O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent moliya instituti

5.
Motivlashtirishning klassik nazariyasi qanday nazariya? 
a) Mehnat faolligining yagona rag‗bati pullar deb hisoblaydigan 
nazariya 
b) Mehnat sharoitlari-quruqlik,havo harorati,ish haqi darajasi va 
mehnat unumdorligi bog‖lanishini o‗rganishga qaratilgan 
nazariya 
c) Oddiy inson ishni tug‗ma yoqtirmaslik hususiyatiga ega va 
ishdan qochishga intiladi. 
d) Barcha javoblar to‗g‗ri 
 
1.5.
Muammoli keysni yechimini toping. 
 
KEYS-2. O„Z VAZIFANGNI O„ZING BAJAR! 
Vaziyat bayoni 
Informatsion kompaniyaning loyihalash bo‗limida ikki xodima-
Zokirova N. va Maxmudova L.injener bo‗lib ishlaydilar. Ular 
kompaniyaga bir vaqtda ishga kelganlar, lekin ularning ishlash stili bir-
biridan tubdan farq qiladi. Zokirova N. punktual, vijdonan ishlaydi va 
boshqalardan ham buni talab qiladi. Rejadan tashqari ishlardan ham 
bosh tortmaydi. Maxmudova Z. esa bir maromda ishlamaydi, uning 
kayfiyati bilan ishlash layoqati hech bir-biriga to‗g‗ri kelmaydi, u qon 

---

52 
bosimi yoki yuragining urishidan doimo shikoyat qiladi, ammo 
davolanish ta‘tiliga (byulletenga) chiqmaydi, oylik maoshini qisqarishini 
hoxlamasligini ro‗kach qiladi. Rahbar Zokirova N. ga tayangani uchun 
Maxmudova Z.ga yon bosardi. Maxmudova L. o‗zini yomon his 
qilayotganini ro‗kach qilib mayda topshiriqlardan bosh tortganda, bo‗lim 
boshlig‗i uning ishlarining bir qismini Zokirova N.ga yuklardi.
Bu ikki xodimalarning birinchi to‗qnashuviga Maxmudova Z.ning 
ishidagi xatolari bo‗ldi. Zokirova N. Maxmudova Z. ishlarini bir qismini 
bajargani uchun u Maxmudovadan ishlarini sifatli va o‗z vaqtida 
bajarishini talab qila boshladi. Zokirova N. o‗zining talab va 
shikoyatlarini Maxmudovaga Z.ga guvohlarsiz aytdi, Maxmudova Z. 
esa bu intsidentni (holatni) bo‗limda muhokama qilinadigan muammoga 
aylantirdi.
Bu nizo xamkasblarni bir-biriga nisbatan nafratli bo‗lishiga sabab 
bo‗ldi. Ularning rahbari ayollar ishiga aralashmaslikka qaror qilib, 
birinchi imkoniyatning o‗zida ularning ish funksiyalarini ajratib, 
Zokirova N.ga qo‗shni bo‗limdan boshqa ish joyini egallashini taklif 
qildi. Zokirova N. boshqa funktsional topshiriqlarni bajarishdan bosh 
tortdi va rahbardan Mahmudova Z.ni boshqa bo‗limga o‗tkazishini talab 
qildi. Bunda faqat u ishdan qochishini va bu holatga aynan u
aybdor ekanligini ta‘kidladi.