O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat sharqshunoslik universiteti



Download 1,78 Mb.
Pdf ko'rish
bet50/105
Sana13.01.2022
Hajmi1,78 Mb.
#355336
1   ...   46   47   48   49   50   51   52   53   ...   105
Bog'liq
Yosh-tarjimashunos-V

 
“Tafsiri Jalolayn”(“Futuhoti
 
ilohiyya
” 
ham deyishadi), 
ikkinchisi  forsiy “Tafsiri Husayn”dan, uchinchisi esa tatar tilida yozilgan 
“Tafsiri  favoid”  kitoblaridan  foydalangan  holda  suralarini  tarjima-tafsir 
qilib  beradilar.  Muhammadxon  mulla  Is‘hoq  qori  o‘g‘li  Mahjuriyning 
Fotiha,  Yosin,  Taborok  va  Amma  suralariga  yozgan  tafsirini  nashrga 
tayyorlashda  unga  ba‘zi  qo`shimcha  va  o‘zgartirishlar  kiritilib,  kitob-
xonlar ommasiga taqdim etilgan.  Bulardan tashqari, “Qur’on karimning 
ayrim  suralari  tarjimalari  matbuot  orqali  e’lon  qilinmoqda.  Masalan, 
“Hidoyat”  jurnalida  2008  yil  1-sonidan  shu  kungacha  muntazam  chop 
etilayotgan  Muhammad  Sharif  Juman  va  Anvar Ahmadlarning “Yusuf” 
surasi tarjimasi, Qur’on karimning hozirda amalga oshirilayotgan ma’no 
tarjimalaridan  biridir.  Mazkur    tarjimasida,  avval  Qur’oni  karim  oyati 
(arab  tilida),  so‘ng  uning  lug‘aviy  ma’nosi,  ostidan  tafsir  va  bayoni 
keltirilgan.”
98
 
Shuni aytish joizki, Yurtimizda tarjimashunoslikning boshlanish dav-
ri  uzoqqa  borib  taqalmaydi.  Bundan  tashqari,  Qur’oni  karimni  tarjima 
qilish ishlari asosan mustaqilligimizdan keyin boshlangan. Qur’oni karim 
ma’nolarining  tarjimalariga  e’tibor  beriladigan  bo‘lsa,  ularning  kim 
tomonidan tarjima qilinishiga ko‘ra tarjima uslublari, o‘zbek tilining lek-
sik qatlamidan foydalanish ko‘lami bir-biridan anchagina farq qiladi. Shu-
ningdek,  tarjima  jarayonida  tarjimonlarning  arab  tili,  ya’ni  asliyat  ta’-
siriga uchrash holatlarini ko‘p uchratamiz. Qur‘oni karim balog‘at va fa-
sohat uslubidagi kitobdir. Undagi oyatlar bitmas tuganmas  ma`no maj-
muyidir. Negaki u oddiy so‘zlar emas, balki inson aqil idrokidan yuqori 
bo`lgan  Allohning  bandalariga  aytgan  kalomidir.  Undagi  har  bir  oyat 
nozil bo‘lish vaqti va sharoitiga qarab, turli voqea hodisalar bilan bog‘liq 
sanaladi.  Uning  ma‘no  ko‘lami  nihoyat  darajada  keng  bo‘lganligi  bois 
 
97
 Karomatov H. Qur’on ma’nolarining o‘zbekcha tarjimalari .Tarjima nazariyasi va adabiy-
lisoniy aloqalar. –T . 1992. –B.26. 
98
Muhammad Sharif Juman, Anvar Ahmad. Yusuf surasi. Hidoyat. №1-12. –T . 2008. -B. 4-5. 


 
77 
ayrim oyatlar hali hanuz mufassirlar o‘rtasita turli bahslarga sabab bo‘lib 
kelmoqda. Qur’oni karim juda serma’no ilohiy kitobdir. Arab tilini bilish 
orqali uning zohiriy ma‘nolarini anglash mumkin. Ammo uning botiniy 
ma‘nolari ham bor. Shu bois,   dastavval  Qur‘oni karimni ma‘nolariga 
sharhlar yozilgan  ular soft arab tili ya`ni Qur‘on tilida bo‘lib, ular tafsirlar 
deb nomlangan. Shunga qaramasdan,  Qur‘oni karimning o‘zbek tilidagi 
ma‘no tarjimalari ustida, yurtimizda ham ko‘plab ishlar amalga oshirilgan 
ekan.  Ayniqsa,  Mustaqillik  yillarida  va  undan  keyingi  yillarda  bu  soha 
yanada  ravnaq  topib  bormoqda.  Bugungi  kunimizga  qadar,  zamonaviy 
o‘zbek tilida Qu‘roni karimning barcha oyatlarining ma‘no tarjimalarini 
qilgan    olimlar  sifatida:  Shayx  Alouddin  Mansur,  Shaxy  Abdullaziz 
Mansur, Shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf, Usmonxon Alimov 
kabi  mufassirlarimizni  aytishimiz  mumkin.  Qur’oni  karimning  o‘zbek 
tilidagi  ma’no  tarjimalarini  ko‘payib  borishi  tarjimashunoslik  oldida 
muhim vazifalarni keltirib chiqarmoqda. Tarjimalar  o‘rtasidagi umumiy 
va farqli jihatlar, har bir tarjimonning o‘ziga xos takrorlanmas idividual 
uslubi,  ularning  yutuq  va  kamchiliklarini  belgilab  berish  shular 
jumlasidandir.      
 
 

Download 1,78 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   46   47   48   49   50   51   52   53   ...   105




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish