O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti q. X. Abdurahmonov, sh. R. Xolmo‘minov

Yuqori boshqaruv bo‘g‘ini menejerlari. 
O‘z vorislarini tanlash, 
ularning lavozimda o‘sishlariga yordam ko‘rsatish, kompaniya yoki 

---

286 
firma 
tashqarisidagi yuqori darajali menejerlar bilan o‘zaro 
hamkorlikni rivojlantirish bu – bo‘g‘in boshqaruvchilarining asosiy 
xizmat vazifalari hisoblanadi. Korxona aksiyalari bir qismini bu 
menejerlarga berib, ular daromadini firma muvaffaqiyatli faoliyat 
yuritishiga bevosita bog‘liq qilib qo‘yish, yuqori bo‘g‘in rahbarlari 
manfaatlarini firma manfaatlari bilan uzviy bog‘liqligini ta’minlash bu 
– maqsadga erishishning eng samarali yo‘lidir. 
Yuqorida ko‘rsatib o‘tilgan to‘rtinchi va beshinchi bosqichlarni 
rahbarlik lavozimlarini egallashda vertikal karyeraga intilayotganlar 
bosib o‘tadi. 
Rivojlangan kompaniyalar boshqaruvning har bir bosqichida 
personal karyerasini rejalashtirish va boshqarishning tabaqalashtirilgan 
tizimlariga egadirlar. Bu boshqaruv bosqichlari davomiyligi turli 
menejerlar uchun turlichadir. Lekin ko‘pgina boshqaruvchilar 
muayyan yoshda mazkur bosqichlardan o‘tishlari amaliyotda 
aniqlangan (11.5-rasm). 
G‘arb tadqiqotchilari lavozimda o‘sishning quyidagi bosqich-
larini ham farqlaydilar: 
1.
Sinov (ko‘nikish). 
2.
O‘zini-o‘zi e’tirof etish, firmada e’tirof etilish va xizmat 
lavozimida o‘sish. 
3.
Karyera o‘rtasi. 
4.
Karyera yakuni. 
Mazkur tasnifga ko‘ra, karyera boshlanishi bosqichi kasbiy tan-
lash, korxonaga ishga joylashish, o‘z xizmat vazifalarini o‘rganish, 
shaxsiy qiziqish kuchli namoyon bo‘lishi bilan bog‘liq voqelikdan 
“falaj holatiga tushish”, egallash istagi bo‘lgan lavozimlarni 
mo‘ljallash, homiylar izlash xususiyatlari bilan farqlanadi. 
O‘rta bosqichda ishlab chiqarishga qo‘shilayotgan ulushni muvo-
fiqlashtirish, ehtimol tutilgan o‘zgarishlar, yangi hayotiy maqsadlarni 
izlash, “hayot o‘rtasidagi tanglik” holatlari bilan ajralib turadi. 
Yakunlovchi bosqich yetakchilar hamda mehnat faoliyati bilan 
mashg‘ul aksariyat ko‘pchilik uchun tubdan farqlanadi. Yetakchilar 
uchun bu – yuksalish va ijodiy barkamollik davri bo‘lsa, qolganlar 
uchun foydalanilmay qolingan salohiyat tangligi va iste’foga 
chiqishni anglatadi. 

---

287