O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent arxitektura qurilish instituti

7.1.2. G‘isht-tosh terish uchun materiallar 
Sun’iy tosh materiallariga yaxlit va ichi kavak keramik hamda silikatli 
g‘ishtlar, ichi kavak keramik va silikat toshlar hamda beton va gipsli devorbop 
toshlar kiradi. 
To‘liq loyli g‘ishtning o‘lchamlari 250 x 120 x 65 mm va modulli 
(qalinlashtirilgan) g‘ishtning o‘lchamlari 250 x 120 x 88 mm bo‘ladi, g‘ishtning 
massasi 3,6...5 kg ni tashkil etadi. Zichligi 1,6...1,8 t/
, g‘ishtning markalari 75, 
100, 150, 200, 250 va 300, suv shimuvchanligi 8% gacha. G‘isht plastik presslash 
va keyin pishirish yo‘li bilan tayyorlanadi. Asosiy kamchiligi – yuqori issiqlik 
o‘tkazuvchanligi. 
Ichi bo‘sh-kavak, g‘ovak va teshikli g‘ishtlar o‘stki ko‘rinishi bo‘yicha 
yuqorida ta’kidlangan o‘lchamlarda bo‘ladi, balandligi 65, 88, 103 va 138 mm 
(to‘liq g‘ishtga nisbatan balandligi 1,25; 1,5 va 2 marta katta), zichligi kamroq − 
1,35 ...1,45 t/
. G‘ishtning markalari − 75, 100 va 150. Bunday har xil 
g‘ishtlarning qo‘llanilishi devor buyumlari massasini 30% gacha kamaytirishga 
imkon beradi. 
Silikatli g‘isht 75, 100 va 150 markalarda, nisbiy namligi 75% dan ortiq 
bo‘lmagan devorlar uchun qo‘llanadi. G‘isht avtoklav ishlov berish vositasida 
tayyorlanadi. 
Ichi bo‘sh kavak keramik va silikatli toshlar quyidagi o‘lchamlarga ega 
bo‘ladi: oddiylari 250 x 120 x 138 mm, yiriklashtirilganlari 250 x 250x 138 mm va 
modulli 288 x 138x 138 mm. Toshning qalinligi choklarining qalinligini hisobga 

---

271 
olgan holda ikki qator g‘ishtning balandligiga mos keladi. Toshlarning yuzasi tekis 
va taram-taramli bo‘ladi 
Devorbop beton va gipsli toshlar to‘liq hamda ichi bo‘sh holatda ishlab 
chiqariladi. Ular og‘ir, yengillashtirilgan va yengil betonlar hamda gipsobetondan 
tayyorlanib o‘lchamlari 400 x 200 x 200 mm, 400 x 200 x 90 mm va massasi 35 kg 
gacha bo‘ladi.
Ichi bo‘sh va silikat g‘ishtlarni gidroizolyatsiya qatlamidan pastda, tsokol, 
nam xonalar devorlarini terish uchun uchun qo‘llash mumkin emas.