O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent arxitektura qurilish instituti

Quruq usul
chidamli (barqaror) gruntlarda (o‘ta cho‘kuvchan va qattiq, 
yarim qattiq va qattiq plastik konsistentsiyadagi) qo‘llaniladi, ular quduqning 
devorlarini ushlab tura oladi (6.16 rasm). Zarur diametrli quduq gruntda berilgan 
chuqurlikka aylanma burg‘ilash metodi bilan burg‘ilanadi. Quduq belgilangan 
tartibda qabul qilingandan so‘ng, zarur bo‘lganda unda armatura karkasi montaj 
qilinadi va vertikal ko‘chuvchi quvur metodi bilan betonlanadi.
Qurilishda foydalaniladigan beton quyish quvurlari, odatda, alohida 
sektsiyalardan iborat bo‘ladi va quvurlarni tez hamda ishonchli biriktirishga imkon 
beruvchi tutashuv joylariga ega bo‘ladi. Uzunligi 2, 4…6 m bo‘lgan beton 
quyuvchi quvurlar sektsiyalari tutashuv joylarida boltlar yoki qulfli birikmalar 
bilan mahkamlanadi, birinchi sektsiya yonida qabul qiluvchi bunker 
mahkamlanadi, bu bunker orqali beton aralashmasi quvurga uzatiladi. Beton 

---

236 
quyuvchi quvur quduqning eng past qismigacha tushiriladi, qabul kiluvchi 
voronkaga avtobetonaralashtirgichdan yoki maxsus tushiruvchi bunker yordamida 
beton aralashmasi uzatiladi, shu voronkaning o‘zida vibratorlar mahkamlangan 
bo‘lib, ular yetkizilayotgan beton aralashmasini zichlashtiradi. Aralashma 
joylashtirib borilgan sari beton quyuvchi quvur quduqdan chiqarib boriladi. 
Quduqni betonlash tugallangandan so‘ng qoziqning boshi maxsus inventar 
konduktorda qoliplanadi, qish paytida qo‘shimcha ravishda ishonchli 
himoyalanadi. Ko‘rib chiqilgan texnologiya bo‘yicha quruq usulda diametri 400 
dan 1200 mm gacha bo‘lgan burg‘ilab to‘ldiriladigan qoziqlar tayyorlanadi, 
qoziqlarning uzunligi 30 m gacha yetadi. 
6.16-rasm. Burg‘ilab to‘ldiriladigan qoziqlarni quruq usulda qurishning texnologik 
sxemasi: 
a − quduqni burg‘ilash; b − kengaytirilgan bo‘shlikni burg‘ilash; v − armaturali karkasni 
o‘rnatish; g − vibrobunkerli beton quyuvchi quvurni o‘rnatish; d − quduqni vertikal ko‘chuvchi 
quvur (VKQ) usuli bilan betonlash; ye − betondan quyuvchi quvurni ko‘tarish; 1 − burg‘ilash 
qurilmasi; 2 − uzatma; 3 − shnekli ishchi organ; 4 − quduq; 5 − kengaytirgich; 6 − kengaytirilgan 
bo‘shliq; 7 − armaturali karkas; 8 − strelali kran; 9 – konduktor-patrubok (kalta quvur); 10 − 

---

237 
vibrobunker; 11 − betondan quyuvchi quvur; 12 − bad’ya beton aralashmasi bilan; 13− 
qoziqning kengaytirilgan tovoni.