O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti q. X. Abdurahmonov, sh. R. Xolmo‘minov

 
 

---

236 
Nazorat va muhokama uchun savollar 
 
1. Qiziqish nima va uni necha bosqichga bo‘lish mumkin? 
2. Ehtiyojning qanday turlarini bilasiz? 
3. Rag‘batlantirish turlari (ichki va tashqi)ga tavsif bering. 
4. Porter-Louler modelini tushuntirib bering. 
5. Qiziqtirishning tashkiliy mexanizmi nima uchun xizmat qiladi? 
6. Bevosita, bilvosita va majburiy qiziqtirish uslublarining o‘zaro 
farqini tushuntiring. 
7. Mehnatni rag‘batlantirishning nechta funksiyasini bilasiz? 
8. Moddiy va nomoddiy rag‘batlarning farqi nimada? Javobingizni 
izohlang. 
9. O‘z tasnifiga ko‘ra rag‘batlarning amal qilish davri bo‘yicha 
necha turi mavjud (Sanab o‘ting.)? 
10. Korxona personalining daromadi nimalardan iborat? 
11. “Ish haqi” deganda nimani tushunasiz? Respublikamizda 
bugungi kunda eng kam ish haqi qancha qilib belgilangan? 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

237 
X BOB. PERSONAL FAOLIYATINI BAHOLASHNING 
ZAMONAVIY USLUBLARI 
10.1. Personal faoliyatini baholashning mohiyati va uning
zamonaviy uslublari 
Bozor iqtisodiyoti, demokratlashtirish sharoitlarida personal, 
ayniqsa, boshqaruv xodimlari va rahbarlari faoliyatini obyektiv 
baholash alohida ahamiyat kasb etmoqda. Nufuzli mutaxassislarning 
yakdil fikriga ko‘ra, baholash boshqaruv personali faoliyatini tashkil 
etishning ajralmas tarkibiy xususiyatidir. Bu qator boshqaruv 
vazifalarini hal etishga ko‘maklashadi. Jumladan, baholash orqali 
kompaniya yoki firma rahbariyati qaysi xodimning ish haqini oshirish, 
kimni yuqoriroq lavozimga ko‘tarish, kimnidir esa ishdan bo‘shatish 
lozimligini aniqlaydi. Zamonaviy baholashning tegishli dasturlari 
mavjudligi, uning oshkoraligi personal tashabbuskorligini va mas’uli-
yatini oshirish, yanada yaxshiroq mehnat qilishga rag‘batlantirishga 
xizmat qiladi. Obyektiv baholash personalni xizmat lavozimini o‘zgar-
tirish, mukofotlash yoki ishdan bo‘shatish uchun huquqiy asos vazifa-
sini o‘taydi. Ayni vaqtda u xodimlarni ishga yollash, mehnatga haq 
to‘lash va rag‘batlantirish masalalarini hal qilishda qo‘l keladi. 
Bugungi kunda boshqaruv xodimlarini kasb va malaka, amaliy va 
shaxsiy sifatlarini obyektiv ravishda baholash personal bilan 
ishlashning eng muhim tamoyillaridan biridir. Menejment bo‘yicha 
mutaxassislarning fikriga ko‘ra, har bir