O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent arxitektura qurilish instituti

Ko‘psektsiyali qoziqlarni bosib kiritish.
Ko‘p sektsiyali qoziqlar odatda uch 
va undan ortiq yig‘ma qisqa element - sektsiyalardan tashkil topadi. Bu sektsiyalar 
ularni gruntga domkratlar yoki boshqa mexanizmlar bilan loyihadagi ko‘tarish 
qobiliyati ta’minlanadigan holatgacha bosib borilgani sari ketma- ket ulanadi. 
Domkrat mavjud poydevorning tovoni ostiga, maxsus to‘sin ostiga yoki 
qo‘zg‘almas konstruktsiyalar va qo‘shni binolarga ankerlanadigan inventar tiragich 
qurilma ostiga o‘rnatiladi. Ko‘p sektsiyali qoziqlarni qurish uchun boshmoqli yoki 
pastki qismi payvandlangan diametri 245…400 mm bo‘lgan po‘lat quvurlardan 
foydalaniladi. Qoziqlarning taxminan 1m uzunlikdagi sektsiyalari bosilib borishga 
qarab payvandlab biriktiriladi. Bosilgandan so‘ng qoziq bo‘shlig‘i beton 
aralashmasi bilan to‘ldiriladi. Temirbeton sektsiya-qoziqlarning kesimi 30 x 30 va 
uzunligi 60, 90 va 120 sm bo‘lgan shtir tutashuvli sektsiyalari qo‘llaniladi. 
Ko‘p sektsiyali qoziqlarning afzalligi shundaki, bosib kiritish qoziqlarni 
statik sinash rejimida amalga oshiriladi, qoziqlarni botirishda dinamik ta’sirlar 
bulmaydi, konstruktsiyalarning yuqori darajada ishonchliligi va botirish jarayonida 
qoziqning yuk ko‘tarish qobiliyatini doimiy nazorat qilish ta’minlanadi. 
Tushiriluvchi quduqning modifikatsiyalangan usuli
.
Bu usul mavjud 
poydevor ostidagi grunt massivining yuk ko‘tarish qobiliyatini gruntni temirbeton 
qobiq orasiga olish hisobiga oshirish imkonini beradi, bunda grunt katta bosimlarni 
qabul qilishi mumkin bo‘ladi, chunki grunt tushiriluvchi quduqning berk hajmida 
bo‘ladi va u uch o‘qli kuchlangan holatda bo‘ladi. Tushiriluvchi quduqning 
modifikatsiyalashgan usuli an’anaviy usuldan shu bilan farq qiladiki, unda grunt 
tushiriluvchi quduqning ichida emas, balki uning tashqarisida ishlanadi. Gruntni 

---

263 
poydevor pog‘onasi sathigacha kovlab olingandan so‘ng quduq qobig‘i quriladi 
(yig‘ma yoki monolit holatda), uni gruntga ishlov berish bilan tashqi kontur 
bo‘yicha tushiriladi va keyin qobiq devorlari o‘stiriladi. Ishlar qobiqni loyihadagi 
belgigacha botirgunga qadar ketma-ket bajariladi.