O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat sharqshunoslik instituti

Munsarih (منسرح) bahri. Bahrni munsarih (erkin) atalishiga sabablarni tadqiqotchilar turlicha izohdaydi. Frolovning fikricha, masala o‘rtadagi مفعولاتُ (mafu’laatun)ga bog‘liq. Rukn sari’ bahrida oxirida turadi, munsarihda esa hech qachon oxirida kelmaydi. Bunda u o‘zining sobit bo‘lmagan, erkinlikka moyil tabiati bilan ancha tashvish orttiradi.
Tabriziyning fikricha, baytning oxirida keluvchi مستفعلن rukni erkinligi uchun shunday ataladi.
Munsarih bahri olti ruknlidir:

مستفعلن مفعولاتُ مستفعلمستفعلن مفعولاتُ مستفعلن

Munsarihning o‘rta ruknlari sadrda ham, ‘ajzda ham har doim harakatli keladi. Unga biror zihof kirgan holatda, harakat yoqolishi mumkinligini mantiqan faraz qilish mumkin. Biroq ayrilgan vatad o‘zgarishsiz qolaberadi.
Ushbu bahrni uch ko‘rinishi bor:
Aruz – solim, darb esa matviy.
Manxuk mavquf.
Manxuk makshuf.

Zamaxshariy: