O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi toshkent viloyati chirchiq davlat pedagogika instituti

Rur=ro+~~Ch—size\2.sh odamning ko‘tariluvchi aortasida sistolik bosim simob ustunining 120 mm ga teng, diastolik bosim esa —80 mm. Bunda puls bosimi 40 mm s. u., o‘rtacha bosim esa 80 mm+^^=100 mm s. u. ga teng bo‘ladi.
Aortaning ko‘krak qafasidagi va qorin bo‘shlig‘idagi soxalarida bosim sal kamayadi. Arteriyalarning oxirgi tarmodlarida va arteriolalarda esa qon bosimi keskin pasayadi va arteriolalarning oxirida 30-35 mm s. u. ni tashkil qiladi.
Qon bosimining egri chizigida puls to‘lqinlaridan tashqari, nafas xarakatlariga bog‘liq ikkinchi tartibdagi to‘lqinlar ham kuzatiladi; shuning uchun ularni nafas to‘lqinlari deyishadi: nafas olganda qon bosimi pasayadi, nafas chiqarganda esa ko‘tariladi..
Qon bosimining egri chizig‘ida bazi uchinchi tartibdagi to‘lqinlarni kuzatish mumkin. Ularning kelib chiqishi tomirlarni xarakatga, keltiruvchi markaz tonusining o‘zgarishiga bog‘liq .
Arterial sistema. Hamma sistematik sirkulyatsiya aorta orqali oqadi. 2ta korona qon tomirlarining paydo bo`lishida keyin, aorta arki sifatida egiladi va so`ng umurtqa ro`parasidagi chap tomonida pastga boradi. Aorta diafragmani kesib o`tadi qorin aortasi sifatida, bu to`rtinchi bel umurtqa suyagiga to`g`ri keladi va ikkita illik atreryasiga bo`linadi.2ta katta tomir tizimi, bosh va oyoq qo`llarni taminlovchi, aortic yoyidan ajraladi. O`ng tomondan chiqadigan birinchi sohasi (tomir) o`ng sapclavin va o`ng carotid arterialarning umumiy asosiy qismidir . Aorta arkidan chiqadigan ikkinchi va uchinchi sohalar (tomirlar) chap umumiy katorit arteriyasidir.