|
9.4.3. Kran osti to‘sinlarini montaj qilish
Kranosti to‘sinlari montaj yacheykasida Ustunlarni montaj qilgandan keyin
darhol o‘rnatiladi. Ko‘tarishda kranosti to‘sini ikkita tortqi bilan tutib turiladi.
Balandlikda to‘sinni qabul qilib oluvchi montajchilar so‘rilarida yoki montaj
zinapoyasining maydonchalarida, montaj narvonlarida turishadi. Ular
konstruktsiyani avval o‘rnatilgan elementlarga tegib ketmasligi uchun tutib
turishadi va uni o‘rnatishdan oldin kerakli yo‘nalishga burishadi. To‘sinning to‘g‘ri
tushirilishini to‘sin va konsoldagi bo‘ylama o‘q belgisi chiziqlarining mos
tushishiga qarab, shuningdek avval o‘rnatilgan to‘sindagi o‘q belgisi chiziqlari
bo‘yicha nazorat qilinadi. Vertikaldan chetga chiqish to‘sin ostiga metall
qistirmalarni qo‘yish bilan bartaraf etiladi. To‘sin anker boltlari bilan vaqtincha
mahkamlanadi.
Loyihadagi belgigacha betonlangan poydevorlarga yoki yo‘nilgan metall
plitalarga tovoni frezerlangan Ustunlarni o‘rnatishda kran osti to‘sinlarining holati
faqat bosh o‘q yo‘nalishi bo‘yicha to‘g‘irlanadi.
9.4.4. Fermalar va po‘lat profilli to‘shamadan tom yopmasi
Fermani montaj qilishga tayyorlash quyidagi operatsiyalardan iborat:
yiriklashtirib yig‘ish, kajavalar (lyulkalar), narvonlar va tortqilar bilan jihozlash,
ilish (stroplash), o‘rnatish zonasiga ko‘tarish, tortqilar yordamida oraliqda
ko‘ndalangi bo‘yicha burish, konduktorlar, tortqilar, fermalar va tortqilar orasidagi
tirgaklardan foydalanib vaqtincha mahkamlash. Fermaning holati uning yon
tomonlaridagi o‘q belgisi chiziqlari bo‘yicha to‘g‘rilanadi.
474
Massasi va uzunligiga bog‘liq holda fermalar traversalar yordamida bitta
yoki ikkita kran yordamida ko‘tariladi. Sterjenlarida eguvchi kuchlar yuzaga
kelmasligi uchun fermalar faqat yuqori belbog‘idagi tugunlar bo‘yicha to‘rtta
nuqtasiga masofadan turib (distantsion) boshqariladigan yarim avtomat
o‘shlagichli traversalar ilinadi. Montaj yuklamalari katta bo‘lganda elementlar
yog‘och plastina yoki metall quvurlar bilan vaqtincha kuchaytiriladi.
Ko‘tarilayotgan birinchi ferma Ustunlarning tepasidan 0,5...0,7 m balandlikda
tortqilar yordamida loyiha holatiga buriladi, Ustunlarga payvandlangan montaj
stolchalariga tushiriladi, vaqtincha boltlar bilan mahkamlanadi, to‘g‘irlanadi va
yakuniy mahkamlanadi. Ko‘tarishda chayqalmasligi uchun to‘rtta egiluvchan
tortqilar bilan tortib turiladi.
Birinchi ferma o‘rnatilib, mahkamlangandan so‘ng va to‘rtta tortqilardan
bo‘shatilgandan keyin ikkinchisi o‘rnatiladi, u birinchisi bilan progon, bog‘lama va
tirgaklar bilan bog‘lanadi, ular hammasi birgalikda bikr fazoviy tizimni tashkil
etadi. O‘rta qatordagi Ustunlar ustidagi fermani yonidagi oraliqda montaj qilingan
fermalar bilan boltlar yordamida qo‘shimcha ravishda birlashtiriladi.
Stropila va stropila osti fermali binolarning sxemalarida stropila osti fermasi
11,75 m uzunlikka ega bo‘ladi va ular Ustunlarga 25 sm ga teng tor tirqish bilan
o‘rnatiladi. Bu tor tirqishga Ustun usti o‘rnatiladi, unga tom yopma stropila fermasi
tayanadi.
Po‘lat profilli to‘shamadan bo‘lgan yopmalar metall va temirbeton karkasli
binolarda ularning massasini yengillashtirish uchun, shuningdek yopmalari yirik
bloklardan montaj qilinadigan holatda qo‘llaniladi. Montajga zavodda
tayyorlangan isitkichli profilli to‘shamalar kelishi mumkin
Po‘lat profilli to‘shama – bu qalinligi 0,8...1 mm, uzunligi 3...12 m, sirti
antikorrozion qatlam bilan qoplangan tsinkli po‘lat listdan tayyorlangan panel
bo‘lib, uning bo‘ylama gofr (qat-qat)larining balandligi 60, 79 mm va undan ortiq
bo‘ladi. To‘shama listining eni 680...845 mm, uzunligi uchga karrali – 6, 9 va 12m
475
ga teng bo‘ladi va ferma progonlarini joylashtirishga muvofiq ravishda loyiha bilan
uning uzunligi belgilanadi (9.44 rasm).
Listlar gorizontal stendlar ustida xaritalarga yiriklashtiriladi, bu stendlar
xaritalar o‘lchamlari bo‘yicha to‘g‘irlangan tayanchlar bilan jihozlangan va ular
bir-biri bilan kombinatsiyalangan parchin mixlar yoki kontakt nuqtali payvandlash
bilan biriktiriladi. Listlar taxlab chiqilgandan so‘ng ustma-ust kiydirilgan to‘lqin
ustiga qo‘lda boshqariladigan elektrodrel bilan listlar biriktiriladigan joylarda
parchin mixlar uchun teshiklar parmalanadi. Teshiklar loyihaga muvofiq, odatda,
har 50...60 sm da oraliqlarda parmalanadi. Parmalangan teshiklarga parchin mixlar
shunday o‘rnatiladiki, natijada biriktirilgan listlar kerakli o‘lchamdagi yagona
xaritani hosil qilsin.
Profilli to‘shamadan tayyorlangan tom yopmani elementlab (listlab) usulida
montaj qilish maqsadga muvofiq emas ko‘p mehnat talab qilganligi uchun –
ishlarning butun hajmini balandlikda bajarishga to‘g‘ri keladi. Ko‘pincha bunday
tom yopmalar yuqorida ko‘rsatilgan o‘lchamdagi xaritalar bilan montaj qilinadi.
Yig‘ilgan xaritalar tom yopma konstruktsiyalarini montaj qilish davomida montaj
qilinadi (Ustunlar va kran osti to‘sinlarini montajidan keyin). Tom yopmasi
xaritalari yig‘iladigan stend zarur bo‘lganda kran bilan yangi to‘xtash joylariga
ko‘chiriladi.
476
Do'stlaringiz bilan baham: |
