O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent arxitektura qurilish instituti

 
 
8.5 rasm. Ko‘tarishdan oldin metall qo‘sh tavrli fermaning belbo-larini kuchaytirish: 
1 – ferma; 2 – montaj traversalarini mahkamlash joylari; 3 – fermaning yon tomonlarini 
kuchaytirish; 4 – ferma tokchalarini kuchaytirish 
 
8.2.3. Konstruktsiyalarni jihozlash va montajga tayyorlash 
 
Montaj qilinadigan konstruktsiyalarni jihozlash deganda ularni zarur bo‘lgan 
moslamalar havozalar, osma so‘rilar, tiraladigan va osma zinalar, osma kajavalar 
va shunga o‘xshash moslamalar bilan qurollantirish tushuniladi (8.6-rasm). Bunday 
jihozlash montajchilarning balandlikda xavfsiz mehnat qilishlari uchun zarur 
bo‘lgan sharoitlarni yaratish va ta’minlash maqsadida o‘rnatiladi. Inventar osma 
so‘rilar, maydonchalar va narvonlar montaj qilinayotgangan elementlarga ularni 
o‘rnatish joylarida o‘rnatiladi.

---

339 
8.6 rasm. Konstruktsiya karkasini montaj uchun zarur bo‘lgan moslamalar bilan 
jihozlash: 
a – temirbeton konstruktsiyali karkas; b – po‘lat konstruktsiyali karkas; 1 – tiraladigan 
narvon; 2 – osma narvon; 3 – osma so‘rilar; 4 – himoyalovchi kanat; 5 – inventar tirgaklar; 6 – 
osma kajavalar. 
Konstruktsiyalarni montaj qilishda qo‘llaniladigan so‘rilar yig‘iladigan va 
montaj qilinadiganlarga bo‘linadi. 
Yig‘iladigan so‘rilar
vaqtinchalik xizmat 
qilishga mo‘ljallangan bo‘lib, montaj vaqtida konstruktsiyalar uchun ko‘tarib 
turuvchi tayanchlar sifatida qo‘llanadi, 
montaj so‘rilari
esa ishchi moslamalar 
vazifasini o‘taydi. Ular yordamida har xil operatsiyalar: tutashmalar bir-biriga 
to‘g‘irlanadi, montajli birikmalar payvandlanadi, beton bilan to‘ldiriladi va 
hokazolar. Katta oraliqli binolarning tom yompalaridagi baland joylashgan 
tugunlarda montaj qilish uchun minorali moslamalar qo‘llanilib, ular –