O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti



Download 2,17 Mb.
Pdf ko'rish
bet70/416
Sana02.01.2022
Hajmi2,17 Mb.
#309226
1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   416
Bog'liq
Tovarshunoslik. O‘quv qo‘llanma

Ildizmevalar

Ildizmevalarga  sabzi,  lavlagi,  bryukva  (sholg„omsimon 

sabzavot),  sholg„om,  turp,  rediska,  petrushka,  pasternak,  selderey  va  xrenlar 

kiradi.  Ularning  yo„g„onlashgan  poyali  ildiz  qismi  eyiladi.  Unda  o„simlik  o„ziga 

ozuqa  moddalari:  anchagina  qand,  oqsil,  mineral  moddalar,  kislota,  A,  V,  S 

vitaminlari,  efir  moyi va boshqalarni to„playdi.  



Sabzi

  deyarli  hamma joyda tarqalgan. U juda to„yimli, unda taxminan 5 - 

8%  qand,  mineral  moddalar,  kislotalar,  B

1

,  B



2

,  S  vitaminlari  va  ayniqsa,  karotin 

ko„p.  U  tabiiyligicha  iste‟mol  qilinadi  va  sabzavot  konservalari,  sabzi  suvi 

tayyorlashda  va  har  xil  issiq  ovqatlarga  ishlatiladi  va  quritiladi  ham.  Sabzining 

shakli  yumaloq,  tsilindrsimon,  konussimon  va  dugsimon,  rangiga  ko„ra  och 

sariq,  sarg„ish-qo„ng„ir  va  qo„ng„ir  (qo„ng„ir  rangli  ildizmevalar  eng  yaxshi 

hisoblanadi,  chunki  unda  karotin  ko„p);  sabzining  sirti  silliq  va  g„adir-budur, 

o„zagining  katta-kichikligiga  ko„ra  kichik,  o„rta  va  katta  o„zakli  bo„ladi  (kichik 

o„zakli  nav  yaxshi  hisoblanadi;  katta  o„zakli  sabzi  to„qimalari  dag„alroq,  suv  va 

qandi  kam  bo„ladi),  sabzining  eng  yaxshi  navlari:  “Karotel”,  “Geranda”  va 

boshqalardir.  

Sara  sabzi  quruq,  so„limagan,  kasallanmagan,  butun,  yorilmagan  toza, 

hasharot  tegmagan,  shakli  va  o„lchami  bir  xil,  kamida  2 

sm

  uzunlikdagi  poyali 

bo„lishi  lozim;  sabzining  ko„ndalang  kesimi  diametri  2,5-6,0 

sm

  keladigan 

bo„lishi  kerak.  Ildizmevalarning  standartda  belgilangan  o„lchamdan  tashqari, 

yorilgan,  qirqilgan,  qing„ir-qiyshiq  shaklli,  noto„g„ri  qirqilgan  poyali  sabzilarni 

ishlatishga  yo„l  qo„yiladi,  biroq  bunday  kamchilikli  sabzi  bir  partiyada  5%  dan 



98 

 

oshmasligi  lozim.  Chirigan,  dimiqqan,  yaxlagan,  begona  ta‟m  va  hidli  ildiz 



mevalarni  ishlatishga  yo„l qo„yilmaydi.  

Lavlagining

  uch  turi:  ovqatbop,  qand  lavlagi  va  xashaki  lavlagilar 

ekiladi.  Ovqatbop  lavlagi  karam  sho„rvaga  solinadi  va  o„zidan  lavlagi  sho„rva 

qilinadi,  sous,  salat  tayyorlanadi,  konserva  sanoatida  ishlatiladi  va  quritiladi. 

Lavlagida  o„rta  hisobda  6%  qand  bor.  Lavlagining  shakli  yapaloq,  yumaloq, 

yumaloq  yassi,  ovalsimon,  konussimon  va  tsilindrsimon,  rangiga  ko„ra  to„q 

qizil,  qizil,  pushti  qizil,  xalqasimonligi  jihatidan  oq  xalqali  va  xalqasiz  (xalqasiz 

navlar  eng  yaxshi  hisoblanadi,  ular  sersuv  mayin  etli)  bo„ladi;  sirtining  xarakteri 

jihatidan  silliq,  g„adir-budur,  to„r-to„r,  notekis  (silliq  navi  yaxshi  hisoblanadi). 

Pishish  muddatiga  ko„ra  lavlagi  ertapishar,  o„rtapishar  va  kechpishar  navlarga 

bo„linadi.  Lavlagi,  ayniqsa  kechpishar  navlari,  yaxshi  saqlanadi.  Ovqatbop 

lavlagining  yaxshi navlari  “Bordo”, “Misr lavlagi”  va “Erfurt lavlagi”  navlaridir.   

Savdoga 

tushadigan 

ovqatbop 

lavlagi 


yangi 

kavlangan, 

toza, 

ifloslanmagan,  shakli  benuqson,  yorilmagan,  zaxa  emagan  va  kasallanmagan, 



bargi  ko„pi  bilan  2 

sm

  uzunlikda  qirqilgan,  turli  tusdagi  to„q  qizil  rangli, sersuv, 

etli  bo„lishi  lozim.  Ensiz  oq  xalqali  lavlagi  ham  savdoga  chiqariladi. 

Ildizmevaning  eng  uzun  ko„ndalang  diametri  kamida  5 



sm

  va  ko„pi  bilan  14 



sm

 

bo„lishi  lozim.  Ildizmevaning  sal  edirilgan,  katta-kichikligida  bir  oz  farq 



bo„lishi,  bitib  ketgan  yorig„i  bo„lishi,  boshi  noto„g„ri  kesilgan,  sal  so„ligan 

bo„lishi  ham  mumkin,  ammo  bunday  g„ubori  bor lavlagi og„irligiga nisbatan 5% 

dan oshmasligi  lozim.  Loy yopishgan ildizmeva  esa 2% dan oshmasligi lozim. 


Download 2,17 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   416




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish