O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

Tomatbop sabzavotlar. 

Tomatbop sabzavotlarga pomidor, baqalajon va 

garmdori  kiradi. 

Pomidor

  ta‟mliligi  va  to„yimliligi  bilan  qimmatli  sabzavot 

hisoblanadi.  Unda  S,  V  vitaminlari,  karotin  ko„p.  2,6%  dan  3,7%  gacha  qand, 

0,5%  ga  yaqin  organik  kislotalar,  mineral  moddalar  va  oqsillar  bor.  U  ovqatga 

tabiiyligicha,  tuzlab  va  konserva  qilib  ishlatiladi,  konserva  sanoatida  tomat  suvi, 

tomat-pyure,  tomat  pastasi  tayyorlashda  va  bankali  konservalar  ishlab 

chiqarishda ishlatiladi.   

Pomidorning  mevasi  yumaloq,  ovalsimon,  yapaloq,  tuxumsimon  yoki 

cho„ziqroq  shaklli,  silliq  yoki  qovurg„asimon  sirtli  bo„ladi.  Mevaning  ichi 

alohida-alohida  xonalarga  bo„lingan  bo„lib,  unda  urug„i  joylashgan  bo„ladi. 

Xonalari  va  urug„i  qancha  kam  bo„lsa,  pomidorning  navi  shunchalik  yaxshi 

hisoblanadi.  Yirik-maydaligiga  qarab,  pomidor  yirik,  o„rta  va  mayda,  pishgan 

mevasining  rangiga  ko„ra  turli  tusdagi  oq,  sariq,  qo„ng„ir  va  qizil  turlarga 

bo„linadi.  Pishish  muddati  jihatidan  pomidor  navlari  ertagi  (110-120  kun),  o„rta 

(125-130  kun),  kechki  (130  kundan  ko„p)  bo„ladi.  Eng  ko„p  tarqalgan  pomidor 

navlari  “Bizon”,  “Budyonnovka”  “Chudo  ro„nka”,  “Mayak”,  “Gumbert”, 

“Planoviy”  va boshqa ayrim navlardir.             

Yangi  pomidor  tovarlik  navlariga  bo„linmaydi.  Pomidor  faqat  qizil  va 

pushti  rang  olib  etilgan  holdagina  tarqatiladi  (sotiladi).  Savdoga  tushadigan 

pomidor yangi terilgan, sog„,

 

butun, toza, zaxalanmagan va oftob urmagan, keng 

ko„ndalang  diametri  kamida  4 

sm

  bo„lishi  lozim.  Sotiladigan  pomidorlar orasiga 

quruq  dog„i  borlari  qo„shilishi  mumkin-u,  biroq  bunday  pomidorlar  15%  dan 

oshmasligi  kerak.  Pomidor  tayyorlaydigan  rayonlarda  iste‟molga  jo„natishda 

pishar-pishmas  pomidorlar  butun  mahsulot  og„irligiga  nisbatan  5%  dan 

oshmasligi  lozim.