O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti q. X. Abdurahmonov, sh. R. Xolmo‘minov

Mehnat shartlari 
deganda mehnat jarayonidagi ijtimoiy va ishlab 
chiqarish omillari tushuniladi. 
Ijtimoiy omillar 
jumlasiga mehnat haqi miqdori, ish vaqtining, 
ta’tilning muddati va boshqa shartlar kiradi. 
Texnika, sanitariya, gigiyenaga oid, ishlab chiqarish, maishiy va 
boshqa shartlar 
ishlab chiqarish omillari 
deb hisoblanadi. 
Mehnat shartlari mehnat to‘g‘risidagi qonunlar va boshqa 
normativ hujjatlar, shuningdek, mehnat shartnomasi taraflarning 
kelishuvi bilan belgilanadi. 
Mehnat shartlarini o‘zgartirish, ular qaysi tartibda belgilangan 
bo‘lsa, shunday tartibda amalga oshiriladi. 
Mehnat shartnomasi taraflaridan birining talabi bilan mehnat 
shartlarini o‘zgartirishga quyidagi hollarda yo‘l qo‘yiladi. 
Ish beruvchi xodimning roziligisiz mehnat shartlarini 
o‘zgartirish huquqi. 
Ish beruvchi xodimning roziligisiz mehnat 
shartlarini o‘zgartirishga faqat texnologiyadagi, ishlab chiqarish va 
mehnatni tashkil etishdagi o‘zgarishlar, ishlar (mahsulot, xizmatlar) 
hajmining qisqarganlik (basharti bunday o‘zgarishlar xodimlar soni 
yoki ishlar xususiyatining o‘zgarishiga olib kelishi oldindan aniq 
bo‘lsa) hollaridagina haqlidir. 
Ish beruvchi ayrim toifadagi xodimlar uchun mehnat shartlarini 
o‘zgartirish xususida, korxonadagi xodimlarning vakillik organlari 
bilan oldindan maslahatlashib oladi. 
Ish beruvchi mehnat shartlaridagi bo‘lajak o‘zgarishlar haqida 
xodimni kamida ikki oy oldin yozma ravishda ogohlantirib tilxat olishi 
shart. Ko‘rsatilgan muddatni qisqartirishga faqat xodimning roziligi 
bilan yo‘l qo‘yiladi. 
Xodimning mehnat shartlarini o‘zgartirish huquqi 
mehnat 
to‘g‘risidagi qonunlar va boshqa normativ hujjatlarda nazarda tutilgan 

---

329 
hollarda, xodim ish beruvchidan mehnat shartlarini o‘zgartirishni talab 
qilishga haqlidir. 
Xodimning mehnat shartlarini o‘zgartirish haqidagi arizasi 
berilgan kundan e’tiboran uch kundan kechiktirmay ish beruvchi 
tomonidan ko‘rib chiqilishi lozim.