta’lim muassasalarida amaliy ishlarda interaktiv darslar ham keng 
qo‘llanilmoqda. Bu darslarda ikki yoki bir necha fanlarning mavzulari o‘rtasidagi 
aloqadorlik o‘rganiladi. M: matematika va informatika, fizika va ximiya, kasbiy 
texnologiya va ishlab chiqarish ta’limi va boshqalar. 
Ta’lim oluvchilarning o‘quv bilish faoliyati faolligi darsdan tashqari ishlarda 
texnik kashfiyotchiligini rivojlantirish orqali amalga oshiriladi. Darsdan tashqari 
ishlar – kasbiy ta’lim ustasi tanlovlar, ilmiy-amaliy konferensiyalar, ratsionalizatorlar 
va kashfiyotchilar bilan uchrashuv, ilm-fan, texnik olimlar bilan uchrashuvlar, 
namunali ishlar ko‘rgazmasi, texnik to‘garaklar orqali amalga oshiriladi. 
 
3. Ishlab chiqarish jarayonida faollik metodi 
Ishlab chiqarish ta’limining asosiy maqsadi – ta’lim oluvchilarda aniq bir kasb, 
soha bo‘yicha ustachilikni shakllantirishdir. Ishlab chiqarish ta’limida shu asosiy 
maqsadga bosqichma-bosqich erishiladi. Quyida «kasb ustasi» tushunchasini ochib 
beruvchi mezon ko‘rsatkichlari keltirilgan: 
Bajarilayotgan ishning sifati – texnik talablarni bajarish, me’yor va 
ko‘rsatkichlarga mos kelishi, ijobiy natijalar olish; 
Mehnatni tashkil qilish – belgilangan vaqtda bajarish, vaqtdan unumli 
foydalanish, ish vaqtida tejamkorlik; 
Kasbiy mustaqillik – mustaqil ish turini tanlashni bilish, ishlab chiqarishning 
yuqori sifatini ta’minlash, to‘g‘ri xulosalar chiqarish, o‘z-o‘zini boshqarish, mehnat 
madaniyatiga amal qilish, ishni rejalashtirish, yangi texnika va texnologiya bilan 
ishlay olish, yuqori texnologik intizom, kasbiy bilimlarni ishda qo‘llay bilish, mehnat 
faoliyatini va ish joyini to‘g‘ri tashkil qilish, mehnat xavfsizligi qoidalariga rioya 
qilish. 

---

89